Biến chứng sau mổ tuyến giáp nguy hiểm và cách xử trí

Phẫu thuật tuyến giáp có rủi ro không?

Phẫu thuật tuyến giáp vẫn có thể xảy ra rủi ro, biến chứng nhưng không phổ biến, cụ thể:

• Chảy máu, có thể dẫn đến suy hô hấp cấp tính.
• Chấn thương dây thần kinh thanh quản quặt ngược, có thể gây khàn tiếng tạm thời hoặc vĩnh viễn và suy hô hấp cấp tính (trường hợp rất hiếm chỉ xảy ra khi cả 2 dây thần kinh đều tổn thương).
• Tổn thương tuyến cận giáp, nằm sau tuyến giáp, có thể dẫn đến tình trạng suy tuyến cận giáp tạm thời hoặc vĩnh viễn (hiếm gặp) và hạ canxi máu.
• Nhiễm trùng.
• Suy tuyến cận giáp (nồng độ hormone tuyến cận giáp thấp).

Biến chứng này có thể xảy ra cao hơn ở người có một số yếu tố nguy cơ như:

• Có khối u xâm lấn hoặc ung thư đã di căn đến hạch bạch huyết gần đó.
• Đã từng phẫu thuật tuyến giáp.
• Có bướu cổ lớn kéo dài từ dưới xương đòn đến đỉnh ngực (bướu cổ dưới xương ức).

Biến chứng sau mổ tuyến giáp có thể gặp và cách xử trí

Một số biến chứng sau mổ tuyến giáp có thể gặp và cách xử lý như sau:

1. Tắc nghẽn đường hô hấp trên

Tắc nghẽn đường hô hấp trên là biến chứng cấp cần nhận biết và xử trí sớm vì có thể đe dọa tính mạng. Tắc nghẽn đường hô hấp trên có thể xuất hiện ngay khi bắt đầu phẫu thuật do người bệnh có bướu lớn làm xô lệch và chèn ép khí quản. Triệu chứng khó thở thường xuất hiện sớm sau mổ thường do liệt khép dây thanh 2 bên, chảy máu và mềm khí quản. (1)

Cách chăm sóc và xử trí biến chứng:

• Chú ý theo dõi:
• Các chỉ số như: tần số thở, nhịp thở, SpO2.
• Triệu chứng lâm sàng như: tím tái, co rút các hố tự nhiên, theo dõi vết mổ để phát hiện sớm dấu hiệu chảy máu.
• Xử trí: người bệnh hãy nằm đầu cao, hút đờm, thở oxy và xử trí nguyên nhân gây biến chứng này.

2. Biến chứng chảy máu

Người bệnh gặp biến chứng chảy máu nếu nhận thấy tình trạng này xảy ra nhiều nhất trong 6 giờ đầu sau phẫu thuật và kèm theo một số triệu chứng khác như: sưng nề vết mổ, dẫn lưu ra máu đỏ có đông, khó thở và thở rít, giảm nồng độ oxy trong máu.

Cách chăm sóc và xử trí biến chứng:

• Chú ý theo dõi:
• Tình trạng vết mổ sưng nề, bác sĩ sẽ mở băng vết mổ khám.
• Tình trạng khó thở tăng dần, thở có tiếng rít.
• Nồng độ SPO2.
• Dấu hiệu sinh tồn: M-HA-Nhiệt độ-Nhịp thở sát 2 giờ/lần.
• Màu sắc, tri giác, da niêm.

Nếu nhận thấy có dấu hiệu bất thường, người bệnh hãy báo ngay cho bác sĩ để kịp thời xử trí nguyên nhân.

3. Suy tuyến phó giáp

Suy tuyến phó giáp sẽ gây tình trạng hạ canxi máu. Biến chứng suy tuyến phó giáp thường gặp trong phẫu thuật cắt quá nửa hoặc toàn bộ tuyến giáp. Hạ canxi có thể không hoặc có triệu chứng lâm sàng tùy thuộc vào mức độ hạ canxi. Hạ canxi là canxi toàn phần <2mmol/L, thường quan sát thấy vào ngày thứ 2 đến ngày thứ 5 sau mổ. Người bệnh phát hiện biến chứng thông qua một số mức độ dấu hiệu gồm:

• Nhẹ: tê quanh môi, mất cảm giác bàn tay, bàn chân, vọp bẻ.
• Nặng: co thắt cơ, co thắt thanh quản, động kinh cục bộ hoặc toàn thể và thậm chí gây ngưng tim.
• Biểu hiện cấp tính của hạ canxi máu là cơn Tetany.

Cách chăm sóc và xử trí biến chứng:

• Theo dõi người bệnh để phát hiện sớm các triệu chứng sau:
• Co rút đầu chi.
• Khò khè.
• Co giật.
• Tetany tiềm ẩn.
• Dấu trousseau.
• Dấu chvostek.

Đồng thời, người bệnh hãy báo bác sĩ khi có các triệu chứng trên.

• Cách xử trí biến chứng:
• Xét nghiệm máu: canxi toàn phần, ca2+, PTH.
• Cho người bệnh uống calcium sandoz 500mg.
• Trường hợp cấp tính: người bệnh sẽ được truyền 100mg-200mg canxi qua đường tĩnh mạch chậm trong 10-20 phút. Nếu không cải thiện, người bệnh cần truyền tĩnh mạch 2 ống canxi gluconate 10% 10ml pha với 100ml glucose 5% truyền trong 10-15 phút.
• Sau khi ổn định, người bệnh cũng cần duy trì bổ sung Calcium.

4. Suy giáp

Suy giáp gặp trong hầu hết trường hợp cắt gần trọn, toàn phần tuyến giáp. Người bệnh gặp biến chứng này do thay đổi bản chất của đáp ứng tự miễn. Đặc biệt, biến chứng suy giáp dễ xảy ra nếu cắt quá nhiều mô giáp. Người bệnh khi gặp biến chứng này sẽ xuất hiện dấu hiệu như: sợ lạnh, mau mệt, bón, tăng cân, phù niêm. Suy giáp thoáng qua có thể xảy ra trong 6 tháng mà không có triệu chứng. (2)

Cách chăm sóc và xử trí biến chứng:

• Người bệnh buộc phải bổ sung levothyroxine và cần theo dõi TSH sau 4-6 tuần.
• Ngoài ra, người bệnh được điều trị với thyroxine với liệu lượng 1 lần/ngày cụ thể:khởi đầu 50 mcg/ngày, 100mcg/ngày sau 3 tuần, sau đó duy trì 150 mcg/ngày.

5. Cơn bão giáp

Cơn bão giáp là gia tăng đột ngột tình trạng cường giáp do trước mổ người bệnh chưa được đưa về tình trạng bình giáp. Người bệnh khi gặp biến chứng này sẽ có triệu chứng gồm: mạch nhanh, sốt (>1050 F), vật vã, nói sảng và thậm chí tử vong (chiếm khoảng 10% nguy cơ).

Cách chăm sóc và xử trí biến chứng:

• Để ngừa biến chứng cơn bão giáp, người bệnh cần được bảo đảm bình giáp trước mổ.
• Khi xuất hiện biến chứng, người bệnh sẽ được cho sử dụng thuốc an thần như: morphine hoặc pethidine.
• Nếu người bệnh sốt cao, bác sĩ sẽ chườm mát hoặc sử dụng mền giảm nhiệt, thụt trực tràng với nước đá lạnh.
• Bác sĩ sẽ để người bệnh thở oxygen.
• Người bệnh cần tuân thủ sử dụng thuốc đúng theo hướng dẫn của bác sĩ.

6. Buồn nôn hoặc nôn

Biến chứng buồn nôn hoặc nôn thường gặp khoảng 40%-80%. Trong 1 giờ đầu sau gây mê, người bệnh có 36,6% khả năng gặp biến chứng này. Từ 1-23 giờ sau gây mê, người bệnh có 51,2% khả năng xuất hiện biến chứng buồn nôn và nôn. Đặc biệt, người có yếu tố nguy cơ như tuổi, giới tính, chứng say tàu xe, hút thuốc lá, tiền căn nôn sau mổ, sang chấn do phẫu thuật và đau sau mổ.

Cách chăm sóc và xử trí biến chứng:

• Nếu người bệnh sử dụng primperan không hiệu quả, bác sĩ sẽ điều trị bằng thuốc đối kháng thụ thể 5-HT3 (ondansetron), làm giảm tỷ lệ nôn, buồn nôn so với người dùng dexamethasone.
• Xử trí: để người bệnh nằm đầu cao, mặt nghiêng một bên tránh chất nôn tràn vào đường thở. Đồng thời, cần theo dõi dấu hiệu mất nước và rối loạn điện giải của người bệnh.

Sau phẫu thuật bệnh có tái phát không?

Có, sau phẫu thuật bệnh có tái phát nhưng tỷ lệ thấp, chỉ khoảng 30%. Trong đó, vùng cổ chiếm 80% còn lại ở phổi, gan, xương,… Thực tế, khả năng tái phát bệnh sau mổ tuyến giáp tùy thuộc vào nhiều yếu tố như: kích thước, loại u tuyến giáp, hiệu quả của phương pháp điều trị và yếu tố bất thường. Mặt khác, thể u tuyến giáp lành tính hiếm khi hoặc không tái phát sau khi mổ. U tuyến giáp tái phát thường do có tính chất ung thư hoặc tế bào u ác tính.

Lưu ý sau khi phẫu thuật để hạn chế biến chứng

Một số lưu ý sau khi phẫu thuật để hạn chế biến chứng, bao gồm:

• Giữ chế độ dinh dưỡng phù hợp như chia khẩu phần ăn thành những bữa nhỏ hoặc chọn món ăn nhẹ; ăn nhiều calo và protein.
• Uống chất bổ dưỡng như: sinh tố, nước trái cây và sữa lắc.
• Tái khám định kỳ.
• Thực hiện xét nghiệm máu theo dõi hormone tuyến giáp và dấu hiệu khối u ung thư.
• Hạn chế nói nhiều.
• Chăm sóc vết thương đúng cách gồm sát khuẩn, thay băng và hạn chế để vết thương tiếp xúc với nước.
• Báo với bác sĩ khi vết thương tiết dịch hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng.
• Hạn chế vận động mạnh.
• Hạn chế khiêng đồ nặng.
• Giữ tinh thần thoải mái, thư giãn, ngủ sâu và đủ giấc.

Đơn vị Đầu Mặt Cổ, PlinkCare TP.HCM quy tụ các chuyên gia, bác sĩ giàu kinh nghiệm, liên tục cập nhật phương pháp điều trị mới trên thế giới giúp tầm soát ung thư, chẩn đoán sớm ung thư, lên kế hoạch điều trị toàn diện, hiệu quả và rút ngắn thời gian đáng kể. Đặc biệt, bệnh viện liên tục nhập các trang thiết bị hiện đại từ các nước Mỹ, Hàn, Âu,… nhằm hỗ trợ việc điều trị nhanh, hiệu quả và đạt thẩm mỹ cho người bệnh.

Đặt biệt, Đơn vị Đầu Mặt Cổ, PlinkCare TP.HCM có các dịch vụ khiến người bệnh hài lòng gồm:

• Chọn bác sĩ, đặt lịch khám với giá không đổi.
• Hỗ trợ thanh toán BHYT.
• Tiến sĩ, thạc sĩ, bác sĩ đầu ngành về Đầu Mặt Cổ.
• Khu phòng nội trú, phòng khám chuẩn khách sạn.
• Dịch vụ chăm sóc tận tâm.

Mổ tuyến giáp thường an toàn nhưng vẫn có thể xảy ra một số biến chứng. Thông qua bài “Biến chứng sau mổ tuyến giáp nguy hiểm và cách xử trí”, người bệnh có thể kịp thời phát hiện biến chứng và biết cách xử lý kịp thời. Đồng thời, người bệnh cũng hiểu sau phẫu thuật tuyến giáp cần tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn của bác sĩ về chế độ chăm sóc để tránh biến chứng và thúc đẩy quá trình hồi phục.