
TESA (Chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da): Quy trình ra sao?
TESA là gì?
TESA (Testicular Sperm Aspiration) là một thủ thuật được sử dụng để chọc hút tinh trùng trực tiếp từ tinh hoàn qua da. Đây là phương pháp lấy tinh trùng phổ biến dành cho những nam giới có các vấn đề về sức khỏe sinh sản, đặc biệt là những người gặp phải tình trạng không có tinh trùng trong tinh dịch (azoospermia). Trong một số trường hợp bệnh nhân không có mào tinh hoặc xơ hóa mào tinh nặng thì TESA cũng có thể là phương pháp khả thi. Đôi khi, TESA không cung cấp đủ mô hoặc tinh trùng và cần phải thực hiện mổ micro-TESE.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỷ lệ thu được tinh trùng thành công của thủ thuật TESA là từ 15-50%. Điều này giúp tăng cơ hội thụ tinh thành công cho kỹ thuật hỗ trợ sinh sản như tiêm tinh trùng vào bào tương trứng (ICSI) trong IVF.
Chỉ định chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da TESA cho trường hợp nào?
Thủ thuật chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da (TESA) được chỉ định thực hiện ở một số trường hợp sau:
- Vô tinh do tắc nghẽn (OA) thất bại với kỹ thuật chọc hút mào tinh qua da (PESA): Tinh trùng vẫn được sản xuất nhưng không thể xuất ra ngoài do nguyên nhân tắc nghẽn ở ống dẫn tinh, mào tinh hoặc các ống nhỏ dẫn tinh trùng.
- Vô tinh không do tắc nghẽn (NOA): Đây là tình trạng quá trình sinh tinh gặp tổn thương hoặc đình trệ do một số nguyên nhân như bất thường di truyền, giãn tĩnh mạch thừng tinh, teo tinh hoàn, suy sinh dục,…
- Nam giới từng thắt ống dẫn tinh: Những người đã từng thực hiện phương pháp triệt sản lâu năm nhưng muốn có con trở lại. Nhưng thất bại với phương pháp PESA trước đó.
- Bất thường di truyền không có ống dẫn tinh, mào tinh ở một hoặc hai bên: Sự phát triển không hoàn chỉnh của ống dẫn tinh, mào tinh hai bên khiến tinh trùng không thể di chuyển ra ngoài cùng tinh dịch. (1)
Kỹ thuật TESA chống chỉ định cho trường hợp nào?
Trong trường hợp tinh trùng không được tìm thấy trong tinh hoàn hoặc tinh hoàn không có khả năng sinh tinh, thì thủ thuật chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da TESA sẽ không thực hiện được.
Theo đó, một số trường hợp chống chỉ định thực hiện TESA bao gồm:
- Những người đã phẫu thuật cắt bỏ cả hai tinh hoàn: Trường hợp nam giới đã phẫu thuật cắt bỏ cả hai tinh hoàn thì không còn nguồn tinh hoàn để thực hiện thủ thuật TESA.
- Những người mang các bất thường di truyền: Một số bất thường di truyền ở nam giới dẫn đến tình trạng không có hoặc suy giảm nghiêm trọng chức năng sản xuất tinh trùng như đột biến mất hoàn toàn vùng gen sinh tinh AZFa, AZFb, hội chứng De la Chapelle…. Đối với những trường hợp này, việc thực hiện thủ thuật chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn là không khả thi.
- Tinh hoàn bị tổn thương hoặc rối loạn chức năng nghiêm trọng: Một số bệnh lý nam khoa như ung thư tinh hoàn tiến triển, chấn thương tinh hoàn hoặc một số rối loạn tự miễn dịch nhất định đều có thể gây tổn thương tinh hoàn và suy giảm chức năng sản xuất tinh trùng. Với những trường hợp này, TESA không được chỉ định thực hiện vì tính khả thi không được đảm bảo.
- Các bệnh lý chống chỉ định với gây mê, gây tê, rối loạn đông máu.
Bác sĩ Đặng Tuấn Anh – Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, PlinkCare Hà Nội cho biết “Trước khi lựa chọn phương pháp chọc hút tinh trùng phù hợp, bệnh nhân sẽ được bác sĩ thực hiện khám lâm sàng thông qua việc hỏi về tiền sử các bệnh lý nam khoa, đồng thời thăm khám bộ phận sinh dục.
Đặc biệt, việc phân tích các đặc điểm tổng thể của tinh dịch thông qua kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ, nhiễm sắc thể đồ, vùng gen sinh tinh AZF, siêu âm tinh hoàn, nội tiết nam giới giúp xác định nguyên nhân của tình trạng vô tinh. Từ đó, bác sĩ có thêm cơ sở để lựa chọn thủ thuật TESA hoặc các phương pháp trích tinh trùng từ mào tinh và tinh hoàn khác phù hợp với tình trạng của bệnh nhân”.

Ưu điểm của thủ thuật TESA
Thủ thuật chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da (TESA) là một phương pháp đơn giản với khả năng thu được tinh trùng khá cao:
1. Thời gian thực hiện nhanh
TESA là một thủ thuật nhanh chóng, thường chỉ kéo dài trong khoảng từ 15-30 phút. Đặc biệt thời gian phục hồi sau thủ thuật cũng ngắn, giúp bệnh nhân nhanh chóng trở lại sinh hoạt bình thường mà không cần nhập viện theo dõi.
2. Chi phí tối ưu
So với các phương pháp phẫu thuật phức tạp khác, TESA có chi phí thấp hơn. Điều này giúp nhiều bệnh nhân không có điều kiện tài chính cao vẫn có thể thực hiện thủ thuật và thành công tìm kiếm cơ hội có con.
3. Không cần phẫu thuật viên vi phẫu
TESA có thể được thực hiện bởi các bác sĩ chuyên khoa vô sinh và nam học mà không cần sự tham gia của các phẫu thuật viên chuyên khoa vi phẫu. Do đó có thể giảm bớt gánh nặng về nhân lực và chi phí.
4. Không cần thám sát vùng bìu
Ưu điểm nổi bật của TESA đó là thủ thuật ít xâm lấn, không yêu cầu mổ mở hoặc thám sát vùng bìu. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và hạn chế các biến chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật, đảm bảo an toàn hơn cho bệnh nhân.
Nhược điểm chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da TESA
Một số nhược điểm đáng lưu ý của thủ thuật TESA bao gồm:
1. Tỷ lệ thành công tương đối thấp trong NOA
Trong các trường hợp vô tinh không do tắc nghẽn (NOA), tỷ lệ thành công của TESA thường thấp hơn so với các phương pháp phẫu thuật khác như micro-TESE. Nguyên nhân là do thủ thuật TESA khá khó khăn trong việc tìm thấy và chọc hút đủ số lượng tinh trùng chất lượng từ tinh hoàn.
2. Thu nhận được ít tinh trùng trong NOA
Trên thực tế, lượng tinh trùng thu nhận được từ TESA trong các trường hợp NOA thường ít hơn so với các thủ thuật khác. Từ đó làm hạn chế khả năng sử dụng tinh trùng trong các chu kỳ ICSI về sau.
3. Hạn chế sử dụng trữ đông tinh trùng
Do số lượng và chất lượng tinh trùng thu nhận được từ TESA có thể thấp, khả năng trữ đông tinh trùng để sử dụng sau này cũng bị hạn chế. Điều này có thể gây khó khăn cho những bệnh nhân muốn bảo quản tinh trùng cho các chu kỳ IVF trong tương lai.
4. Nguy cơ tụ máu bìu hoặc teo tinh hoàn
Tuy là một thủ thuật ít xâm lấn nhưng TESA vẫn có nguy cơ làm tổn thương mạch máu, gây ra tụ máu ở bìu. Nhiều lần kim xuyên qua mô tinh hoàn trong lúc thực hiện thủ thuật có thể làm tổn thương nhiều ống sinh tinh, gây xuất huyết trong tinh hoàn hoặc tỉ lệ rất thấp có thể có nguy cơ teo tinh hoàn. (2)
Phương pháp thay thế có thể áp dụng khi TESA thất bại?
Mặc dù có nhiều ưu điểm, thế nhưng TESA vẫn có hạn chế là tỷ lệ thành công thấp. Do đó, trong trường hợp thủ thuật TESA thất bại trong việc thu thập tinh trùng, các phương pháp thay thế có thể được áp dụng bao gồm:
- TESE (Testicular Sperm Extraction): Đây là phương pháp phẫu thuật mở tinh hoàn để lấy mẫu mô và tìm kiếm tinh trùng. Phương pháp này có thể thu thập lượng tinh trùng nhiều hơn nhưng cũng phức tạp và tốn kém hơn.
- Micro-TESE (Microdissection Testicular Sperm Extraction): Phương pháp này có sử dụng kính hiển vi vi phẫu hỗ trợ việc tìm kiếm và lấy các ống sinh tinh có khả năng có tinh trùng cao trong tinh hoàn. Đặc biệt, cho đến hiện tại đây được coi là phương pháp có tỷ lệ thành công cao nhất khi thực hiện với trường hợp nam giới gặp tình trạng vô tinh không tắc nghẽn.
Quy trình chọc hút tinh trùng từ tinh hoàn qua da TESA
1. Chuẩn bị trước khi tiến hành thủ thuật
Trước ngày thực hiện thủ thuật:
- Ăn thức ăn nhẹ, dễ tiêu hoá vào bữa tối trước 18h.
- Có thể uống nước đến trước 23h.
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, tắm rửa vùng bìu bằng xà phòng.
- Ngủ sớm và ngủ đủ giấc.
Ngày nhập viện thực hiện thủ thuật:
- Không ăn không uống nước trước khi thực hiện thủ thuật. Bởi đây là vấn đề quan trọng cần lưu ý giúp giảm thiểu nguy cơ hít sặc có thể xảy ra trong quá trình thực hiện thủ thuật dẫn đến nguy cơ tử vong.
- Không sử dụng nước hoa (dầu thơm) vào ngày thực hiện thủ thuật.
- Không mang tư trang có giá trị vào phòng thủ thuật và tháo răng giả (nếu có).
- Vệ sinh cá nhân và tắm rửa sạch sẽ vùng bìu bằng xà phòng trước khi đến bệnh viện.
- Thay trang phục theo hướng dẫn của nhân viên y tế. (3)
2. Tiến hành thực hiện thủ thuật TESA
- Bệnh nhân được hướng dẫn nằm đúng tư thế.
- Vô cảm bệnh nhân bằng cách gây tê tại chỗ, thừng tinh hoặc tê cục bộ/gây mê toàn thân theo yêu cầu của người bệnh.
- Sát trùng bộ phận sinh dục, vùng bẹn, đùi và khu vực tầng sinh môn.
- Dùng một kim tiêm chọc xuyên qua da bìu vào tinh hoàn và rút lấy các ống sinh tinh có chứa tinh trùng. Thủ thuật có thể được thực hiện nhiều lần, tùy vào số lượng tinh trùng thu được mà bác sĩ có thể quyết định tiếp tục thực hiện hút tinh trùng hay dừng lại.
- Tinh trùng sau khi thu được sẽ được đưa đến phòng lab để tiến hành kiểm tra sàng lọc và lựa chọn những tinh trùng chất lượng.
- Những tinh trùng đủ tiêu chuẩn có thể sẵn sàng chờ thực hiện ICSI hoặc được bảo quản trữ đông nhằm phục vụ cho những chu kỳ IVF lần sau.
- Kết thúc quá trình, bác sĩ tiến hành cầm máu, vệ sinh và dán vết thương cho bệnh nhân.

3. Chăm sóc sau thủ thuật TESA
- Bệnh nhân được theo dõi sau thủ thuật tại bệnh viện để đảm bảo không có phản ứng bất thường. Sau khi ổn định 30 – 45 phút, bệnh nhân có thể về nhà mà không cần nhập viện.
- Bệnh nhân uống thuốc theo toa giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục.
- Giữ vết thương khô thoáng, sạch sẽ và chú ý làm sạch vết máu bám quanh vết thương.
- Tránh vận động mạnh như chạy bộ, tập gym, đạp xe trong 1-2 tuần.
- Dùng đồ lót rộng, thoáng mát để tránh ma sát phần bìu.
- Kiêng giao hợp ít nhất 1 tuần hoặc chờ đến khi không còn cảm giác khó chịu ở vết thương.
- Một số triệu chứng thường gặp sau thủ thuật bệnh nhân có thể gặp phải nhưng không đáng lo ngại: bầm tím, đổi màu da bìu, sưng nhẹ vùng bìu, vết thương có thể chảy dịch loãng màu hồng nhạt,…
Thường xuyên theo dõi các biểu hiện của cơ thể, nếu phát hiện có dấu hiệu bất thường như sốt trên 38.5 độ C; sưng đỏ vùng bìu lâu không hết; chảy dịch đục kèm theo mùi hôi tại vết thương hãy đến bệnh viện và liên hệ gặp bác sĩ điều trị để được xử lý kịp thời.
Tinh trùng thu nhận sau phương pháp TESA được sử dụng như thế nào?
Mẫu dịch có chứa tinh trùng sau khi thực hiện TESA sẽ được chuyển đến phòng lab để tiến học lọc rửa tinh trùng. Tinh trùng sau đó sẽ được phục vụ cho các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản hoặc trữ đông.
Trong trường hợp bệnh nhân muốn có con sớm, thì tinh trùng sau khi sàng lọc sẽ được đưa đi thực hiện ICSI cùng trứng của người vợ (đã được chọc hút vào cùng ngày làm thủ thuật TESA) giúp tăng tỷ lệ thụ tinh thành công.
Mặt khác, một số nam giới chưa muốn lập gia đình và có con ở thời điểm hiện tại, lượng tinh trùng thu được sau TESA đã qua sàng lọc sẽ được bảo quản trữ đông để sử dụng trong các chu kỳ IVF sau với mục tiêu bảo vệ khả năng sinh sản.
Những lưu ý cần chuẩn bị để thực hiện kỹ thuật TESA
TESA là thủ thuật chọc hút tinh trùng quan trọng trong quá trình hỗ trợ sinh sản, do đó bệnh nhân cần có sự chuẩn bị kỹ càng để đảm bảo quá trình được diễn ra suôn sẻ cà an toàn.
- Kiểm tra sức khỏe tổng quát: Bệnh nhân cần thực hiện các kiểm tra sức khỏe tổng quát và một vài xét nghiệm có liên quan để đánh giá tình trạng sức khỏe có đủ điều kiện thực hiện quá trình chọc hút tinh trùng không.
- Xét nghiệm tiền thủ thuật: Bệnh nhân cần thăm khám và nhận tư vấn chi tiết từ bác sĩ chuyên khoa để hiểu rõ về quy trình cũng như các rủi ro từ thủ thuật. Ngoài ra, kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ sẽ giúp bác sĩ xác định chính xác nguyên nhân gây vô tinh ở nam giới từ đó lựa chọn phương pháp chọc hút tinh trùng phù hợp, nhằm đảm bảo tỷ lệ thành công.
- Chuẩn bị tâm lý: Hãy giữ tâm lý thoải mái, bình tĩnh và tin tưởng vào quy trình thực hiện thủ thuật để đạt kết quả tốt nhất.
- Không ăn không uống (kể cả nước lọc) trước khi thực hiện thủ thuật.
- Không trang điểm, sử dụng nước hoa, không mang theo tư trang có giá trị như điện thoại, tiền bạc vào phòng thủ thuật.
- Tuân thủ đúng hướng dẫn sau thủ thuật: Sau khi hoàn thành thủ thuật, bệnh nhân cần tuân thủ các hướng dẫn của bác sĩ về thuốc uống cũng như chăm sóc và theo dõi sức khỏe để tránh biến chứng.
Liên hệ PlinkCare để được tư vấn thêm về thủ thuật TESA
Tại IVF Tâm Anh, khách hàng nam sẽ được thăm khám cùng bác sĩ để kiểm tra sức khỏe tổng thể, kiểm tra nguyên nhân gây vô tinh cũng như số lượng, chất lượng tinh trùng bằng xét nghiệm tinh dịch đồ.
Nam giới được kết luận vô tinh khi không có tinh trùng trong tinh dịch, sau ly tâm và làm tinh dịch đồ 2 lần cách nhau ít nhất 3 tuần. Cuối cùng bác sĩ sẽ tìm nguyên nhân gây vô tinh là do tắc nghẽn hay không tắc nghẽn, từ đó bác sĩ sẽ quyết định lựa chọn thủ thuật TESA hoặc các phương pháp chọc hút tinh trùng khác phù hợp nhất.
Bên cạnh đó, IVF Tâm Anh là đơn vị đầu tiên sở hữu phòng LAB đạt chuẩn ISO 5 cùng nhiều kỹ thuật trữ lạnh tinh trùng hiện đại có thể áp dụng trong trữ tinh trùng thường quy và trữ tinh trùng số lượng ít, giúp bảo quản tinh trùng cho nam giới ở điều kiện tốt nhất nhằm tăng cơ hội điều trị cũng như bảo tồn khả năng sinh sản.
Với sứ mệnh mang lại hạnh phúc trọn vẹn cho các cặp vợ chồng đang trong quá trình “tìm con”, IVF Tâm Anh luôn mang đến những dịch vụ cao cấp nhất trong việc thăm khám, chẩn đoán và điều trị các bệnh lý vô sinh hiếm muộn ở cả nam và nữ. Đội ngũ chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản có nhiều năm kinh nghiệm trong việc xây dựng phác đồ điều trị cá nhân hóa cho từng bệnh nhân nhằm đảm bảo độ hiệu quả cũng như tính an toàn cao.

Để đặt lịch thăm khám và kiểm tra sức khỏe sinh sản tại IVF Tâm Anh, bạn có thể liên hệ qua thông tin:
Nhìn chung, TESA là một trong những thủ thuật chọc hút tinh trùng đơn giản và được sử dụng trong điều trị vô sinh ở nam giới. Tuy nhiên, bạn nên lựa chọn cơ sở y tế chất lượng, đạt chuẩn về chuyên môn và máy móc kỹ thuật hiện đại nhằm đảm bảo tính hiệu quả và an toàn cho quá trình thực hiện thủ thuật.