6 cách trị vàng da ở trẻ sơ sinh tại nhà hiệu quả cha mẹ nên biết

Tổng quan về bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh

Trước khi tìm hiểu về cách trị vàng da ở trẻ sơ sinh hãy tìm hiểu tổng quan về bệnh trước. Vàng da ở trẻ sơ sinh là tình trạng da và tròng trắng mắt của trẻ trở nên vàng hơn so với bình thường. Ở trường hợp nghiêm trọng, vàng da sơ sinh có thể gây bệnh não do tăng bilirubin gián tiếp – một trong những biến chứng nặng nề nhất.

Hiện nay, vàng da sơ sinh được chia làm hai loại chính:

• Vàng da sơ sinh sinh lý: Chiếm 75% trường hợp vàng da ở trẻ sơ sinh. Các biểu hiện diễn ra ở mức độ nhẹ, thường xuất hiện vào ngày thứ 2 hoặc thứ 3 sau sinh. Trẻ tự khỏi sau khoảng 1 tuần và không có bất kỳ vấn đề sức khỏe lâu dài nào. (1)
• Vàng da sơ sinh bệnh lý: Xảy ra do trẻ mắc phải một bệnh lý nào đó như là thiếu men G6PD, rối loạn chuyển hóa, nhiễm trùng, tán huyết do bất đồng nhóm máu ABO… Các biểu hiện vàng da xuất hiện trong 24-48 giờ đầu tiên sau sinh. Bệnh có diễn tiến nhanh chóng, nguy cơ gây biến chứng cao khi không được chẩn đoán và cách trị vàng da ở trẻ sơ sinh đúng cách, kịp thời. Ngoài ra, vàng da trên 14 ngày ở trẻ đủ tháng và trên 21 ngày ở trẻ non tháng được xem là vàng da kéo dài, nguyên nhân thường gặp như vàng da kéo dài do sữa mẹ (thường lành tính), suy giáp, teo đường mật bẩm sinh…

1. Nguyên nhân

Trước khi ra đời, trong cơ thể trẻ sơ sinh có rất nhiều tế bào hồng cầu – có nhiệm vụ vận chuyển oxy từ nhau thai đến các cơ quan của cơ thể. Khi trẻ được sinh ra, cơ thể không cần nhiều tế bào hồng cầu như thế nên một phần các tế bào này sẽ bị phá vỡ và được cơ thể đào thải ra ngoài qua đường phân.

Bilirubin có màu vàng, được tạo ra từ sự phân hủy của các tế bào hồng cầu. Tiếp đó, gan sẽ có nhiệm vụ loại bỏ bilirubin ra khỏi máu, đưa vào ruột để tống ra ngoài cơ thể. Tuy nhiên, ở trẻ sơ sinh, các chức năng của gan hoạt động chưa hiệu quả như người trưởng thành khiến lượng bilirubin tích tụ nhanh hơn lượng bilirubin bị đào thải dẫn đến hiện tượng vàng da sơ sinh. (2)

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ vàng da ở trẻ sơ sinh:

• Sinh non, nhẹ cân.
• Bú kém.
• Có anh/chị ruột từng bị vàng da sơ sinh.
• Mẹ nhóm máu O+, bé khác nhóm máu với mẹ.
• Bị bầm tím trong quá trình sinh.
• Nhiễm trùng.

2. Triệu chứng

Khi trẻ bị vàng da sơ sinh, da trẻ trông vàng hơn bình thường, bắt đầu ở mặt, sau đó lan rộng ra ngực, bụng rồi đến chân. Các triệu chứng của vàng da khó nhận biết hơn ở những em bé có làn da sậm màu. Khi nồng độ bilirubin trong máu quá cao có thể ngấm vào não gây tình trạng vàng da nhân với các triệu chứng thần kinh như đừ, bú kém, rối loạn tri giác, co gồng, co giật.

Cách trị vàng da ở trẻ sơ sinh

Tùy vào loại vàng da trẻ mắc phải, nguyên nhân cũng như mức độ nghiêm trọng trong từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định cách trị vàng da ở trẻ sơ sinh phù hợp.

• Vàng da sinh lý: Vàng da nhẹ, bác sĩ sẽ hướng dẫn chăm sóc và theo dõi tại nhà.
• Vàng da bệnh lý: Trẻ cần nhập viện điều trị tình trạng vàng da và nguyên nhân gây vàng da. Các cách trị vàng da ở trẻ sơ sinh gồm:
  • Chiếu đèn vàng da sơ sinh: Đây là phương pháp trị vàng da phổ biến nhất, giúp biến bilirubin gián tiếp thành các sản phẩm đồng phân tan trong nước, không độc và thải ra ngoài; từ đó, giảm nồng độ bilirubin máu xuống mức an toàn. Trẻ được đặt trong nôi, cởi trần, mặc tã, che mắt và được chiếu đèn với bước sóng ánh sáng xanh. Ngoài ra, trẻ cũng có thể được đặt trên một chiếc chăn đèn sợi quang (phương pháp chiếu đèn tác dụng từ dưới lên). Trong suốt quá trình quang trị liệu, bác sĩ sẽ kiểm tra và theo sát các chỉ số bước sóng, cường độ, khoảng cách và bề mặt tiếp xúc của trẻ với ánh đèn nhằm đảm bảo an toàn cho trẻ.
  • Thay máu: Được thực hiện khi trẻ vàng da quá nặng có nguy cơ vàng da nhân, nồng độ bilirubin trong máu đến ngưỡng thay máu.
  • Truyền Immunoglobulin: Thuốc trị vàng da cho trẻ sơ sinh này được thực hiện khi trẻ vàng da nặng do tán huyết bất đồng nhóm máu mẹ con (A-B-O) song song với phương pháp chiếu đèn hoặc sau khi thay máu.

Chăm sóc và theo dõi trẻ vàng da sinh lý tại nhà

Sau khi tìm hiểu về cách trị vàng da ở trẻ sơ sinh tiếp theo hãy tìm hiểu về cách chăm sóc trẻ vàng da tại nhà, bố mẹ chú ý các vấn đề sau đây:

• Đảm bảo trẻ bú đủ sữa: Cho trẻ bú sữa mẹ theo nhu cầu của trẻ, 8 – 12 lần/ngày. Nếu mẹ cho trẻ bú sữa công thức, cho trẻ uống 30 – 60ml mỗi 2 – 3 giờ trong tuần đầu tiên. Điều này giúp trẻ được bổ sung đủ nước và đủ dinh dưỡng, từ đó các cơ quan, đặc biệt là gan của bé phát triển hoàn thiện hơn, hoạt động tốt và hiệu quả hơn.
• Cho trẻ nghỉ ngơi trong không gian, thông thoáng, yên tĩnh, có ánh sáng phù hợp; tránh nằm phòng tối để dễ dàng theo dõi tình trạng vàng da của trẻ và có can thiệp kịp thời.
• Đảm bảo yếu tố vệ sinh trong chăm sóc trẻ nhằm giảm nguy cơ nhiễm trùng sơ sinh.
• Cho trẻ thăm khám sức khỏe định kỳ theo chỉ định của bác sĩ hoặc đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám ngay khi có bất thường.

>>>Có thể bạn chưa biết: Chiếu đèn vàng da có hại không? Tác dụng phụ ảnh hưởng đến trẻ

Khi nào nên đưa bé bị vàng da đến cơ sở y tế?

Trẻ vàng da sinh lý có thể được chăm sóc tại nhà nhưng nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường sau, phụ huynh cần đưa trẻ đến bệnh viện để được bác sĩ hỗ trợ ngay lập tức:

• Trẻ bị sốt.
• Bú kém (lượng sữa trẻ bú giảm 50% so với bình thường).
• Trẻ có xu hướng muốn ngủ nhiều, li bì, ủ rũ, mệt mỏi nhiều.
• Các triệu chứng vàng da trở nên nghiêm trọng hơn, vàng da lan xuống cơ thể.
• Trẻ bị vàng da tái phát sau điều trị bằng phương pháp chiếu đèn.
• Vàng da kéo dài hơn 2 tuần đối với trẻ đủ tháng và trên 3 tuần đối với trẻ non tháng.
• Phân nhạt màu.
• Nước tiểu sậm màu.

>>>Xem thêm: Vàng da ở trẻ sơ sinh bao lâu thì hết?

Khám vàng da sơ sinh ở đâu đáng tin cậy?

Trẻ sơ sinh bị vàng da, bố mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện có chuyên khoa Sơ sinh để trẻ được thăm khám, chẩn đoán và tư vấn điều trị phù hợp. Trung tâm Sơ sinh thuộc Hệ thống PlinkCare hiện đang là địa chỉ được nhiều bố mẹ lựa chọn để gửi gắm, chăm sóc sức khỏe của trẻ.

Giai đoạn sơ sinh được tính từ lúc trẻ chào đời cho đến khi trẻ được 30 ngày tuổi. Đây chính là giai đoạn trẻ cần được chăm sóc cẩn thận và tối ưu nhất bởi thể trạng trẻ sơ sinh rất non nớt, hệ miễn dịch chưa hoàn thiện. Đáng lưu ý, với bất kỳ tác động xấu nào ở giai đoạn sơ sinh đều có thể ảnh hưởng đến sự phát triển về thành kinh, não bộ và thể chất của trẻ, có thể khiến trẻ suy dinh dưỡng, chậm phát triển trí tuệ và nguy hiểm hơn và tử vong. Đặc biệt, ở trẻ sinh non, các yếu tố nguy cơ, rủi ro cao, trẻ cần được theo dõi sát sao ngay từ những ngày đầu đời.

Trung tâm Sơ sinh – PlinkCare được trang bị hệ thống trang thiết bị hiện đại, chuyên dành cho thăm khám và điều trị trẻ sơ sinh, đạt chuẩn an toàn vệ sinh và vô khuẩn. Không những thế, tại đây còn hội tụ các chuyên gia, bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực Sơ sinh, Chăm sóc, Hồi sức sơ sinh. Do đó, bố mẹ có thể hoàn toàn yên tâm khi lựa chọn Trung tâm Sơ sinh – PlinkCare là cơ sở khám chữa bệnh cho bé yêu.

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ tới bệnh viện theo địa chỉ:

Trên đây là những thông tin hữu ích về cách trị vàng da ở trẻ sơ sinh. Khi phát hiện trẻ bị vàng da, dù ở mức độ nhẹ, bố mẹ vẫn nên đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám để được tư vấn và hướng dẫn điều trị, chăm sóc phù hợp.