Áp xe răng: Dấu hiệu, nguyên nhân và biến chứng thường gặp

Áp xe răng là gì?

Áp xe răng là túi mủ do vi khuẩn gây nhiễm trùng. Vi khuẩn gây áp xe răng có trong mảng bám, vụn thức ăn còn sót, nước bọt,… ở trên răng, gây tổn thương đến nướu và mô quanh răng. Vệ sinh răng miệng không đúng cách để tránh mảng bám tích tụ gây sâu răng, vi khuẩn lan trong mô mềm của nướu hoặc theo lỗ hổng sâu răng xuống xương ổ răng hình thành áp xe.

Áp xe trông giống như vết sưng đỏ, sưng tấy, mụn nhọt hoặc nhọt. Tình trạng nhiễm trùng này sẽ lan sang xương hàm và các răng lân cận. Áp xe có thể xảy ra ở các vị trí khác nhau xung quanh răng với nhiều lý do khác nhau.

Có mấy loại áp xe răng?

Hiện, có 3 loại áp xe răng, gồm:

• Áp xe quanh chóp: đây là bệnh nhiễm trùng xảy ra ở đầu chân răng. Áp xe này xảy ra do răng sâu, răng bị nứt, gãy, chấn thương hoặc đã điều trị nha khoa trước đó khiến vi khuẩn xâm nhập vào phần trong ống tủy lây lan đến chóp răng. Nếu người bệnh không điều trị, nhiễm trùng sẽ lan đến phần xương quanh răng và hình thành áp xe.
• Áp xe nha chu: loại áp xe này thường bắt đầu ở nướu quanh chân răng và dây chằng nha chu. Áp xe nha chu xảy ra do bệnh nướu và nha chu , phổ biến ở người lớn.
• Áp xe nướu: vi khuẩn gây nhiễm trùng trong nướu. Nếu người bệnh không điều trị, tình trạng nhiễm trùng sẽ dần tiến triển thành áp xe. Loại áp xe này thường không ảnh hưởng đến răng hoặc các cấu trúc. (1)

Dấu hiệu áp xe răng

Một số dấu hiệu áp xe răng, bao gồm:

• Đau dai dẳng.
• Sưng.
• Nướu đỏ và sưng tấy.
• Nhạy cảm với nhiệt độ.
• Đau khi nhai hoặc cắn.
• Cơn đau lan ra xương hàm, cổ và tai.
• Có vị đắng trong miệng.
• Hôi miệng.
• Sốt.
• Ớn lạnh.
• Đổ nhiều mồ hôi.
• Tích tụ mủ trong xương hàm do vi khuẩn xâm nhập vào tủy.
• Sưng hạch bạch huyết.
• Vết loét hở, chảy dịch ở 1 bên nướu. (2)

Những dấu hiệu này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu người bệnh gặp bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời, hầu hết các trường hợp áp xe răng có thể phục hồi nhanh chóng và không gây biến chứng kéo dài.

Nguyên nhân áp xe răng là gì?

Nguyên nhân hình thành áp xe răng chủ yếu là do vi khuẩn lợi dụng khe hở trên răng, tấn công tủy răng trong thời gian dài. Một số yếu tố có thể dẫn đến tình trạng này, bao gồm:

• Sâu răng: đây là tình trạng bề mặt cứng của răng phá hủy. Sâu răng xảy ra do vi khuẩn phân hủy đường trong thức ăn, đồ uống và tạo axit tấn công men răng.
• Bệnh nha chu: tình trạng xảy ra khi các mô xung quanh răng nhiễm trùng và viêm. Nếu người bệnh không điều trị, viêm nướu răng tiến triển khiến vi khuẩn xâm nhập vào các mô sâu hơn. (3)
• Răng gãy, sứt mẻ hoặc nứt: chấn thương hoặc tai nạn gây sứt mẻ răng, vỡ men răng, gãy răng khiến tủy răng lộ ra ngoài. Điều này tạo điều kiện vi khuẩn xâm nhập và các mô sâu hơn, gây nhiễm trùng.
• Các bệnh khác gây suy giảm miễn dịch như đái tháo đường, tim mạch.
• Không vệ sinh răng nướu đúng cách.
• Không loại bỏ triệt để các mảng thức ăn bám trên kẽ răng tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn tấn công và tiết ra độc tố.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ bị áp xe răng

Các yếu tố sau có thể làm tăng nguy cơ bị áp xe răng:

• Các thói quen chăm sóc răng miệng sai cách: nếu không chải răng đúng cách như dùng lực đánh răng quá mạnh, dùng bàn chải có lông cứng, đánh răng sai kỹ thuật,…hay dùng chỉ nha khoa sai cách có thể tăng nguy cơ gây bệnh răng miệng. Các bệnh răng miệng thường gặp như viêm nướu, áp xe răng và sâu răng.
• Chế độ ăn nhiều đường: việc tiêu thụ quá nhiều đường như bánh, kẹo, nước ngọt,… sẽ gây hại cơ thể, đặc biệt ở răng. Lượng đường cao có thể gây sâu răng, gây nhiễm trùng và áp xe răng.
• Khô miệng: điều này có thể làm tăng nguy cơ gây sâu răng. Thông thường, người bệnh khô miệng do dùng một số loại thuốc hoặc tình trạng này có liên quan đến lão hóa.
• Các vấn đề sức khỏe khác: bệnh tiểu đường hay những căn bệnh tự miễn có nguy cơ cao gây áp xe răng. Vì vậy, người bệnh cần chăm sóc răng miệng cẩn thận và kiểm tra răng định kỳ 6 tháng/lần.

Chẩn đoán bệnh áp xe răng

Ngoài khám răng định kỳ, bác sĩ chẩn đoán bệnh áp xe răng bằng một số xét nghiệm chuyên biệt, bao gồm:

• Gõ hoặc ấn nhẹ lên răng: răng có áp xe thường rất nhạy cảm khi chạm hoặc tác động lực vào. Vì vậy, bác sĩ có thể áp dụng cả 2 cách để xác định mức độ đau của người bệnh.
• Chụp X-quang: phương pháp này có thể xác định nguồn bệnh từ vùng răng miệng dẫn đến áp xe. Ngoài ra, tia X-quang còn để xác định mức độ và khu vực lây lan của áp xe.
• Chụp CT: phương pháp này cũng giúp bác sĩ xác định khu vực lây lan của áp xe. Tuy nhiên, chụp CT dùng khi áp xe đã lan sang các khu vực khác trong cổ. Đồng thời, xét nghiệm này còn có thể biết được mức độ nhiễm trùng của áp xe răng.
• Xét nghiệm: nếu người bệnh đã dùng kháng sinh để điều trị áp xe nhưng tình trạng nhiễm trùng vẫn không được kiểm soát, bác sĩ sẽ lấy mẫu ở vị trí nhiễm trùng để kiểm tra loại vi khuẩn đang gây bệnh. Việc xét nghiệm này giúp bác sĩ xác định được nguyên nhân gây áp xe răng và lên phác đồ điều trị chính xác và hiệu quả với tình trạng của người bệnh.
• Xét nghiệm nhiệt: phương pháp này giúp bác sĩ kiểm tra được tình trạng tủy răng của người bệnh áp xe răng.

Áp xe chân răng có nguy hiểm không?

Có, áp xe không tiêu biến hết và gây nguy hiểm đến sức khỏe nếu không điều trị, đặc biệt người bệnh có hệ thống miễn dịch suy yếu có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn.

Nếu áp xe vỡ ra, cơn đau giảm nhưng chưa tiêu biến hoàn toàn, người bệnh cần gặp bác sĩ Răng Hàm Mặt để được điều trị. Nếu áp xe răng không vỡ ra, tình trạng nhiễm trùng có thể lan đến xương hàm, các mô mềm ở mặt, cổ và nhiều bộ phận khác.

Trường hợp áp xe nằm gần xoang hàm, áp xe có thể gây nhiễm trùng trong khoang này. Trong những trường hợp cực kỳ hiếm gặp, nhiễm trùng có thể di chuyển đến tim gây viêm nội tâm mạc, não làm viêm màng não và thậm chí có thể nhiễm trùng huyết đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

Phương pháp điều trị áp xe răng

Để điều trị áp xe răng hiệu quả, bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám hoặc chụp X-quang răng để đánh giá tình trạng nhiễm trùng. Dựa vào kết quả, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Các phương pháp điều trị áp xe răng, bao gồm:

1. Điều trị áp xe răng cấp tính

• Rạch và dẫn lưu: bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ trên ổ áp xe răng. Sau đó, bác sĩ đặt một ống thoát nước cao su nhỏ để dẫn lưu mủ. Điều này giúp phần nhiễm trùng, dịch mủ gây tổn thương các mô xung quanh có thể thoát ra ngoài.
• Thuốc kháng sinh: vết thương sau khi dẫn lưu sẽ được làm sạch. Đồng thời, bác sĩ kê một số loại thuốc kháng sinh và kháng viêm để ngăn tình trạng nhiễm trùng tái phát.

2. Điều trị áp xe răng tận gốc

• Điều trị tủy: phương pháp này loại bỏ phần tủy nhiễm trùng của răng và lấp đầy khoảng trống bằng vật liệu trám răng hoặc bọc sứ để ngừa nhiễm trùng tái phát. Tủy răng rất quan trọng khi răng đang phát triển. Tuy nhiên, khi đã trưởng thành răng vẫn có thể tồn tại mà không cần tủy.
• Nhổ răng: đôi khi, răng áp xe sẽ hư hại đến mức không thể sửa được. Trường hợp này, bác sĩ cần nhổ răng để điều trị áp xe răng.
• Thuốc kháng sinh: bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh để hỗ trợ điều trị áp xe răng. Tuy nhiên, thuốc này chỉ có thể chống lại vi khuẩn còn sót.

Cách trị áp xe răng tại nhà

Một số cách trị áp xe răng tại nhà giúp người bệnh giảm đau trong lúc sắp xếp thời gian đi khám bác sĩ, gồm:

• Súc miệng bằng nước muối sinh lý sau khi ăn để khử trùng và loại bỏ mảng bám thức ăn.
• Dùng túi trà ẩm đặt lên vùng chân răng bị áp xe để giảm đau.
• Dùng thuốc giảm đau không kê đơn như ibuprofen, acetaminophen và naproxen.

Lưu ý, những cách này chỉ giúp người bệnh giảm đau tạm thời và không điều trị triệt để áp xe răng. Vì vậy, người bệnh cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt sớm để được khám, điều trị kịp thời và ngăn tình trạng nhiễm trùng tiến triển.

Chăm sóc sau khi điều trị áp xe răng

Sau khi điều trị áp xe răng, người bệnh cần kiểm tra và lấy vôi răng định kỳ 6 tháng/lần để ngừa tái phát áp xe răng. Một số cách chăm sóc răng miệng sau khi điều trị bệnh, gồm:

• Vệ sinh răng miệng đúng cách sau mỗi bữa ăn.
• Dùng chỉ nha khoa hoặc tăm nước để làm sạch vùng kẽ răng.
• Tham khảo bác sĩ để chọn phương pháp khắc phục tổn thương răng như trám răng, bọc răng sứ, trồng răng, niềng răng,…

Áp xe răng có tự khỏi không?

Không, áp xe răng không tự khỏi được. Người bệnh có thể thấy cơn đau giảm khi tình trạng nhiễm trùng làm chết tủy bên trong răng. Bởi, dây thần kinh không còn hoạt động nữa nên người bệnh cũng không cảm nhận được.

Tuy nhiên, vi khuẩn sẽ tiếp tục lây lan và phá hủy các mô xung quanh. Vì vậy, nếu người bệnh có các triệu chứng áp xe răng, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt ngay cả khi không còn cảm giác đau để được điều trị kịp thời, ngừa các biến chứng nghiêm trọng hơn.

Cách phòng ngừa áp xe răng

Để ngừa áp xe răng, điều quan trọng bạn cần chăm sóc răng miệng đúng cách, giữ chế độ dinh dưỡng cân bằng và khám răng định kỳ để ngừa sâu răng. Ngoài ra, bạn cần thực hiện một số cách sau để ngừa áp xe răng, bao gồm:

• Đánh răng 2 lần/ngày hoặc sau mỗi bữa ăn.
• Vệ sinh kẽ răng hàng ngày bằng chỉ nha khoa hoặc tăm nước.
• Thay bàn chải đánh răng định kỳ 3 tháng hoặc khi bàn chải đã sờn.
• Dùng nước súc miệng chứa fluoride.
• Giữ chế độ ăn uống cân bằng, hạn chế đường và món ăn nhẹ giữa các bữa ăn chính.
• Kiểm tra răng miệng và làm sạch định kỳ 6 tháng/lần.
• Răng lung lay hoặc sứt mẻ cần đi khám bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt ngay.

Răng bị áp xe: Khi nào cần gặp nha sĩ?

Nếu người bệnh nhận thấy bất cứ dấu hiệu hay triệu chứng nghi áp xe răng, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa Răng Hàm Mặt, PlinkCare TP.HCM ngay lập tức, đặc biệt là khi mặt bắt đầu sưng và sốt. Bởi, những dấu hiệu áp xe răng có thể cảnh báo tình trạng nhiễm trùng đã có thể lan đến hàm và mô xung quanh.

Nếu ổ áp xe răng vỡ, người bệnh có thể cảm thấy mức độ đau đớn giảm nhưng cần gặp bác sĩ để được điều trị triệt để ổ áp xe răng. Áp xe răng không điều trị vẫn sẽ tiếp tục lây lan đến các phần khác như hàm, cổ, đầu và thậm chí gây nhiễm trùng máu.

Chuyên khoa Răng Hàm Mặt, PlinkCare TP.HCM hội tụ đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại, dịch vụ tận tâm sẽ giúp chẩn đoán và đưa ra liệu trình điều trị phù hợp với tình trạng người bệnh.

Áp xe răng gây đau nhức và gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe người bệnh, thậm chí còn gây nguy hiểm đến tính mạng. Thông qua bài viết này, mong người bệnh hiểu hơn về tình trạng này và biết cách chăm sóc răng miệng sạch khỏe.