Bệnh tuyến giáp có nguy hiểm không? Yếu tố nguy cơ gây bệnh

Có những bệnh lý tuyến giáp nào?

Tuyến giáp nằm phía trước cổ, ở giữa khí quản và thanh quản, có nhiệm vụ sản xuất và giải phóng các hormone như Thyroxine (T4), Triiodothyronine (T3) và Calcitonin. Các hormone này có nhiệm vụ điều chỉnh nhịp tim, huyết áp, kiểm soát quá trình trao đổi chất, điều hòa thân nhiệt,…

Bệnh tuyến giáp là nhóm bệnh do rối loạn sản xuất hormone tuyến giáp. Lượng hormone tiết ra quá ít là nguyên nhân gây bệnh suy giáp. Ngược lại, khi hormone tiết ra quá nhiều sẽ dẫn đến cường giáp. Ngoài ra, có một số bệnh tuyến giáp khác không liên quan đến quá trình sản xuất hormone của tuyến giáp như bệnh bướu giáp (nhân giáp), ung thư tuyến giáp.

Dưới đây là một số bệnh tuyến giáp thường gặp:

• Cường giáp: là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone, khiến quá trình trao đổi chất trong cơ thể bị đẩy nhanh bất thường. Các triệu chứng của bệnh bao gồm: nhịp tim nhanh, tay run, ra nhiều mồ hôi, thường xuyên hồi hộp, cáu gắt, cảm giác nóng, sụt cân, tiêu chảy, rối loạn kinh nguyệt,…
• Suy giáp: có nguyên nhân do tuyến giáp sản xuất quá ít hormone, khiến quá trình trao đổi chất trong cơ thể bị chậm lại. Bệnh không có triệu chứng rõ ràng, có thể gồm các biểu hiện mệt mỏi, suy giảm trí nhớ, trầm cảm, rối loạn kinh nguyệt, da và tóc khô, tăng cân, táo bón, nhịp tim chậm,…
• Bướu giáp (bướu cổ): là tình trạng tuyến giáp gia tăng kích thước khiến cho người bệnh thấy vùng cổ to ra. Nếu tuyến giáp quá to có thể chèn ép làm người bệnh khó thở, khó nuốt. Nguyên nhân phổ biến của bướu cổ do thiếu iod trong chế độ ăn. Bệnh thường gặp ở phụ nữ trên 40 tuổi.
• Bệnh Basedow (Graves): do rối loạn hệ thống miễn dịch, khiến cho hormone tuyến giáp sản xuất quá mức. Đây là một trong những dạng bệnh cường giáp phổ biến. Đặc biệt, có 25% – 50% người bệnh Basedow bị ảnh hưởng đến mắt, với các triệu chứng viêm quanh mắt, đỏ mắt, khô mắt, mắt lồi, mí mắt co rút,… (2)
• Viêm tuyến giáp Hashimoto: do tuyến giáp không sản xuất đủ hormone mà cơ thể cần. Phụ nữ có nguy cơ mắc viêm tuyến giáp Hashimoto cao gấp 10 lần so với nam giới. Bệnh tiến triển âm thầm, khó phát hiện cho đến khi tuyến giáp to lên hoặc có bất thường trong các chỉ số xét nghiệm máu.
• Ung thư tuyến giáp: xảy ra do các tế bào ác tính hình thành từ tế bào tuyến giáp. Nữ giới từ 25 – 65 tuổi có nguy cơ mắc ung thư tuyến giáp cao hơn nam giới. Ở giai đoạn đầu, bệnh có thể không gây bất kỳ triệu chứng nào. Khi khối u phát triển và xâm lấn các vùng lân cận, người bệnh xuất hiện các triệu chứng như mệt mỏi, khó thở, nuốt vướng, khàn giọng, sụt cân,…
• Nhân tuyến giáp: có nguyên nhân từ các mô tuyến giáp phát triển bất thường, tạo thành một hoặc nhiều nhân tuyến giáp. Hầu hết nhân tuyến giáp không gây triệu chứng, khi chúng phát triển đến kích thước nhất định có thể làm sưng cổ, gây khó thở, nuốt khó và bướu cổ.

Bệnh tuyến giáp có nguy hiểm không?

Tuyến giáp là một trong những tuyến nội tiết có vai trò quan trọng nhất đối với cơ thể. Do đó, các bệnh tuyến giáp gây rối loạn chức năng sản xuất hormone sẽ kéo theo nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như: bệnh về tim mạch, loãng xương, sức khỏe tinh thần giảm sút, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản,…

Nhiều người bệnh thắc mắc bệnh tuyến giáp ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe. Bệnh tuyến giáp thường không có các triệu chứng rõ ràng, do đó đa số người bệnh đều không nhận ra bệnh ở giai đoạn đầu, bỏ lỡ điều trị sớm. Đặc biệt, với ung thư tuyến giáp, nếu phát hiện trễ khi tế bào ung thư đã di căn thì điều trị phức tạp hơn.

Phụ nữ mang thai bị bệnh tuyến giáp nếu không được điều trị đúng cách sẽ làm tăng nguy cơ sảy thai, sinh non hoặc tiền sản giật. Ngoài ra, các bệnh tuyến giáp ở phụ nữ mang thai rất nguy hiểm đối với sức khỏe của thai nhi, đặc biệt trong những tháng đầu thai kỳ. Bởi trong giai đoạn này thai nhi không thể tự sản xuất hormone tuyến giáp mà phải nhận hoàn toàn từ cơ thể mẹ. (3)

Sự thiếu hụt hoặc rối loạn hormone của người mẹ sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình hình thành và phát triển các cơ quan trong cơ thể thai nhi. Do đó, nếu mẹ bầu bị bệnh tuyến giáp thì con sinh ra có thể bị dị tật, chậm phát triển trí tuệ, mắc bệnh tim bẩm sinh,…

Biến chứng bệnh tuyến giáp có thể gặp phải

Vậy bị bệnh tuyến giáp có nguy hiểm không, các biến chứng mà người bệnh tuyến giáp có thể gặp phải là gì? Dưới đây là các biến chứng thường gặp của người bệnh tuyến giáp khi không được chẩn đoán và điều trị đúng cách:

1. Biến chứng về tim mạch

Với trường hợp tuyến giáp giải phóng quá nhiều hormone (cường giáp), người bệnh có thể gặp phải các bệnh liên quan đến tim mạch như rung nhĩ (nhịp tim nhanh và không đều), đau ngực, tăng huyết áp, làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Ngược lại, tình trạng giảm chức năng tuyến giáp do không đủ hormone giáp cũng dẫn đến các vấn đề về tim mạch. Cụ thể là tăng Cholesterol và Triglyceride trong máu, nhịp tim chậm, huyết áp thấp, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và suy tim.

2. Ảnh hưởng đến khả năng sinh sản

Quá ít hormone tuyến giáp có thể cản trở quá trình rụng trứng, gây vô kinh hoặc tắc kinh trong thời gian dài, làm suy yếu khả năng sinh sản ở phụ nữ. Tuyến giáp là bộ phận quan trọng ảnh hưởng đến khả năng sản xuất Progesterone của buồng trứng. Khi chức năng tuyến giáp kém, Progesterone được sản xuất ra ít hơn, dẫn đến giảm tỉ lệ thụ thai thành công, làm tăng nguy cơ vô sinh, hiếm muộn ở nữ giới.

Còn với nam giới, bệnh tuyến giáp ảnh hưởng như thế nào? Các bệnh này có thể gây mất cân bằng nồng độ hormone Testosterone trong cơ thể, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng, từ đó làm giảm khả năng sinh sản.

3. Ảnh hưởng đến thần kinh và tâm thần

Nhiều bệnh nhân thắc mắc bệnh tuyến giáp có nguy hiểm không, đặc biệt các nguy cơ về tâm thần. Câu trả lời là có. Bệnh tuyến giáp thường gây ra các triệu chứng rối loạn sức khỏe tâm thần và cảm xúc của người bệnh. Người bệnh có thể gặp phải tình trạng cảm xúc thất thường, lo lắng quá mức, hồi hộp, tim đập nhanh hoặc trầm cảm, chán ăn, rối loạn giấc ngủ. Đặc biệt, người bệnh suy giáp có thể có triệu chứng mất trí nhớ ngắn hạn, thiếu tỉnh táo, khó tập trung,… (4)

4. Các biến chứng khác

Các biến chứng khác của bệnh tuyến giáp bao gồm:

• Loãng xương, viêm khớp.
• Lồi mắt và ảnh hưởng đến thị lực (đối với người bệnh Basedow).
• Nguy cơ tử vong khi bị cơn bão giáp (cường giáp nặng).
• Các biến chứng nặng nề khi ung thư tuyến giáp di căn, xâm lấn.

Yếu tố nguy cơ gây bệnh tuyến giáp

Nguyên nhân gây bệnh tuyến giáp chủ yếu do rối loạn mức độ hormone tuyến giáp trong cơ thể. Dưới đây là các yếu tố nguy cơ gây bệnh:

• Thiếu hoặc thừa iod: quá nhiều hoặc quá ít iod khiến tuyến giáp sản xuất nhiều hoặc ít hơn lượng hormone cần thiết.
• Phẫu thuật cắt bỏ hoặc can thiệp hóa chất, phóng xạ làm ảnh hưởng chức năng tuyến giáp.
• Có tiền sử mắc các bệnh tuyến giáp: người từng gặp vấn đề với tuyến giáp trong quá khứ có nguy cơ suy giáp cao hơn so với người bình thường.
• Lithium: các thuốc có chứa chất này có thể cản trở hoạt động của tuyến giáp, từ đó gây suy giáp. (5)

Ngoài ra, những yếu tố nguy cơ khác có thể kể đến như:

• Gia đình có người mắc bệnh tuyến giáp.
• Mắc các bệnh tự miễn như: thiếu máu ác tính, tiểu đường type 1, bệnh Celiac (không dung nạp Gluten), bệnh Addison (suy thượng thận nguyên phát), lupus, viêm khớp dạng thấp, hội chứng Sjogren. (6)
• Người trên 60 tuổi, nhất là phụ nữ. Phụ nữ được chẩn đoán có nguy cơ mắc các bệnh về tuyến giáp cao gấp 5 – 8 lần nam giới.

Bệnh tuyến giáp điều trị như thế nào?

Với các thông tin bệnh tuyến giáp ảnh hưởng như thế nào với sức khỏe người bệnh đã nêu trên, hầu hết các bệnh này đều có thể kiểm soát tốt nếu được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

1. Điều trị bằng thuốc

Có nhiều loại thuốc điều trị bệnh tuyến giáp khác nhau, bao gồm thuốc kháng giáp (dùng cho người bệnh cường giáp) và hormone giáp tổng hợp (dùng cho người bệnh suy giáp).

• Thuốc kháng giáp Methimazole và Propylthiouracil được sử dụng cho người bệnh cường giáp.
• Người bệnh suy giáp thường được điều trị bằng cách sử dụng viên uống bổ sung hormone hàng ngày Levothyroxine.
• Thuốc chẹn beta hỗ trợ điều trị triệu chứng bệnh tuyến giáp, ví dụ như triệu chứng tim đập nhanh ở bệnh nhân cường giáp.

2. Iod phóng xạ

Đồng vị phóng xạ I131 được sử dụng để gây viêm mô đặc hiệu, dẫn đến xơ hóa tuyến giáp và phá hủy mô tuyến giáp, từ đó làm giảm nồng độ hormone giáp trong máu. Phương pháp này được dùng cho người bệnh Basedow tái phát nhiều lần, kém đáp ứng điều trị nội khoa, nhân giáp độc hay ung thư tuyến giáp giai đoạn sau phẫu thuật.

3. Phẫu thuật tuyến giáp

Phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp một phần hoặc toàn bộ thường được tư vấn cho người bệnh bị bướu lớn ở tuyến giáp, không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác (thuốc hoặc iod phóng xạ), ung thư tuyến giáp. Nếu ung thư đã xâm lấn sang tuyến bạch huyết ở cổ cũng cần nạo bỏ các hạch này.

Địa chỉ khám, điều trị bệnh tuyến giáp đáng tin cậy

Nhóm bệnh tuyến giáp đa phần diễn biến âm thầm trong nhiều năm, khiến người bệnh gặp nhiều rủi ro sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, kịp thời. Nếu nhận thấy có các biểu hiện bất thường về tuyến giáp, người bệnh nên đến khám và tư vấn tại các cơ sở y tế uy tín.

Khoa Nội tiết – Đái tháo đường, PlinkCare TP.HCM với đội ngũ chuyên gia, y bác sĩ giàu kinh nghiệm tư vấn, chẩn đoán và điều trị chuyên sâu các bệnh về tuyến giáp. Kết hợp với trang thiết bị hiện đại từ các nước châu Âu giúp tăng tỷ lệ chẩn đoán chính xác và hiệu quả điều trị, người bệnh an tâm và phục hồi tốt hơn.

Những thông tin trên đây đã giải đáp thắc mắc bệnh tuyến giáp có nguy hiểm không, cùng với các biến chứng và phương pháp điều trị của từng loại bệnh cụ thể. Hiểu rõ về bệnh tuyến giáp giúp bạn đọc có cái nhìn tổng quan, từ đó xây dựng lối sống lành mạnh, phòng ngừa bệnh hiệu quả cho bản thân và gia đình.