6 cách điều trị u màng não phổ biến và tiên lượng khả năng sống

U màng não có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu, buồn nôn, nôn, co giật, yếu hoặc tê bì và rối loạn thị giác. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cơ bản, tổng quan về căn bệnh u màng não cũng như cách điều trị bệnh.

Mục tiêu của điều trị u màng não

U màng não xuất phát từ màng não – lớp màng bảo vệ não bộ và tủy sống, khá thường gặp so với các loại u não khác. Phần lớn u màng não là lành tính và phát triển chậm. Tùy thuộc vào vị trí, kích thước và mức độ tăng trưởng của khối u cũng như tình trạng sức khỏe tổng thể của người bệnh, việc điều trị u màng não có thể nhắm đến các mục tiêu chính như sau:

• Loại bỏ hoặc giảm kích thước u: Đối với những khối u có thể tiếp cận, loại bỏ nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho người bệnh, mục tiêu của việc điều trị có thể là loại bỏ toàn bộ u để giảm áp lực lên não bộ và các khu vực lân cận. Trong trường hợp khối u màng não không thể loại bỏ hoàn toàn, bác sĩ điều trị có thể cố gắng để loại bỏ càng nhiều phần của khối u càng tốt.
• Kiểm soát triệu chứng: Mục tiêu trong điều trị u màng não chính là kiểm soát các triệu chứng do khối u gây ra, bao gồm đau đầu, yếu liệt tay chân, buồn nôn, nôn mửa…
• Kiểm soát sự tăng trưởng của u: Đối với khối u màng não tăng trưởng chậm và không gây ra triệu chứng, bác sĩ có thể tiến hành theo dõi để kiểm soát sự tăng trưởng, phát triển của khối u.
• Cải thiện chất lượng cuộc sống: Điều trị u màng não không chỉ bao gồm việc loại bỏ khối u mà còn hỗ trợ về mặt tâm lý, cảm xúc cho người bệnh và thân nhân để hạn chế sự lo lắng, tự ti. Ngoài ra, mục tiêu của việc điều trị còn là giúp người bệnh duy trì, cải thiện khả năng vận động và các chức năng khác.
• Ngăn ngừa và quản lý biến chứng: Mục tiêu của việc điều trị u màng não còn là quản lý các biến chứng sau phẫu thuật như nhiễm trùng, sưng và những vấn đề về dịch não.

Các mục tiêu trên có thể thay đổi tùy theo từng người bệnh cụ thể và đặc điểm của khối u.

Các yếu tố ảnh hưởng lựa chọn điều trị u màng não

Các yếu tố quan trọng khi quyết định lựa chọn cách điều trị u màng não bao gồm: (1)

• Vị trí và kích thước của khối u: Nếu khối u nằm ở vị trí khó phẫu thuật, nhiều rủi ro thì bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định thực hiện các phương pháp điều trị khác. Ngoài ra, kích thước của khối u cũng có thể ảnh hưởng đến việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật hoặc theo dõi hay áp dụng các cách điều trị u màng não khác.
• Triệu chứng: U không gây ra triệu chứng có thể không cần điều trị ngay mà chỉ cần theo dõi, thăm khám định kỳ. Trong trường hợp khối u màng não gây ra triệu chứng nặng có thể cần can thiệp nhanh chóng để đảm bảo sức khỏe cho người bệnh.
• Tuổi và tình trạng sức khỏe: Với người già hoặc những người có tình trạng sức khỏe không tốt, rủi ro từ phẫu thuật có thể cao hơn. Do đó, bác sĩ cần cân nhắc nhiều hơn khi lựa chọn cách điều trị u màng não.
• Mức độ khối u: Một số khối u có thể cần được chữa trị bằng các phương pháp điều trị kết hợp.
• Nguy cơ gặp biến chứng: Nếu khối u màng não có nguy cơ cao gây ra biến chứng sau phẫu thuật, các phương pháp điều trị không xâm lấn có thể được ưu tiên.
• Cơ sở vật chất tại bệnh viện và tay nghề của bác sĩ: Để điều trị u màng não, đòi hỏi bệnh viện phải có đầy đủ thiết bị phù hợp phục vụ tốt cho quá trình chữa trị. Ngoài ra, tay nghề của bác sĩ cũng là một vấn đề ảnh hưởng đến quyết định lựa chọn cách điều trị u màng não.
• Mong muốn của người bệnh: Quan điểm và nguyện vọng của người bệnh cũng là yếu tố quan trọng cần được bác sĩ cân nhắc khi đưa ra quyết định điều trị.

Tất cả những yếu tố trên cần được xem xét kỹ lưỡng trong quá trình lựa chọn cách điều trị u màng não. Phương pháp điều trị cuối cùng thường được quyết định dựa trên một loạt các yếu tố này.

6 Cách điều trị u màng não phổ biến

Hiện có một số phương pháp điều trị u màng não khác nhau phù hợp với từng mục đích điều trị và tình trạng sức khỏe của người bệnh. Dưới đây là một số cách điều trị u màng não phổ biến: (2)

1. Theo dõi

Phương pháp điều trị u màng não này thường được áp dụng với các u nhỏ, không phát triển nhanh, không gây ra triệu chứng. Bác sĩ chủ yếu thông qua các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh định kỳ để giám sát sự phát triển của u. Phương pháp này đặc biệt phù hợp với những người cao tuổi, trẻ em còn quá nhỏ hoặc người không thể phẫu thuật do tình trạng sức khỏe.

2. Phẫu thuật

Phẫu thuật là một cách điều trị u màng não phổ biến, thường được áp dụng cho khối u vừa và lớn, phát triển nhanh hoặc gây ra các triệu chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng sống của người bệnh.

Cách điều trị u màng não bằng phẫu thuật thường gặp với các khối u cần can thiệp ngay để ngăn chặn các vấn đề từ u gây ra. Bác sĩ sẽ phẫu thuật để loại bỏ một phần hoặc toàn bộ khối u. (3)

Hiện nay, PlinkCare đang ứng dụng robot mổ não Modus V Synaptive trong phẫu thuật u màng não và nhiều bệnh lý thần kinh khác nhau. Hiện trên thế giới chỉ có 10 nước (đa phần là các nước Âu Mỹ) ứng dụng robot này. Với robot Modus V Synaptive, bác sĩ có thể nhìn thấy toàn diện không gian, tổ chức não, đặc biệt là các bó sợi thần kinh, giúp ca phẫu thuật được diễn ra nhanh chóng và dễ dàng hơn mà vẫn đảm bảo tối đa an toàn cho người bệnh. Đặc biệt, robot còn cho phép mổ mô phỏng, giúp bác sĩ “tính toán” được đường tiếp cận khối u màng não hiệu quả nhất để loại bỏ tối đa khối u mà không “cắt nhầm” bó sợi thần kinh và các vùng não quan trọng, giảm thiểu tối đa biến chứng.

Bệnh viện Tâm Anh còn sở hữu nhiều trang thiết bị chuyên dụng cho phẫu thuật thần kinh hiện đại khác, như kính vi phẫu thế hệ mới, hệ thống định vị thần kinh neuro navigation ứng dụng trí tuệ nhân tạo…

3. Xạ trị

Các khối u màng não không thể phẫu thuật hoặc đã phẫu thuật nhưng cần điều trị thêm để ngăn chặn nguy cơ tái phát có thể cần được xạ trị để tiêu diệt tế bào khối u. Một liệu trình xạ trị u màng não có thể bao gồm 10 đến 30 lần tùy thuộc vào kích thước và tính chất của khối u.

4. Hóa trị

Hóa trị cũng là cách điều trị u màng não có thể được áp dụng. Phương pháp này được thực hiện khi cần kiểm soát sự phát triển của khối u hoặc giảm kích thước khối u trước/sau phẫu thuật. Hóa trị có thể được thực hiện dưới 3 hình thức là đường tiêm, đường uống và đường phẫu thuật. Tuy hóa trị có thể giúp làm giảm kích thước của khối u cũng như hạn chế khả năng u di căn nhưng cũng có các tác dụng phụ, bao gồm: mệt mỏi, buồn nôn và sưng nhức cơ thể…

5. Thuốc điều trị

Dùng thuốc để điều trị u màng não không chỉ giới hạn ở việc sử dụng các loại thuốc chống ung thư trong hóa trị, mà còn bao gồm việc dùng thuốc làm giảm nhẹ triệu chứng và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.

Bác sĩ có thể chỉ định cho người bệnh sử dụng các loại thuốc giảm đau từ nhẹ đến mạnh để kiểm soát cảm giác đau hoặc sử dụng corticosteroids làm giảm sưng và áp lực trong não. Các loại thuốc khác cũng có thể được dùng để quản lý những vấn đề như nôn ói, lo lắng, vấn đề về giấc ngủ… ở người bệnh có khối u màng não.

6. Chăm sóc giảm nhẹ

Chăm sóc giảm nhẹ là một phần quan trọng của quá trình điều trị u màng não. Đặc biệt là khi u đã lan rộng hoặc tiên lượng hiệu quả điều trị thấp. Chăm sóc giảm nhẹ tập trung vào mục tiêu giảm thiểu đau đớn và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh, không chỉ là từ góc độ vật lý mà còn là từ góc độ tinh thần.

Người bệnh và gia đình có thể được tư vấn tâm lý, được chia sẻ thêm các biện pháp chăm sóc người bệnh hiệu quả. Bác sĩ cũng có thể đưa ra các biện pháp nhằm khắc phục triệu chứng u màng não, bao gồm: những biện pháp để kiểm soát cơn đau, triệu chứng nôn và các vấn đề như ngủ không yên, mệt mỏi, chán ăn…

Phương pháp điều trị thay thế và thử nghiệm lâm sàng

Ngoài các cách điều trị u màng não chính thống như phẫu thuật, xạ trị và hóa trị, hiện có một số phương pháp chữa trị thay thế đang được nghiên cứu, thử nghiệm, bao gồm: (4)

• Liệu pháp dinh dưỡng: Chế độ ăn uống giàu chất chống oxy hóa và chất dinh dưỡng có thể giúp bảo vệ tế bào thần kinh khỏi bị tổn thương, ngăn ngừa sự phát triển của khối u.
• Liệu pháp tâm lý: Liệu pháp tâm lý có thể giúp người bệnh đối phó với sự căng thẳng, lo lắng và trầm cảm do bệnh gây ra.
• Liệu pháp y học bổ sung: Một số liệu pháp y học bổ sung, chẳng hạn như châm cứu, xoa bóp, bấm huyệt… có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Người bệnh cần nhận chỉ định cụ thể từ bác sĩ y học cổ truyền khi áp dụng các liệu pháp này.

Thử nghiệm lâm sàng điều trị u màng não

Hiện nay, có nhiều thử nghiệm lâm sàng đang được thực hiện để tìm ra các phương pháp điều trị mới cho u màng não. Các thử nghiệm này đang nghiên cứu các phương pháp điều trị như các loại thuốc mới, liệu pháp miễn dịch, điều trị trúng đích,…

Tiên lượng tỷ lệ sống sót của bệnh u màng não

Tỷ lệ sống sau 5 năm (và thường có thể kéo dài hơn) của người bệnh u màng não phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm: loại u, kích thước u, vị trí u, tuổi tác, tình trạng sức khỏe của người bệnh và cách điều trị u màng não… Trẻ em thường có tiên lượng tốt hơn người lớn. Người có sức khỏe tốt thường có tiên lượng tốt hơn người có sức khỏe kém. (5)

Thống kê của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (American Cancer Society) cho thấy, tỷ lệ sống sót sau 5 năm của u màng não ác tính là 30%. Thống kê của Hiệp hội U não Quốc gia Hoa Kỳ (National Brain Tumor Society) cho thấy, tỷ lệ sống sót sau 5 năm (và thường kéo dài hơn) của u màng não lành tính là 90%. Có thể thấy, u màng não lành tính thường có tiên lượng tốt hơn u màng não ác tính.

Biến chứng và tác dụng phụ của việc điều trị u màng não

Biến chứng và tác dụng phụ của việc điều trị u màng não có thể khác nhau tùy thuộc vào phương pháp chữa trị được áp dụng. Một số biến chứng có thể gặp bao gồm: (6)

• Biến chứng do phẫu thuật:
  • Chảy máu: Chảy máu là biến chứng phổ biến nhất của phẫu thuật u màng não. Chảy máu có thể gây ra đau đầu, buồn nôn, nôn, co giật và mất thị lực.
  • Nhiễm trùng: Nhiễm trùng là biến chứng nghiêm trọng của phẫu thuật u màng não. Nhiễm trùng có thể gây sốt, đau đầu, buồn nôn, nôn và cứng cổ.
  • Tăng áp nội sọ: Tăng áp nội sọ là tình trạng áp lực trong hộp sọ tăng cao. Tăng áp nội sọ có thể gây đau đầu, buồn nôn, nôn và co giật.
  • Rối loạn chức năng thần kinh: Cách điều trị u màng não bằng phẫu thuật có thể gây ra tình trạng rối loạn chức năng thần kinh, chẳng hạn như yếu cơ, tê bì và khó nói.
• Biến chứng do xạ trị:
  • Mệt mỏi: Mệt mỏi là tác dụng phụ phổ biến hơn cả khi xạ trị u màng não.
  • Buồn nôn và nôn: Sau xạ trị, người bệnh có thể cảm thấy buồn nôn, muốn nôn ói.
  • Rụng tóc: Rụng tóc cũng là một tác dụng phụ thường gặp của xạ trị u màng não. Người bệnh có thể trải qua tình trạng rụng gần như toàn bộ tóc.
  • Viêm da: Viêm da là tình trạng da bị đỏ, sưng và ngứa. Viêm da thường xảy ra ở vùng da tiếp xúc với tia xạ.
  • Giảm bạch cầu: Cách điều trị u màng não bằng xạ trị có thể làm giảm số lượng bạch cầu trong máu. Giảm bạch cầu có thể khiến người bệnh dễ bị nhiễm trùng.
  • Giảm tiểu cầu: Xạ trị có thể làm giảm số lượng tiểu cầu trong máu. Giảm tiểu cầu có thể khiến người bệnh dễ bị chảy máu.
  • Giảm nồng độ hormone tuyến giáp: Xạ trị có thể làm giảm nồng độ hormone tuyến giáp. Giảm nồng độ hormone tuyến giáp có thể gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, tăng cân và táo bón.
• Biến chứng do hóa trị: Các biến chứng khi điều trị u màng não bằng phương pháp hóa trị bao gồm mệt mỏi, buồn nôn, nôn ói, rụng tóc, tiêu chảy, sốt,….

Nếu đang có các triệu chứng nghi mắc u màng não hoặc đã nhận chẩn đoán bị u màng não nhưng chưa có cách điều trị phù hợp, người bệnh có thể đăng ký thăm khám tại khoa Phẫu thuật Thần kinh, Trung tâm Khoa học Thần Kinh, PlinkCare TP.HCM để được tư vấn.

Tại khoa Phẫu thuật Thần kinh có sự đồng hành của Thầy thuốc ưu tú, Thạc sĩ, Bác sĩ Chuyên khoa 2 Chu Tấn Sĩ – người đầu tiên tại châu Á và Việt Nam mổ u não bằng robot. Bác sĩ Tấn Sĩ còn được mệnh danh là “bàn tay vàng” trong lĩnh vực phẫu thuật thần kinh – sọ não tại Việt Nam.

Bệnh viện cũng đầu tư trang thiết bị y tế hiện đại, phục vụ tốt cho việc thăm khám và điều trị u màng não, chẳng hạn như hệ thống robot Modus V Synaptive, hệ thống kính vi phẫu K.Zeiss Kinevo 900 – mới nhất tại Việt Nam, hệ thống Navigation Curve, Brain LAB – duy nhất Việt Nam, hệ thống theo dõi điện thế trong mổ NIMS – máy theo dõi dây thần kinh NIMS…

Điều trị u màng não là một quá trình phức tạp, cần được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa có chuyên môn và dày dặn kinh nghiệm. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về các cách điều trị u màng não.

Để đặt lịch khám, kiểm tra, tư vấn điều trị u màng não, các bệnh lý thần kinh – sọ não tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Điều trị u màng não là một quá trình phức tạp và cần được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa có chuyên môn và kinh nghiệm. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về các cách điều trị u màng não.