Bệnh xơ gan có ăn được thịt bò không? Nên ăn như thế nào cho tốt?

Bệnh xơ gan có ăn được thịt bò không?

Người bệnh xơ gan có ăn được thịt bò. Thịt bò có thể mang lại các lợi ích tích cực đối với sức khỏe của người bệnh xơ gan, tất nhiên người bệnh cần ăn với lượng phù hợp. Một số lợi ích của thịt bò với sức khỏe người bệnh xơ gan như sau:

• Khi bị xơ gan, cơ thể có xu hướng thiếu hụt 3 loại khoáng chất và 7 loại vitamin cần thiết cho sự phát triển của cơ thể, bao gồm vitamin (A, B1, B2, B3, B9, D và E), kẽm, selen, magie. (1)
• Trong khi đó, ngoài protein thì thịt bò còn cung cấp cho cơ thể các loại vitamin và khoáng chất bị thiếu hụt do bệnh xơ gan gây nên. Nhờ vậy, bổ sung thịt bò vào chế độ dinh dưỡng sẽ góp phần nâng cao sức khỏe tổng thể cho người bệnh xơ gan.

Vậy, bệnh xơ gan có ăn được thịt bò không? Câu trả lời là ĐƯỢC ĂN, tuy nhiên khối lượng tiêu thụ thịt bò trong khẩu phần ăn cần được kiểm soát chặt chẽ. Bởi lẽ, thịt bò là loại thịt đỏ chứa nhiều chất béo bão hòa, tiêu thụ quá mức có thể gây tác dụng ngược, tạo điều kiện thuận lợi để bệnh xơ gan tiến triển nhanh hơn.

Xem thêm:

• Xơ gan kiêng ăn gì?
• Xơ gan nên ăn gì?
• Thực đơn cho người xơ gan

Bệnh xơ gan ăn thịt bò nhiều có thể gặp nguy hiểm gì?

Hầu hết các tác hại của việc tiêu thụ thịt bò đều bắt nguồn từ hàm lượng chất béo bão hòa có trong loại thịt này. Theo đó, người bệnh xơ gan ăn quá nhiều thịt bò cũng có thể phải đối mặt với những vấn đề nguy hiểm cho sức khỏe, ví dụ như sau:

1. Nhiều chất béo bão hòa, tăng nguy cơ mắc thêm bệnh lý nguy hiểm

Chất béo bão hòa chiếm tỷ lệ 38% hàm lượng chất béo có trong thịt bò. Tiêu thụ nhiều chất béo bão hòa có thể thúc đẩy khởi phát bệnh tim mạch và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác, bao gồm:

• Dung nạp dư thừa chất béo bão hòa có thể gây tích tụ cholesterol LDL trong lòng động mạch, dẫn đến hình thành mảng xơ vữa gây tắc nghẽn tuần hoàn máu. Khi đó, nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ sẽ gia tăng đáng kể.
• Tiêu thụ chất béo bão hòa sẽ khiến cho tổng năng lượng nạp vào cơ thể tăng cao, tiềm ẩn nguy cơ tăng cân, béo phì.
• Ngoài ra, tiêu thụ thịt bò còn góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng, đồng thời thúc đẩy khởi phát rối loạn chuyển hóa tiềm ẩn biến chứng tiểu đường ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh xơ gan. (2)

2. Ăn nhiều thịt bò tăng nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ, tăng nặng bệnh xơ gan

Ở đối tượng bị xơ gan do bệnh gan nhiễm mỡ không liên quan đến rượu (Nonalcoholic fatty liver disease – NAFLD), tiêu thụ quá mức thịt đỏ trong khoảng có thể thúc đẩy quá trình xơ hóa gan diễn ra nhanh gấp hai lần, khiến cho quá trình điều trị bệnh xơ gan gặp nhiều khó khăn.

Mặt khác, người mắc bệnh xơ gan do nhiễm virus ăn quá nhiều thịt đỏ có thể gây phát triển tình trạng gan nhiễm mỡ, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của người bệnh.

3. Tăng nguy cơ mắc bệnh gan mãn tính và ung thư gan

Thịt bò chứa nhiều chất bão hòa, tiêu thụ nhiều loại thịt này có thể gây tăng nguy cơ ung thư gan, đặc biệt là ở người đang mắc bệnh xơ gan. Bởi lẽ, tiêu thụ quá mức chất béo bão hòa có liên quan đến sự hình thành và phát triển khối u, nếu không được điều trị kịp thời có thể thúc đẩy bệnh xơ gan tiến triển thành ung thư gan. (3)

Như vậy, mặc dù câu trả lời cho vấn đề bệnh xơ gan có ăn được thịt bò không là được ăn, thế nhưng cần ăn vừa phải, tiêu thụ quá mức loại thịt này có thể tìm ẩn một số nguy hiểm nhất định.

Người bị xơ gan ăn thịt bò sao cho đúng?

Sau khi đã biết bệnh xơ gan có ăn được thịt bò không, người bệnh nên tìm hiểu ăn thịt bò sao cho đúng cách, khoa học. Bởi vì, bên cạnh việc tiêu thụ quá mức, tiêu thụ sai cách cũng là tác nhân gây hại cho sức khỏe của người bệnh xơ gan. Do đó, người bệnh xơ gan cần chú ý những vấn đề sau đây để đảm bảo tiêu thụ thịt bò phù hợp, hạn chế gây hại cho sức khỏe:

• Ăn với số lượng vừa đủ: Theo Viện Nghiên cứu Ung Thư Hoa Kỳ, để tránh gây tăng nguy cơ tiến triển thành bệnh ung thư, người bị xơ gan cần giới hạn khối lượng tiêu thụ thịt đỏ dưới 700 gam mỗi tuần (dưới 100 g mỗi lần ăn).
• Tần suất ăn phù hợp: Như vậy, để có thể tuân thủ khuyến cáo khối lượng tiêu thụ thịt bò an toàn từ Viên Nghiên cứu Ung thư Hoa kỳ, người bệnh xơ gan cần kiểm soát khẩu phần ăn thịt bò dưới 170 g trong ngày, dưới 3 lần mỗi tuần. Ngoài ra, để đảm bảo khẩu phần ăn luôn đa dạng các nhóm chất dinh dưỡng, người bệnh xơ gan nên ăn thịt bò xen kẽ các ngày trong tuần.
• Chế biến đúng cách: Thịt bò được chế biến sai cách có thể tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe, đặc biệt là người bị xơ gan. Cụ thể, chế biến thịt bò bằng cách xào, chiên hoặc nướng với nhiệt độ cao có thể gây đột biến DNA dẫn đến tăng nguy cơ ung thư gan thông qua cơ chế biến các hợp chất amin thơm dị vòng (HCAs) trở thành các chuỗi hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs). Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, để đảm bảo chất lượng và tính an toàn, thịt bò nên được nấu chín với nhiệt độ bên trong tối thiểu là 62,8 độ C (đo bằng nhiệt kế thực phẩm vào thời điểm trước khi lấy thịt khỏi nguồn nhiệt).
• Chọn thịt bò tươi, an toàn: Để thịt bò giữ được chất dinh dưỡng với hàm lượng tối đa, không chứa các chất gây hại cho sức khỏe, người bệnh nên chọn sử dụng thịt có nguồn gốc rõ ràng, màu đỏ tươi, không có mùi hôi và được cung cấp trong ngày.
• Ưu tiên tiêu thụ thịt bò ít mỡ: Thịt bò có nhiều loại, trong đó có loại chứa nhiều mỡ như phần thịt ba chỉ, lõi sườn… và loại chứa ít mỡ như phần thịt thăn (thăn ngoại, thăn nội), thịt mông, lõi vai… Người bệnh xơ gan nên ưu tiên chọn ăn phần thịt bò ít mỡ để tránh dung nạp dư thừa chất béo vào cơ thể.

Lợi ích khi người bệnh xơ gan ăn thịt bò đúng cách

Thịt bò được tiêu thụ đúng cách với khối lượng vừa đủ có thể mang lại những lợi ích cho người bệnh xơ gan, cụ thể:

• Tạo điều kiện thuận lợi giúp gan tự phục hồi: Trong cơ thể, nguồn chất đạm dồi dào từ thịt bò sẽ được phân giải thành các chuỗi axit amin có khả năng giúp sửa chữa các mô, nhờ đó hỗ trợ gan phục hồi những tổn thương và thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào gan mới.
• Nâng cao sức khỏe tổng thể: Khi mắc bệnh xơ gan người bệnh có xu hướng dễ thiếu hụt các vi chất (vitamin A, B, D, E, magie, selen), ăn thịt bò là cách giúp bổ sung những vi chất này cho cơ thể. Nhờ đó, các chức năng quan trọng của cơ thể không bị gián đoạn bởi sự thiếu hụt dưỡng chất, bao gồm chức năng miễn dịch, chống oxy hóa, sản xuất năng lượng và chức năng gan.
• Ngăn chặn biến chứng: Thịt bò vốn không chứa carbohydrate và rất giàu protein. Vì vậy, tiêu thụ thịt bò có thể giúp người bệnh xơ gan no lâu hơn, hạn chế nguy cơ tăng mức đường huyết sau khi ăn. Nhờ đó, ngăn chặn nguy cơ xảy ra biến chứng gan nhiễm mỡ, tiểu đường ở người bệnh xơ gan.

Gợi ý các món ngon với thịt bò dành cho người bị xơ gan

Sau khi đã có câu trả lời cho vấn đề bệnh xơ gan có ăn được thịt bò không nhưng người bệnh vẫn chưa biết nên chế biến thực phẩm này như thế nào có thể tham khảo 5 món ăn sau đây:

1. Cháo yến mạch cà rốt thịt bò

Cháo yến mạch cà rốt thịt bò là món ăn giàu chất đạm, chất béo không bão hòa, vitamin và chất chống oxy hóa tốt cho sức khỏe của người bệnh xơ gan.

Các nguyên liệu cần chuẩn bị để nấu món ăn này bao gồm:

• Yến mạch (cán dẹt hoặc cán vỡ): 50 g
• Thịt nạc bò xay: 70 g
• Cà rốt: 50 g
• Tỏi băm: ½ muỗng cà phê
• Dầu ô-liu: 10 ml
• Gia vị: Muối (½ muỗng cà phê), đường ăn kiêng (1 muỗng cà phê).

Các bước chế biến cụ thể như sau:

• Đầu tiên, cà rốt rửa sạch, gọt vỏ và thái hạt lựu; cho yến mạch vào nồi đun với khoảng 300 ml nước;
• Sau đó, phi thơm tỏi băm với dầu ô-liu và cho thịt bò xay vào đảo nhanh tay và tắt bếp
• Kế tiếp, cho cà rốt thái hạt lựu vào nồi cháo yến mạch nấu khoảng 3 phút; nêm nếm gia vị muối, đường ăn kiêng
• Cuối cùng, cho thịt bò đã xào vào nồi cháo, khuấy đều và tắt bếp.

Như vậy, món cháo yến mạch cà rốt thịt đã hoàn thành, người bệnh xơ gan nên ăn khi còn nóng để giữ trọn hương vị thơm ngon của món ăn.

2. Canh rong mứt nấu thịt bò

Canh rong mứt nấu thịt bò là món ăn nên có trong thực đơn dinh dưỡng của người bệnh xơ gan. Rong mứt là loại rong biển khô được cung cấp trên thị trường với dạng bánh tròn. Loại rong này chứa nhiều chất xơ, protein, vitamin K, magie cần thiết cho người bệnh xơ gan.

Các nguyên liệu cần chuẩn bị bao gồm:

• Rong mứt: 1 bánh nhỏ
• Thịt nạc bò xay: 40 g;
• Dầu hạt cải: 10 ml
• Tiêu xay: ½ muỗng cà phê
• Gia vị: Muối (½ muỗng cà phê), đường ăn kiêng (1 muỗng cà phê)

Các bước thực hiện cụ thể như sau:

• Đầu tiên, xào thịt bò xay với dầu hạt cải
• Sau đó, cho thêm khoảng 400 ml nước vào thịt bò và đun sôi
• Kế tiếp, nêm nếm gia vị muối, đường và cho rong mứt vào nồi nấu thêm khoảng 2 phút thì tắt bếp
• Cuối cùng, trình bày món ăn ra tô và rắc thêm một ít tiêu xay

3. Súp bí đỏ, quinoa thịt bò

Súp bí đỏ, quinoa thịt bò là món ăn cung cấp chất xơ, chất đạm, vitamin, chất béo không bão hòa tốt cho sức khỏe của người bệnh xơ gan.

Nguyên liệu cần chuẩn bị bao gồm:

• Bí đỏ: 80 g
• Thịt nạc bò xay: 50 g
• Hạt quinoa: 20 g
• Tỏi băm: ½ muỗng cà phê
• Dầu ô-liu: 10 ml
• Gia vị: Đường ăn kiêng (1 muỗng), muối (½ muỗng)

Các bước chế biến cụ thể như sau:

• Đầu tiên, ngâm hạt quinoa với nước trong 20 phút; cùng lúc đó rửa sạch, gọt vỏ, thái nhỏ
• Sau đó, hấp chín bí đỏ và hạt quinoa đã ngâm
• Kế tiếp, xào thịt bò với tỏi băm và dầu ô-liu
• Cuối cùng, xay thịt bò đã xào, bí đỏ và hạt quinoa đã hấp chín sao cho nhuyễn mịn và trình bày ra tô.

4. Cải xanh cuộn bò

Các nguyên liệu cần chuẩn bị để nấu món cải xanh cuộn bò bao gồm:

• Thịt thăn bò: 200 g
• Cải bẹ xanh: 300 g
• Cà rốt: 80 g
• Dưa leo: 80 g
• Tỏi băm: ½ muỗng cà phê
• Hành lá: 10 g
• Gia vị: Nước tương (1 muỗng cà phê), đường ăn kiêng (2 muỗng cà phê), muối (½ muỗng cà phê)

Các bước chế biến bao gồm:

• Đầu tiên, rửa sạch, thái mỏng và ướp thịt bò với tỏi băm, nước tương, đường, muối trong khoảng 20 phút
• Kế tiếp, rửa sạch cải bẹ xanh; rửa sạch và thái sợi cà rốt, dưa leo; rửa sạch và trụng sơ hành lá
• Sau đó, áp chảo thịt bò trên chảo đến khi chín đều 2 mặt;
• Cuối cùng, dùng cải bẹ xanh cuộn các nguyên liệu bao gồm thịt bò, cà rốt, dưa leo và cố định bằng cách dùng hành lá đã trụng để buộc lại.

Như vậy, món cải xanh cuộn bò đã hoàn tất, người bệnh xơ gan có thể bổ sung món ăn dễ làm này vào thực đơn dinh dưỡng của mình.

5. Cải bó xôi xào thịt bò

Cải bó xôi xào thịt bò là món ăn thơm ngon, cung cấp chất xơ, chất đạm, magie cần thiết cho người bệnh xơ gan. Các nguyên liệu cần chuẩn bị để nấu món cải bó xôi xào thịt bò bao gồm:

• Thịt thăn bò: 50 g
• Cải bó xôi: 100 g
• Tỏi băm: 1 muỗng cà phê
• Dầu hạt cải: 10 ml
• Gia vị: Dầu hào (1 muỗng cà phê), đường ăn kiêng (1 muỗng), nước tương (1 muỗng cà phê)

Các bước chế biến cụ thể như sau:

• Đầu tiên, rửa thịt, thái nhỏ và ướp thịt bò với nước tương và đường ăn kiêng trong khoảng 10 phút; rửa sạch và thái khúc cải bó xôi
• Sau đó, phi thơm tỏi băm với dầu hạt cải và cho thịt bào vào xào nhanh tay và cho ra đĩa
• Kế tiếp, cho cải bó xôi vào chảo xào nhanh tay, cho thêm dầu hào vào đảo đều
• Cuối cùng, cho thịt bò vào chảo đảo đều và tắt bếp

Những loại đạm tốt cho bệnh xơ gan thay cho thịt bò

Những loại đạm ít cholesterol mà người bệnh xơ gan có thể sử dụng thay cho thịt bò bao gồm:

1. Các loại đậu

Hầu hết mọi loại đậu đều rất ít (hoặc không có) chất béo bão hòa, đồng thời chứa lượng protein, chất xơ và chất chống oxy hóa cao hơn thịt bò. Đồng thời, các loại đậu là thực phẩm ít calo (khoảng 100 calo / 100 g), tiêu thụ nhiều không gây tăng cân. Người bệnh xơ gan ăn các loại đậu thay thế cho một phần các loại thịt đỏ thì vẫn đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, góp phần làm giảm áp lực của hệ tiêu hóa lên cơ quan gan.

Các loại đậu tốt cho sức khỏe của người bị xơ gan bao gồm đậu thận, đậu lăng, đậu Hà Lan, đậu nành, đậu gà….

2. Cá béo

Nếu đang băn khoăn vấn đề bệnh xơ gan có ăn được thịt bò không, người bệnh có thể thay thế bằng các loại cá béo. Các loại cá béo như cá thu, cá ngừ, cá mòi, cá hồi, cá trích… chứa rất ít chất béo bão hòa, nên dễ tiêu hóa hơn thịt bò. Ngoài ra, hầu hết các loại cá béo đều cung cấp lượng chất béo không bão hòa omega-3 dồi dào.

Tiêu thụ chất béo không bão hòa omega-3 mang lại tác động tích cực cho sức khỏe của gan thông qua cơ chế làm giảm phản ứng viêm, ngăn chặn sự tiến triển tình trạng tổn thương ở gan. Nhờ đó, thường xuyên ăn thực phẩm giàu omega-3 sẽ góp phần ngăn chặn khởi phát tình trạng gan nhiễm mỡ – yếu tố hàng đầu khiến cho bệnh xơ gan tiến triển nghiêm trọng. (6)

3. Sữa chua tách béo

Sữa chua tách béo là thực phẩm không chứa chất béo, giàu chất đạm và 9 loại khoáng chất, 12 loại vitamin cần thiết cho sức khỏe. Ngoài ra, loại thực phẩm không chứa các độc tố gây hại cho gan nên không gây áp lực chuyển hóa lên cơ quan này.

4. Tôm

Tôm là cung cấp hàm lượng chất đạm tương đương với thịt bò. Trong khi đó, thịt tôm cung cấp ít calo hơn thịt bò, cụ thể 100 g tôm cung cấp 99 calo và 100 g thịt bò cung cấp đến 250 calo. Như vậy, cùng khối lượng tiêu thụ, thế nhưng lượng calo nạp vào cơ thể khi ăn tôm chỉ bằng 39% so với ăn thịt bò, nhờ đó hạn chế nguy cơ tăng cân hiệu quả. Vì vậy, nếu đang băn khoăn việc bị xơ gan có ăn được thịt bò không, người bệnh có thể sử dụng tôm thay cho loại thực phẩm này.

5. Ức gà không da

So với thịt bò cùng khối lượng, hàm lượng đạm từ thịt ức gà không da cao hơn đến 20%. Ngoài ra, ức gà không da là thịt trắng nên chứa ít cholesterol và cholesterol hơn thịt đỏ. Vì vậy, tiêu thụ thịt ức gà không da thay cho thịt bò có thể hỗ trợ làm giảm áp lực cho gan, nhờ đó hạn chế nguy cơ khởi phát các biến chứng về rối loạn chuyển hóa, tim mạch ở người bệnh xơ gan.

Như vậy, bài viết đã phần nào cung cấp những thông tin cơ bản cho vấn đề bệnh xơ gan có ăn được thịt bò không. Nếu như có thêm thắc mắc về chế độ dinh dưỡng cho người bệnh xơ gan giúp hỗ trợ cải thiện bệnh, người bệnh có thể đến chuyên khoa Dinh dưỡng Tiết chế tại Hệ thống PlinkCare để bác sĩ trực tiếp thăm khám và tư vấn chi tiết. Người bệnh xơ gan cũng cần tái khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ để kiểm soát bệnh hiệu quả.