Bé ăn nhiều nhưng không tăng cân do đâu, giải pháp là gì?

Nguyên nhân bé ăn nhiều nhưng không tăng cân

Có một số dấu hiệu nhận biết việc bé không tăng cân, nhẹ cân hơn chuẩn thông thường mà các bậc phụ huynh cần chú ý để can thiệp sớm. Nổi bật nhất chính là việc bé ăn nhiều và đủ bữa nhưng không thấy sự tăng cân rõ rệt sau một thời gian dài.

Ngoài ra, nếu so với các bạn cùng lứa tuổi, sự phát triển về thể chất của bé có thể chậm hơn, bao gồm cả chiều cao và cân nặng; bé thường xuyên bị ốm đau, hay mệt mỏi, dễ bị nhiễm trùng thì đó cũng có thể là những dấu hiệu liên quan đến tình trạng bé chậm tăng cân do chưa được đáp ứng đủ về nhu cầu dinh dưỡng.

Nguyên nhân của việc trẻ ăn nhiều nhưng không tăng cân còn có thể xuất phát từ nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó, các nguyên nhân phổ biến thường gặp gồm có:

1. Bé ăn nhưng chưa đủ nhiều so với nhu cầu

Một nguyên nhân thường gặp ảnh hưởng đến tốc độ phát triển cân nặng của bé chính là việc bé ăn chưa đủ nhiều so với nhu cầu của cơ thể.

Trong những năm đầu đời, cơ thể bé cần nhiều năng lượng và chất dinh dưỡng để phát triển, hoàn thiện các cơ quan của cơ thể. Việc bé ăn uống được nhưng không tăng cân có thể là do bé ăn chưa đủ nhiều so với nhu cầu của cơ thể, chẳng hạn như bé từ 6-8 tháng tuổi cần ăn dặm 1 bữa/ngày với 50 – 100 ml bột/cháo trong bữa ăn. Nếu ăn ít hơn lượng này thì chưa đáp ứng được nhu cầu của bé, khiến bé khó tăng cân.

2. Trẻ ăn nhiều nhưng chưa đủ calo

Hằng ngày, cơ thể của bé vẫn tiêu hao một lượng calo nhất định khi bé thực hiện các hoạt động bò, trườn, đi, đứng, chạy nhảy,… Bố mẹ có thể thấy bé ăn nhiều nhưng trên thực tế, lượng calo bé nạp vào hằng ngày là bằng hay thậm chí thấp hơn so với lượng calo mà cơ thể tiêu hao thì bé vẫn không thể tăng cân đều như bố mẹ mong muốn. Đây chính là nguyên nhân phổ biến khiến cho bé ăn nhiều nhưng không tăng cân. (1)

3. Bé ăn nhiều nhưng thiếu chất

Bên cạnh hai nguyên nhân trên thì việc bé ăn nhiều nhưng thiếu chất cũng là lý do khiến trẻ ăn tốt nhưng không tăng cân.

Chẳng hạn như bữa ăn của bé có nhiều tinh bột nhưng thiếu thịt thì bé sẽ dễ bị thiếu protein. Hoặc nếu phụ huynh ít cho bé ăn các loại cá béo, bơ, dầu thực vật,… thì bé sẽ dễ bị thiếu axit béo omega-3. Mỗi chất dinh dưỡng đều có một vai trò riêng đối với sự phát triển và tăng trưởng của bé về mặt cân nặng nên nếu bé ăn được nhưng không tăng cân, cần kiểm tra xem bữa ăn của bé đã có đủ các nhóm chất dinh dưỡng hay chưa.

4. Trẻ ăn nhiều nhưng kém hấp thu

Bé ăn uống được nhưng không tăng cân còn có thể đến từ việc trẻ kém hấp thu dinh dưỡng. Có nhiều bệnh lý có thể dẫn đến tình trạng này, chẳng hạn như: rối loạn tiêu hóa, viêm loét dạ dày tá tràng, viêm đại tràng, bệnh Crohn, bệnh celiac,… có thể làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng của trẻ, làm cho trẻ ăn được nhưng không tăng cân.

5. Mẹ cho trẻ ăn vượt quá nhu cầu

Không phải trường hợp nào bé ăn nhiều cũng có thể tăng cân và phát triển tốt. Bởi việc mẹ cho bé ăn quá nhiều, vượt quá nhu cầu của cơ thể có thể gây nên tình trạng khó tiêu, rối loạn tiêu hóa. Từ đó làm cho cơ thể bé khó chuyển hóa, hấp thu các chất dinh dưỡng từ thực phẩm, làm bé chậm tăng cân, chững cân.

6. Chế biến món ăn sai cách gây mất dưỡng chất

Nguyên nhân bé ăn nhiều nhưng không tăng cân có thể nằm ở phương pháp chế biến món ăn cho bé ăn chưa phù hợp, làm mất các dưỡng chất trong thực phẩm. Chẳng hạn như với cá ngừ – một loại cá béo giàu omega-3, khi chiên cá sẽ làm giảm 70 – 85% hàm lượng omega-3. Điều này làm cho bé dù ăn nhiều cá ngừ nhưng vẫn không hấp thu được đủ lượng omega-3 cần thiết. Hoặc chẳng hạn như vitamin C “nhạy cảm” với nhiệt độ cao, dễ tan trong nước nên khi luộc bông cải xanh thì lượng vitamin C trong bông cải sẽ giảm đi đến gần 50%.

7. Bé bú mẹ nhiều nhưng sữa mẹ thiếu chất

Với những trường hợp trẻ bú mẹ hoàn toàn hoặc sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính, bé có thể bị chậm tăng chân, chững cân do sữa mẹ thiếu chất. Điều này có thể do cơ địa của mẹ, chế độ ăn uống không cân bằng hoặc các yếu tố khác làm ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ như áp lực, căng thẳng, mẹ đang sử dụng các loại thuốc làm giảm khả năng hấp thu dưỡng chất từ thực phẩm mẹ ăn,…

8. Trẻ bị nhiễm giun sán, các ký sinh đường ruột

Nhiễm giun sáu, ký sinh trùng đường ruột cũng là một trong các nguyên nhân có thể làm cho bé chậm tăng cân. Ký sinh trùng sống trong đường ruột và hút chất dinh dưỡng từ thức ăn, dẫn đến việc dinh dưỡng không được cung cấp đầy đủ cho cơ thể trẻ.

Không chỉ vậy, ký sinh trùng còn có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón,… làm giảm sự hấp thu của cơ thể đối với thực phẩm. Khi thức ăn không được tiêu hóa và hấp thu hiệu quả, trẻ có thể cảm thấy no nhưng không có đủ năng lượng để phát triển và tăng cân.

9. Trẻ hiếu động, vận động quá mức

Trẻ hiếu động và vận động nhiều có xu hướng tiêu hao năng lượng nhanh chóng. Do vậy, dù đã ăn nhiều nhưng lượng calo trẻ ăn chỉ vừa đủ (hoặc thậm chí thiếu) so với nhu cầu hằng ngày của trẻ cũng sẽ khiến trẻ không tăng cân hoặc có thể bị sụt cân. (2)

10. Trẻ mắc một số bệnh lý gây tiêu tốn nhiều calo, chậm lớn

Nếu bé ăn nhiều nhưng không tăng cân thì nguyên nhân có thể là do bé đang mắc bệnh và cơ thể của bé cần nhiều calo hơn để hồi phục. Điều này gây tiêu tốn một lượng lớn calo, nên dù các bữa ăn hằng ngày của bé có thể nhiều nhưng chưa đáp ứng đủ lượng calo mà cơ thể cần, làm cho bé khó tăng cân.

Trẻ ăn nhiều nhưng không tăng cân phải làm sao?

Có một số bí quyết giúp cải thiện tình trạng trẻ ăn tốt nhưng không tăng cân mà phụ huynh có thể tham khảo:

• Kiểm tra chất lượng dinh dưỡng trong các bữa ăn: Cần đảm bảo rằng chế độ ăn uống của trẻ cung cấp đủ lượng calo và dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển. Trẻ cần được cung cấp đủ protein, chất béo lành mạnh và carbohydrate phù hợp để tăng cân.
• Tăng cường lượng calo trong các bữa ăn: Nếu trẻ ăn nhiều mà vẫn không tăng cân, bé có thể cần một lượng calo cao hơn. Các loại thực phẩm giàu calo như bơ, sữa, các loại đậu phộng, hạt dinh dưỡng,… có thể là lựa chọn tốt để giúp bé tăng cân. (3)
• Chia nhỏ bữa ăn: Chia nhỏ bữa ăn và tăng cường ăn thêm các bữa phụ giúp cung cấp lượng calo hợp lý hơn trong ngày, từ đó có thể giúp bé tăng trưởng cân nặng tốt hơn và đều đặn hơn.
• Khuyến khích bé hoạt động thể chất vừa phải: Nên khuyến khích bé tham gia vào các hoạt động vận động thể chất để tăng cơ bắp và giúp cơ thể hấp thu dinh dưỡng tốt hơn. Tuy nhiên, nên cho bé hoạt động vừa phải, tránh tình trạng bé vui chơi quá mức gây kiệt sức, mệt mỏi, ăn kém và hấp thu kém.
• Cho con bú đúng cách: Với bé còn đang bú mẹ, cần đảm bảo bé được bú đủ lượng sữa, vì sữa mẹ cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Mẹ cần đặt bé đúng tư thế, cho bé bú đủ từ sữa đầu đến sữa cuối để bé có thể hấp thu được những dưỡng chất có trong sữa mẹ.
• Thay đổi chế độ ăn của mẹ: Mẹ cần chú ý đến chế độ ăn uống của mình để cung cấp đủ năng lượng và dinh dưỡng cho quá trình sản xuất sữa mẹ. Nên ăn đủ các nhóm thực phẩm quan trọng như protein, chất béo lành mạnh, chất xơ, tinh bột,…
• Cho bé ăn vừa phải: Nếu bé ăn nhiều nhưng không tăng cân, cần lưu ý xem bữa ăn có đang “quá sức” với bé hay không. Không nên ép trẻ ăn quá nhiều để tránh gây rối loạn tiêu hóa, làm cho cơ thể bé khó hấp thu hơn, cũng như dễ dẫn đến các ám ảnh về mặt tâm lý.
• Bổ sung thực phẩm chức năng với sự tư vấn của bác sĩ: Bé có thể cần bổ sung thêm các thực phẩm chức năng như các loại vitamin, omega-3 và khoáng chất. Tuy nhiên, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho bé sử dụng các loại thực phẩm chức năng này.
• Kiểm tra sức khỏe: Để khắc phục tình trạng bé ăn nhiều nhưng không tăng cân, có thể đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám để kiểm tra xem bé có gặp các vấn đề sức khỏe gây ảnh hưởng đến quá trình hấp thu dinh dưỡng hay không. Bác sĩ cũng sẽ đánh giá chế độ ăn uống hiện tại của bé và đưa ra những tư vấn về việc điều chỉnh thực đơn tăng cân cho bé, nhằm cải thiện tình trạng bé chậm tăng cân.

Xem thêm:

• Hướng dẫn cách giúp bé tăng cân hiệu quả, đủ dinh dưỡng

Để đặt lịch thăm khám, tư vấn về dinh dưỡng và sức khỏe cho bé tại Hệ thống PlinkCare, phụ huynh vui lòng liên hệ trực tiếp qua:

Việc bé ăn nhiều nhưng không tăng cân có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau. Điều quan trọng là phải tìm ra nguyên nhân cụ thể để có giải pháp phù hợp nhất. Nếu đã áp dụng nhiều cách nhưng tình trạng không cải thiện, nên đưa trẻ đến các bệnh viện, cơ sở y tế uy tín, có chuyên khoa về dinh dưỡng để được tư vấn và thăm khám.