Bệnh nhược cơ nên ăn gì, kiêng gì? Dinh dưỡng cho người bệnh

Người bệnh nhược cơ có thể gặp các vấn đề gì khi ăn uống?

Trước khi tìm hiểu bị bệnh nhược cơ nên ăn gì, chúng ta cần biết người mắc bệnh này có thể gặp phải những vấn đề gì khi ăn uống. Bệnh nhược cơ có thể gây ra một số ảnh hưởng đến cuộc sống, ví dụ như tình trạng yếu cơ có thể khiến người bệnh khó ăn (khó nhai, nuốt) một số loại thực phẩm nhất định. Người bệnh cũng có thể gặp khó khăn khi uống hoặc ngẩng đầu lên trong lúc ăn.

Những ảnh hưởng của bệnh nhược cơ khi ăn uống cũng khác nhau ở mỗi người bệnh và ở mỗi đợt tái phát. Hành động nhai lặp đi lặp lại có khả năng làm suy yếu các cơ hàm của người bị nhược cơ, khiến quá trình nhai trở nên kém hiệu quả hơn. Cơ cổ yếu có thể khiến việc đẩy thức ăn vào phía sau cổ họng, đi xuống dạ dày trở nên khó khăn.

Thuốc chữa bệnh nhược cơ có thể tác động đến cảm giác thèm ăn, cân nặng, quá trình trao đổi chất… Để giúp cơ thể dễ dàng hấp thụ những dưỡng chất cần thiết, người bệnh cần cân nhắc thay đổi một số vấn đề như: những loại thực phẩm được đưa vào khẩu phần và cách chế biến chúng, cách nhai thức ăn, cách ngồi ăn, cách lập kế hoạch cho bữa ăn, …

Vai trò của chế độ dinh dưỡng đối với bệnh nhân nhược cơ

Đối với người được chẩn đoán mắc bệnh nhược cơ, việc áp dụng một chế độ dinh dưỡng tốt, cân bằng, khoa học là điều cần thiết. Vì chế độ dinh dưỡng có thể tác động lớn đến sức khỏe tổng thể nên người bệnh nhược cơ cần cố gắng duy trì áp dụng khẩu phần ăn uống cân bằng, cung cấp đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu để đảm bảo cơ thể hoạt động tốt, có đủ năng lượng, giúp xương chắc khỏe. Vậy người bị nhược cơ nên ăn gì?

Bệnh nhược cơ nên ăn gì?

Người bệnh nhược cơ nên cân nhắc ăn những nhóm thực phẩm sau: (1)

1. Nhóm thực phẩm giàu canxi

Người bệnh nhược cơ có thể cần dùng corticoid trong quá trình chữa trị. Đây là loại thuốc có thể làm nguy cơ bị loãng xương gia tăng. Ngoài việc uống bổ sung canxi theo chỉ định của bác sĩ thì ăn những thực phẩm giàu canxi cũng giúp người bệnh làm giảm nguy cơ bị loãng xương, Một số loại thực phẩm giàu canxi gồm:

• Những loại hạt dinh dưỡng như hạt vừng, hạt chia, hạt hướng dương, đậu nành, hạnh nhân… Những loại hạt này giàu canxi và chất béo không bão hòa tốt cho sức khỏe tim mạch. Ngoài ra, các loại hạt còn có hàm lượng chất chống oxy hóa dồi dào, giúp ngăn ngừa bệnh mạn tính.
• Những loại sữa, chế phẩm từ sữa như phô mai, sữa chua, … đều là nguồn cung cấp canxi lý tưởng. Hầu hết những loại phô mai có thể đáp ứng khoảng 20% nhu cầu canxi của cơ thể chỉ với khẩu phần 28 gam. Ước tính 250 gam sữa chua có thể đáp ứng khoảng 30% nhu cầu canxi mà cơ thể cần mỗi ngày.
• Những loại cá béo như cá mòi, cá hồi, cá trích… có hàm lượng axit béo omega 3, omega 6 và canxi dồi dào. Ước tính 85 gam cá hồi có thể đáp ứng khoảng 21% nhu cầu canxi của cơ thể; 92 gam cá mòi có thể đáp ứng khoảng 35% nhu cầu canxi mà cơ thể cần mỗi ngày.
• Những loại đậu như đậu nành, đậu tây trắng, đậu rồng cũng có chứa hàm lượng canxi dồi dào. Ước tính 172 gam đậu rồng chín có thể đáp ứng khoảng 24% nhu cầu canxi hàng ngày. Chế phẩm từ đậu như đậu phụ cũng là thực phẩm có lợi cho người bị nhược cơ (không bị bệnh tuyến giáp). Ước tính 126 gam đậu phụ có thể đáp ứng khoảng 86% nhu cầu canxi hàng ngày.
• Trong nhóm thực phẩm giàu canxi còn có các loại rau lá xanh đậm như rau dền, cải xoăn, cải bó xôi… và các loại quả như kiwi, bơ, quả sung…

2. Nhóm thực phẩm giàu vitamin D3

Ngoài các loại đậu, hạt và rau củ, … thì người bệnh nhược cơ nên ăn gì? Các chuyên gia khuyến khích người bệnh nên tăng cường dùng thực phẩm giàu vitamin D3. Đây là loại vitamin có lợi cho quá trình hấp thụ canxi tại ruột non. Nếu thiếu hụt vitamin D3, canxi khi vào ruột không thể được hấp thụ vào trong máu. Một số loại thực phẩm giàu vitamin D3 gồm có:

• Cá hồi: Ước tính 85 gam cá hồi có thể đáp ứng khoảng 81% nhu cầu vitamin D3 mà cơ thể cần hàng ngày. Loại cá này cũng rất giàu omega 3, vitamin B, vitamin C, … có lợi cho sức khỏe.
• Trứng: Một quả trứng có thể đáp ứng khoảng 6% nhu cầu vitamin D3 mà cơ thể cần mỗi ngày.
• Gan bò: Ngoài cung cấp nhiều vitamin A, vitamin B, sắt, đạm, gan bò còn rất giàu vitamin D3. Ước tính 86 gam gan bò có thể đáp ứng khoảng 5% nhu cầu vitamin D3 mà cơ thể cần mỗi ngày.
• Sữa ít béo: Sữa ít béo có hàm lượng vitamin D3 cao nên người bệnh nhược cơ có thể tăng cường dùng loại thực phẩm này.
• Sò: Không chỉ chứa nhiều vitamin D3 mà sò cũng cung cấp nhiều mangan, kẽm, sắt, vitamin B12 cho cơ thể.
• Trái cây: Cam, quýt, bưởi và những loại trái cây có múi thường giàu vitamin D3, có lợi cho việc hấp thụ canxi ở ruột non. Thế nhưng bạn không nên sử dụng quá 200 ml nước cam hàng ngày để tránh làm dạ dày bị ảnh hưởng tiêu cực.

3. Nhóm thực phẩm giàu kali

Nhóm thực phẩm giàu kali cũng là câu trả lời phù hợp cho thắc mắc bị nhược cơ nên ăn những gì. Kali là khoáng chất quan trọng, giúp tăng cường khả năng dẫn truyền tín hiệu thần kinh đến cơ. Những thực phẩm chứa nhiều kali bao gồm:

• Các loại trái cây: bơ, dưa hấu, cam, bưởi, dưa lê, chuối, chà là, mận khô, nho khô.
• Những loại rau củ quả: khoai lang, rau má, măng tây, củ cải, cà tím, củ dền, nấm, cải bó xôi, bí ngô…
• Sữa và chế phẩm từ sữa: sữa chua, sữa tươi cũng là nguồn cung cấp kali hữu ích. Một hũ sữa chua có thể đáp ứng khoảng 12% nhu cầu kali mà cơ thể cần dùng hàng ngày.
• Một số loại cá như: cá bơn, cá hồi, cá ngừ, cá tuyết hoặc ngao cũng rất giàu kali. Ước tính 100 gam thịt ngao có thể cung cấp cho cơ thể hơn 500 mg kali; 28 gam cá hồi có thể đáp ứng khoảng 10% nhu cầu kali mỗi ngày của cơ thể.
• Những loại đậu như: đậu Hà Lan, đậu ngự, đậu đen, đậu lăng, đậu nành, đậu tây, đậu cúc, … cung cấp cho cơ thể hàm lượng kali, chất xơ, chất đạm dồi dào.

3. Nhóm thực phẩm tốt cho thị lực

Nếu chưa biết bệnh nhược cơ nên ăn gì thì người bệnh có thể cân nhắc bổ sung nhóm thực phẩm tốt cho thị lực. Thống kê cho thấy, hơn 50% người bệnh nhược cơ gặp các triệu chứng ban đầu là nhược cơ mắt. Một số người bệnh chỉ gặp duy nhất triệu chứng nhược cơ mắt, đây là tình trạng song thị (nhìn một vật thành hai ảnh). Một số thực phẩm tốt cho thị lực gồm:

• Thực phẩm giàu vitamin A như: sữa, trứng, thịt vịt, gan động vật, …
• Thực phẩm cung cấp nhiều beta-caroten (chuyển hóa thành vitamin A khi đi vào cơ thể), chẳng hạn như: đu đủ, bí đỏ, cà rốt, rau ngót, rau bina, súp lơ xanh…
• Thực phẩm giàu vitamin C ví dụ như: cà chua, ổi, trái cây có múi, súp lơ, dứa, dưa hấu, dâu tây…
• Thực phẩm giàu vitamin E như: các loại hạt, dầu đậu phộng, dầu đậu nành…
• Thực phẩm giàu lutein như: trứng, cải xoăn, ngô, cải bó xôi…
• Thực phẩm giàu selenium như: hải sản, cật, gan, ngũ cốc, trứng…

Bệnh nhược cơ kiêng ăn gì?

Chúng ta đã biết bị bệnh nhược cơ nên ăn gì, vậy người mắc bệnh nhược cơ kiêng ăn gì để hạn chế nguy cơ gây hại cho sức khỏe? Người bệnh nhược cơ nên tránh hoặc hạn chế dùng một số loại thực phẩm vì chúng có thể làm gia tăng nguy cơ hít phải hoặc chứa nhiều đường/muối, cùng những thành phần khác có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Những loại thực phẩm người bệnh nhược cơ cần tránh, hạn chế dùng cụ thể gồm:

• Món cay, nóng.
• Thịt dai, khó nhai, khó nuốt.
• Thực phẩm giòn/khô/dễ vỡ có nhiều muối như khoai tây chiên, bánh quy giòn, …
• Những sản phẩm từ bánh mì như bánh sandwich, bánh nướng xốp, bánh mì tròn, …
• Rau đóng hộp.
• Thực phẩm có chứa nhiều caffeine như soda, cà phê.
• Những thực phẩm từ sữa như kem có thể làm trầm trọng thêm tình trạng đi ngoài lỏng (thường gặp khi sử dụng một số loại thuốc nhược cơ).
• Việc dùng thức uống có cồn ở mức độ vừa phải (1 – 2 ly) có thể chấp nhận được với một số người bị nhược cơ. Tuy nhiên, một số người bệnh nhược cơ khác có thể không được dùng bất kỳ loại thức uống có cồn nào nếu tình trạng bệnh diễn ra nghiêm trọng. Thế nên, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để xác định xem bản thân có được dùng thức uống có cồn hay không.

Người bệnh nhược cơ nên cẩn thận khi ăn uống, đặc biệt là khi sử dụng chất lỏng. Do chúng có thể đi vào phổi, khiến người bệnh bị ho, nghẹn. Người bệnh cần cẩn thận hơn khi nuốt thức ăn có cả chất lỏng và miếng/viên thức ăn, chẳng hạn như súp gà, ngũ cốc trong sữa…

Cách chế biến món ăn thích hợp cho người bệnh nhược cơ

Bên cạnh việc tìm hiểu bệnh nhược cơ nên ăn gì, người bị nhược cơ nên biết cách chế biến món ăn sao cho phù hợp, mang đến nhiều lợi ích.  Các lưu ý có thể bao gồm:

• Người bệnh nhược cơ chỉ nên sử dụng đường, muối ở mức vừa phải khi chế biến món ăn.
• Nấu thức ăn bằng cách hấp, luộc có thể giúp làm một số loại thực phẩm cứng trở nên mềm và dễ nhai hơn, đồng thời giúp giữ nguyên giá trị dinh dưỡng của chúng. Người bệnh có thể làm ẩm, mềm thực phẩm rắn bằng nước dùng, nước sốt, sữa chua… khi chế biến.
• Chất lỏng nên được làm đặc đến độ đặc do bác sĩ khuyến nghị để tránh trường hợp chất lỏng vô tình đi vào phổi (hít phải) khi dùng bữa.
• Người bị nhược cơ có thể tham khảo thêm các công thức làm sinh tố để bổ sung thêm dưỡng chất mà không phải nhai.

Mẹo ăn uống khi bị bệnh nhược cơ

Dưới đây là một số mẹo khi ăn uống mà người bệnh nhược cơ có thể áp dụng: (3)

• Người bệnh nên cắt thức ăn thành các miếng vừa ăn, giới hạn mỗi lần nuốt trong khoảng nửa thìa cà phê thức ăn. Đồng thời nên nhai kỹ, ăn chậm để đảm bảo không nuốt trọn các miếng thức ăn lớn. Người bị nhược cơ nên ngồi thẳng, cẩn thận không nghiêng đầu về phía trước khi nuốt thức ăn và nên nghỉ ngơi trước bữa ăn, nghỉ ngơi giữa mỗi lần ăn, cố gắng không nói chuyện khi ăn.
• Người bệnh nhược cơ nên ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày thay vì chỉ ăn 2 – 3 bữa chính, nên ăn bữa lớn nhất vào đầu ngày khi cơ thể vẫn còn nhiều năng lượng, điều này sẽ giúp việc nhai và nuốt thức ăn diễn ra dễ dàng hơn.

Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Hệ thống PlinkCare, Quý khách vui lòng liên hệ:

Thắc mắc bệnh nhược cơ nên ăn gì đã phần nào được giải đáp. Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ thì việc áp dụng chế độ dinh dưỡng hợp lý là một trong những “chìa khóa” giúp người bệnh nâng cao sức khỏe, cải thiện kết quả điều trị và kiểm soát bệnh nhược cơ tốt hơn. Người bị nhược cơ nên tham khảo ý kiến tư vấn từ bác sĩ để xây dựng khẩu phần ăn uống cân bằng, phù hợp.