Bị sởi có tắm được không? Trẻ em có cần kiêng nước không?

Tổng quan bệnh sởi

Trước khi tìm hiểu trẻ bị sởi có tắm được không thì cùng tìm hiểu tổng quan về bệnh. Sởi là bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp thường gặp vào mùa Đông Xuân, ở trẻ dưới 5 tuổi. Bệnh do virus sởi gây ra, có tốc độ lây lan nhanh chóng và nguy cơ bùng phát thành dịch cao. Theo UNICEF, bệnh sởi có tính truyền nhiễm cao, hơn cả Ebola, bệnh lao hay bệnh cúm. (1)

Virus sởi thuộc họ Paramyxoviridae, chi Morbillillin, phát tán và lây lan trong không khí khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện. Do đó, bệnh sởi có thể lây lan trực tiếp từ người sang người qua các giọt bắn có chứa virus gây bệnh, hoặc lây lan gián tiếp qua tiếp xúc với các bề mặt có chứa virus sởi. Một người có thể nhiễm virus sởi trong vòng hai giờ đồng hồ sau khi một người mắc bệnh sởi ra khỏi căn phòng. Virus làm nhiễm trùng đường hô hấp, có khả năng gây tử vong đối với trẻ em suy dinh dưỡng, trẻ có hệ miễn dịch yếu, hoặc trẻ em quá nhỏ chưa đến tuổi tiêm vacxin.

Một số nghiên cứu cho thấy, virus sởi có thể tồn tại khoảng 2 giờ ở môi trường bên ngoài, chúng bám vào các bề mặt như tay nắm cửa, mặt bàn hay các đồ vật như ly, chén, đồ chơi… Khi trẻ vô tình chạm tay vào các bề mặt này rồi chạm tay vào mắt, mũi hoặc miệng, tạo điều kiện cho virus xâm nhập vào đường hô hấp của trẻ, sinh sôi và gây bệnh.

Khoảng 7 – 21 ngày sau khi nhiễm virus sởi, bệnh khởi phát với các triệu chứng như sốt, viêm long đường hô hấp, rối loạn tiêu hóa, viêm kết mạc, xuất hiện đốm Koplik. Sau đó, trẻ sốt cao và bắt đầu phát ban ở vùng trán, lan rộng ra mặt, cổ, toàn thân, lòng bàn tay, lòng bàn chân. Khi được chăm sóc và điều trị đúng cách, ban đỏ sẽ dần bay đi khi trẻ hạ sốt.

Thông thường, bệnh sởi có thể tự khỏi khi được chăm sóc đúng cách tại nhà mà không để lại bất kỳ di chứng nào. Tuy nhiên, nếu trẻ có thể trạng yếu, sinh non, dưới 5 tuổi, mắc bệnh nền gây suy giảm miễn dịch, đặc biệt chưa được tiêm vacxin ngừa sởi, bệnh có thể khó điều trị hơn và nguy cơ gây biến chứng cao. Phần lớn các trường hợp tử vong ở trẻ bị sởi là do biến chứng gây ra. Một số biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra khi trẻ bị bệnh sởi như: viêm phổi, viêm não, viêm màng não, viêm dạ dày ruột, viêm loét giác mạc, lao tiến triển,…

Hiện chưa có thuốc điều trị cụ thể nào cho bệnh sởi, do vậy tiêm phòng vắc xin là biện pháp để cứu mạng sống cho trẻ em.

Nước ta từng chứng kiến nhiều đợt bùng phát dịch bệnh sởi: năm 2006, với khoảng gần 2.000 trẻ em mắc bệnh; và năm 2009 với quy mô lớn hơn với số lượng khoảng 7.500 người mắc sởi.

Đại dịch sởi năm 2014 ghi nhận hơn 35.000 ca sốt phát ban nghi sởi trên cả nước, phần lớn là trẻ từ 09 tháng đến 24 tháng. Đây là những trẻ không được tiêm chủng. Trong số đó, gần 6.000 ca ghi nhận mắc sởi, và 147 trường hợp tử vong có liên quan đến sởi.

Bệnh sởi có chu kỳ bùng phát thành dịch sau 4-5 năm. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo, nếu không có biện pháp phòng ngừa khẩn cấp, Việt Nam có nguy cơ bùng phát bệnh sởi vào cuối năm 2024.

Theo các chuyên gia, mặc dù tỷ lệ nhiễm bệnh sởi đã giảm rất nhiều so với trước khi có có vacxin phòng ngừa, nhưng tỷ lệ tiêm vacxin sởi năm 2023 còn thấp, nếu không triển khai tiêm vacxin này đầy đủ thì sẽ có nguy cơ cao xảy ra dịch. Do đó, để tạo được miễn dịch vững chắc, phụ huynh cần cho trẻ tiêm vacxin sớm, đúng lịch, đủ liều (có thể là virus ngừa sởi đơn và vacxin kết hợp sởi – quai bị – rubella) và chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa sởi cho trẻ.

Bị sởi có tắm được không?

Trẻ bị sởi hoàn toàn có thể tắm được. Tắm rửa sạch sẽ giúp loại bỏ tế bào chết, mồ hôi, bụi bẩn trên da; từ đó, giảm nguy cơ mắc phải biến chứng do bội nhiễm vi khuẩn.

Trẻ em bị sởi có cần kiêng nước không?

Sau khi biết trẻ bị sởi có tắm được không thì còn một vấn đề là có cần kiêng nước không. Trẻ bị sởi không cần kiêng nước. Tuy nhiên, bố mẹ lưu ý không cho trẻ nghịch nước hoặc ngâm người dưới dưới trong khoảng thời gian mắc bệnh. Bởi khi mắc bệnh, thể trạng của trẻ yếu hơn bình thường và việc tiếp xúc lâu với nước sẽ khiến trẻ có thể bị nhiễm lạnh, bệnh sởi trở nặng hơn.

Lưu ý khi tắm cho trẻ bị sởi

Tiếp theo vấn đề trẻ bị sởi có tắm được không là những lưu ý khi tắm cho trẻ. Việc tắm cho trẻ bị sởi đúng cách sẽ giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn, góp phần giảm nguy cơ gặp biến chứng và nhanh khỏi bệnh. Một số lưu ý khi tắm cho trẻ bị sởi bố mẹ nên biết:

• Tắm cho trẻ vào ban ngày với nước ấm vừa phải.
•  Có thể dùng dầu gội và xà phòng tắm như bình thường (lưu ý không dùng sản phẩm có tính tẩy rửa mạnh) để hỗ trợ loại bỏ mồ hôi, tế bào chết và các vi trùng, vi khuẩn bám trên bề mặt da trẻ.
• Chỉ tắm cho trẻ trong thời gian ngắn và cần lau khô kỹ khi tắm xong, đặc biệt là vùng đầu và những vùng da có nếp gấp (cổ, nách, khuỷu tay, bẹn).

Bị sởi nên kiêng gì?

Để rút ngắn quá trình hồi phục, trẻ bị sởi nên kiêng một số vấn đề dưới đây:

• Ăn nhiều thực phẩm không lành mạnh: đồ chiên rán nhiều dầu mỡ; thức ăn chế biến sẵn; thực phẩm khó tiêu hóa; thực phẩm nhiều gia vị, có hàm lượng muối cao, có vị cay nóng; thức uống có ga, có cồn.
• Tránh để mắt trẻ tiếp xúc với ánh ,nhất là khi mắt trẻ đang có dấu hiệu bị viêm, chảy nước mắt nhiều, cảm giác đau nhức và ra nhiều ghèn.
• Tránh để trẻ ăn các thực phẩm chứa protein dễ gây dị ứng: hải sản, thị gà, vịt…
• Kiêng cho trẻ dùng chung các vật dụng cá nhân với người khác hoặc để các khu vực đông người (trường học, công viên…) để hạn chế sự lây lan của virus sởi.
• Tránh để trẻ tiếp xúc với không khí lạnh, bị gió lùa bởi điều này có thể khiến trẻ bị nhiễm lạnh, mất nước, bệnh trở nên nặng hơn.

>>Tham khảo thêm: Trẻ bị sởi có kiêng gió quạt không? Có lây trong gió không?

Bị sởi nên ăn gì mau khỏi?

Trẻ bị sởi cần được cung cấp đủ dinh dưỡng và năng lượng để cơ thể nhanh chóng hồi phục. Do đó, khi trẻ mắc bệnh, bố mẹ cần đặc biệt chú ý đến chế độ ăn hàng ngày của trẻ, đảm bảo cung cấp đủ chất; ưu tiên những thực phẩm giàu dinh dưỡng và bổ sung nhiều năng lượng; cho ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu hóa. Ngoài ra, bố mẹ cần tăng cường các thực phẩm bổ sung nhiều vitamin và khoáng chất qua các loại rau củ như cà rốt, cà chua, đu đủ, chế phẩm từ sữa…

Các biện pháp chăm sóc trẻ bị sởi tại nhà khác

Vấn đề trẻ bị sởi có tắm được không đã được giải quyết. Tiếp theo là cách chăm sóc trẻ bị sởi tại nhà. Đối với trẻ bị sởi nhẹ, không có biến chứng thường sẽ được bác sĩ tư vấn điều trị và chăm sóc tại nhà. Một số biện pháp chăm sóc trẻ bị sởi tại nhà bố mẹ nên biết:

• Kiểm tra thân nhiệt của trẻ thường xuyên và hạ sốt đúng cách. Khi trẻ sốt nhẹ, phụ huynh hạ sốt cho trẻ bằng các biện pháp không dùng thuốc như chườm ấm, lau người bằng nước mát…. Cho trẻ dùng thuốc hạ sốt với liều dùng phù hợp khi trẻ sốt cao.
• Đảm bảo vệ sinh răng miệng, vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý hàng ngày; có thể nhỏ nước mắt chuyên dụng hoặc nhỏ nước muối sinh lý vào mắt, tai của trẻ theo hướng dẫn của bác sĩ để ngăn ngừa viêm giác mạc, viêm tai giữa.
• Theo dõi sát sao các triệu chứng trẻ bị sởi và đưa trẻ đến bệnh viện khi có dấu hiệu trở nặng, trẻ sốt cao, khó thở, lờ đờ, tiêu chảy, mất nước…
• Cho trẻ nghỉ ngơi nhiều hơn, ngủ đủ giấc và có tinh thần thoải mái bởi đây là liều thuốc tự nhiên, quan trọng giúp trẻ nhanh khỏi bệnh.
• Tạo không gian sống sạch sẽ, thông thoáng, có ánh sáng đầy đủ (tránh ánh sáng manh); dọn dẹp, khử khuẩn phòng ngủ, khu vui chơi của trẻ thường xuyên.
• Khuyến khích trẻ uống nhiều nước để bù đủ lượng nước và điện giải mất đi khi trẻ bị sốt, nôn ói hay tiêu chảy (nếu ói).
• Tạo thói quen rửa tay với xà phòng khử khuẩn thường xuyên, đeo khẩu trang y tế cho trẻ khi ra ngoài.
• Cân nhắc cho trẻ nghỉ học trong khoảng thời gian bị bệnh cho đến ít nhất 4 ngày sau khi trẻ phát ban để hạn chế sự lây lan.
• Theo dõi các biểu hiện bệnh của trẻ và đưa trẻ đến bệnh viện ngay khi bệnh sởi ở trẻ có dấu hiệu trở nặng, trẻ sốt cao không ha, lừ đừ, mệt mỏi, có dấu hiệu mất nước…

Để biết thêm thông tin về cách chăm sóc trẻ và những vấn đề về sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể liên hệ tới bệnh viện theo địa chỉ:

Hy vọng với những thông tin hữu ích trên, quý phụ huynh đã hiểu rõ hơn về bệnh sởi và giải đáp được thắc mắc “Trẻ bị sởi có tắm được không?”. Bệnh sởi có thể tự khỏi khi được chăm sóc tại nhà, tuy nhiên phụ huynh tuyệt đối không chủ quan khi chăm sóc trẻ bị sởi, cần theo dõi các dấu hiệu và đưa trẻ đến bệnh viện để bác sĩ thăm khám và tư vấn điều trị, chăm sóc đúng cách.