Bệnh teo não có nguy hiểm không? Ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào?

Bệnh teo não là gì?

Teo não là tình trạng não bị giảm thể tích so với bình thường, co lại dần do mất dần các tế bào não (hay còn gọi là tế bào thần kinh) và các đầu nối điện hóa là khớp thần kinh. Điều đó khiến não bị suy giảm chức năng, nhận thức tùy thuộc vào nguyên nhân cũng như mức độ mất tế bào não.

Teo não là một hiện tượng lão hóa tự nhiên ở tất cả mọi người. Tuy nhiên, tình trạng mất tế bào não có thể xảy ra nhanh hơn do nhiều nguyên nhân khác nhau, điển hình là chấn thương, nhiễm trùng, mắc chứng mất trí nhớ, thiếu máu não, đột quỵ, bệnh Huntington. Một số trường hợp còn có nguy cơ dẫn đến tổn thương não nghiêm trọng, thậm chí là đe dọa đến tính mạng.

Các triệu chứng của teo não có thể xảy ra cục bộ/ khu trú (chỉ ảnh hưởng đến phần não bị tổn thương) hoặc toàn thể (ảnh hưởng đến toàn bộ não bộ), cụ thể như sau: (1)

Triệu chứng khu trú:

• Khó khăn khi đứng thẳng
• Mất sự phối hợp giữa các cơ quan trên cơ thể
• Yếu liệt một phần cơ thể
• Không có cảm giác vật lý ở một số bộ phận trên cơ thể
• Nhìn đôi hoặc không tập trung
• Khó khăn khi nói hoặc hiểu lời nói

Triệu chứng toàn thể:

• Suy giảm nghiêm trọng khả năng đọc hiểu, học tập, tiếp thu
• Mất hoặc giảm khả năng suy luận nghiêm trọng
• Mất hoặc giảm khả năng xác định phương hướng
• Khó khăn nghiêm trọng trong giao tiếp
• Mất hoặc giảm trí nhớ nghiêm trọng

Một số trường hợp có thể xảy ra các triệu chứng nghiêm trọng, cần can thiệp y tế khẩn cấp, phải kể đến như ảo giác, co giật, đau mắt, có hành vi hung hăng, tự tử…

Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng teo não, bao gồm:

• Tuổi cao
• Tiền sử gia đình mắc bệnh rối loạn di truyền như bệnh Huntington
• Tiền sử gia đình mắc bệnh rối loạn thần kinh như bệnh Alzheimer
• Chấn thương đầu hoặc não
• Lạm dụng rượu
• Hút thuốc lá

Bệnh teo não có nguy hiểm không?

Bệnh teo não và chứng mất trí có thể có mối liên quan qua lại với nhau. Teo não có thể gây ra hoặc làm tăng nặng chứng mất trí. Ngược lại, chứng mất trí có thể gây teo não cực độ, trong đó phổ biến thường là bệnh Alzheimer. Ngoài ra, những người mắc chứng mất ngôn ngữ (là một phần của các bệnh thoái hóa thần kinh tiềm ẩn như bệnh Alzheimer) cũng có khả năng cao đồng thời bị teo não.

Mức độ nguy hiểm của teo não tùy thuộc vào tình trạng, mức độ hay giai đoạn bệnh, thông qua các tác động đến thể chất và tinh thần, nhận thức của người bệnh.

Teo não tiến triển thường xảy ra trong giai đoạn trưởng thành và có xu hướng lan tỏa. Các triệu chứng có khả năng diễn tiến nghiêm trọng hơn trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm, bao gồm: (2)

• Thay đổi hành vi
• Suy giảm khả năng suy nghĩ và hoạt động
• Cứng cơ, chuyển động chậm và/hoặc run (dấu hiệu của bệnh Parkinson)
• Mất hay giảm trí nhớ

Teo não cục bộ cấp tính cũng thường xảy ra sau vài tuần bị đột quỵ, chấn thương đầu hoặc nhiễm trùng. Biến chứng đáng lo ngại có thể kể đến như:

• Yếu ở mặt, cánh tay và/hoặc chân
• Tê liệt
• Thay đổi thị lực
• Giảm khả năng giữ cân bằng

Teo não bẩm sinh có xu hướng ảnh hưởng đến một số vùng não nhất định. Các triệu chứng có thể dễ nhận thấy trong thời kỳ sơ sinh hoặc lớn hơn, bao gồm:

• Co giật
• Khó khăn khi đi bộ
• Chậm nói

Ảnh hưởng của bệnh teo não đến sức khỏe như thế nào?

Bệnh teo não có nguy hiểm không? Như đã nói, teo não xảy ra khi mất tế bào não, giảm khả năng kết nối giữa các tế bào não và thể tích não. Tình trạng này có thể dẫn đến các vấn đề bất thường liên quan đến suy nghĩ, trí nhớ và việc thực hiện các công việc hàng ngày. Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng sẽ tăng dần theo mức độ teo não.

Tình trạng teo não thường liên quan với các bệnh lý sau:

• Bệnh Alzheimer: Hồi hải mã và thùy thái dương đỉnh bị teo ở hầu hết những người mắc bệnh Alzheimer.
• Sa sút trí tuệ trán thái dương: Thùy trán và thùy thái dương là những vùng bị teo não nghiêm trọng nhất ở những người bị sa sút trí tuệ.
• Sa sút trí tuệ thể Lewy: Não giữa, vùng dưới đồi và chất trắng là những vùng bị teo nhiều nhất khi mắc chứng sa sút trí tuệ thể Lewy.
• Bệnh Parkinson: Chất đen và não giữa có thể bị teo nhỏ ở giai đoạn cuối của bệnh.
• Đột quỵ: Các vùng não bị tổn thương do chảy máu hoặc mất nguồn cung cấp máu có thể bị teo lại, tạo ra các lỗ nhỏ trên não.

Có thể đảo ngược chứng teo não không?

Theo tuổi tác, khi cơ thể già đi, một số tế bào não sẽ mất đi và thể tích não cũng giảm xuống. Đây là quá trình lão hóa tự nhiên nên không thể đảo ngược, nhưng cũng có thể chủ động phòng ngừa, làm chậm tình trạng teo não bằng cách xây dựng lối sống, sinh hoạt khoa học. Đặc biệt, biện pháp quan trọng là chủ động ngăn ngừa các tổn thương não, giảm nguy cơ đột quỵ để bảo vệ não bộ khỏe mạnh.

Nếu đã xảy ra, teo não có xu hướng vĩnh viễn, không thể đảo ngược. Khi đó, bác sĩ sẽ chỉ định các biện pháp điều trị phù hợp để kiểm soát bệnh và các triệu chứng. Trường hợp teo não chưa xảy ra hay chỉ xảy ra theo tiến trình lão hóa tự nhiên, mỗi người cần thực hiện các biện pháp cần thiết giúp làm chậm quá trình này.

Bị bệnh teo não phải làm sao?

Bị teo não có nguy hiểm không và liệu có phương pháp điều trị hiệu quả? Như đã trình bày, teo não là tổn thương vĩnh viễn, không thể phục hồi. Tuy nhiên, việc ngăn ngừa tổn thương não, đặc biệt là đột quỵ có thể làm chậm tốc độ teo não theo thời gian. Đối với những người đã được chẩn đoán teo não kèm các bệnh lý khác, nếu có, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp hỗ trợ điều trị bệnh teo não bao gồm:

1. Dùng thuốc

Sử dụng thuốc kê đơn phòng ngừa đột quỵ ở những trường hợp cụ thể có thể giúp ngăn ngừa đột quỵ cũng như chứng teo não, bao gồm:

• Thuốc làm loãng máu
• Thuốc hạ cholesterol
• Thuốc chống tăng huyết áp

Những loại thuốc này không phù hợp với tất cả mọi đối tượng, tồn tại một số tác dụng phụ nhất định. Vì vậy, người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ thật kỹ trước khi dùng.

Ngoài ra, bác sĩ có thể kê đơn cho người bệnh dùng các loại thuốc điều trị bệnh Alzheimer như donepezil, memantine để kiểm soát bệnh và làm chậm quá trình lão hóa não, teo não. Tuy nhiên, hiệu quả chống teo não tiến triển trong những trường hợp này thường không nhiều.

2. Các biện pháp về lối sống

Duy trì lối sống khoa học, bao gồm tập thể dục đều đặn, xây dựng chế độ ăn ít cholesterol, kiểm soát lượng đường trong máu và cân nặng hợp lý có thể giúp làm giảm tác động của các tình trạng viêm lên não. Điều này đóng vai trò quan trọng trong việc làm giảm tốc độ teo não và ngăn ngừa teo não do tổn thương.

Một số chất béo, đặc biệt là chất béo chuyển hóa không tốt cho sức khỏe, đặc biệt có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ, đẩy nhanh tốc độ teo não. Do đó, chế độ ăn hàng ngày cần tránh tối đa nhóm chất này để bảo vệ sức khỏe tổng thể cũng như não bộ.

Kiểm soát tốt căng thẳng cũng là biện pháp quan trọng để làm giảm nguy cơ hay tốc độ teo não. Yếu tố cảm xúc có liên quan mật thiết đến các tình trạng như tăng huyết áp, bệnh tim, đột quỵ, mất trí nhớ và sức khỏe não bộ.

Có cách phòng ngừa bệnh teo não không?

Teo não xảy ra như một tình trạng lão hóa tự nhiên của cơ thể theo thời gian. Tuy nhiên, như đã trình bày, tình trạng này đôi khi xảy ra sớm do tổn thương não hay các bệnh lý khác. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa có thể làm giảm nguy cơ dẫn đến teo não: (3)

• Xây dựng chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng, ít cholesterol như chế độ ăn Địa Trung Hải.
• Tập thể dục hàng ngày
• Ngủ đủ giấc
• Kiểm soát tốt căng thẳng để phòng ngừa huyết áp cao, bệnh tim, mất trí nhớ và đột quỵ.
• Dùng thuốc để hạ huyết áp, ổn định cholesterol và kiểm soát bệnh tiểu đường theo chỉ định của bác sĩ.
• Bỏ hút thuốc lá
• Giảm sử dụng rượu
• Điều trị, kiểm soát các bệnh lý liên quan, nếu có
• Đi khám sức khỏe định kỳ

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Bài viết đã phần nào tổng hợp thông tin giải đáp thắc mắc bệnh teo não có nguy hiểm không, nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa và điều trị, kiểm soát bệnh. Hy vọng người bệnh đã có thêm nhiều cập nhật hữu ích liên quan đến vấn đề chăm sóc sức khỏe.