Enoxaparin Natri (Enoxaparin Sodium): Dược lý, cơ chế và chỉ định

Enoxaparin Natri là gì?

1. Công dụng của Enoxaparin Natri

Thuốc được sử dụng để điều trị, ngăn ngừa huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT), thuyên tắc phổi (PE), phòng ngừa huyết khối ở phụ nữ có thai có nguy cơ và sau một số loại phẫu thuật ngoại khoa nhất định. Thuốc cũng được sử dụng điều trị trong hội chứng mạch vành cấp tính (ACS). Thuốc cũng được sử dụng với mục đích chống đông máu ngoài cơ thể (lọc máu chu kỳ, lọc máu liên tục…)

2. Cơ chế hoạt động của Enoxaparin Natri

Enoxaparin có cơ chế chống đông thông qua việc liên kết với antithrombin (một chất chống đông máu nội sinh, ức chế protease của các yếu tố đông máu bằng cách tạo phức hợp giúp cân bằng ổn định các yếu tố đông máu). Enoxaparin liên kết với antithrombin tạo thành một phức hợp giúp vô hiệu hóa không hồi phục các yếu tố đông máu (thrombin (IIa), IXa và Xa). [1]

Khi không có heparin, các phản ứng bất hoạt các yếu tố đông máu của antithrombin diễn ra chậm, khi có mặt heparin các phản ứng xảy ra nhanh hơn gấp 1000 lần. Bằng cách bất hoạt các yếu tố đông máu enoxaparin ngăn chặn “dòng thác đông máu” giúp điều trị và dự phòng các bệnh lý liên quan đến huyết khối tĩnh mạch.

Tham khảo: Các loại thuốc chống đông máu phổ biến

Dược động học của Enoxaparin Sodium

1. Hấp thu

Enoxaparin được hấp thu nhanh chóng và gần như hoàn toàn sau khi tiêm dưới da với sinh khả dụng tuyệt đối xấp xỉ 100% ở những người tình nguyện khỏe mạnh. Đỉnh hoạt tính chống đông đạt được sau tiêm từ 2 – 4h.

2. Phân phối

Thể tích phân bố của Enoxaparin Sodium khoảng 5L, gần bằng thể tích máu. Do kích thước phân tử nhỏ nên LMWH không có khả năng liên kết protein huyết tương, đại thực bào và tế bào nội mô khác. Do vậy đáp ứng – liều dễ dự đoán hơn và thời gian bán thải của LMWH cũng kéo dài hơn so với heparin không phân đoạn.

3. Chuyển hóa

Enoxaparin Natri chủ yếu được chuyển hóa bởi gan thông qua quá trình khử sulfat và phân tách thành các chất chuyển hóa có trọng lượng phân tử thấp hơn và ít hoạt tính hơn.

4. Bài tiết (Thải trừ)

Thời gian bán hủy của Enoxaparin Natri là khoảng 4 giờ sau khi tiêm dưới da một liều duy nhất và khoảng 7 giờ sau khi tiêm liều lặp lại. Enoxaparin Sodium chủ yếu được bài tiết qua thận. Việc thải trừ enoxaparin giảm ở bệnh nhân có suy giảm chức năng thận do vậy cần hiệu chỉnh liều trên đối tượng bệnh nhân này.

Chỉ định

Enoxaparin Natrium được chỉ định để phòng ngừa biến chứng thiếu máu cục bộ trong hội chứng vành cấp. Enoxaparin Natri được chỉ định trong điều trị và dự phòng thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) và thuyên tắc phổi (PE). Dự phòng huyết khối trong các một số phẫu thuật ngoại khoa có nguy cơ cao hình thành huyết khối (thay khớp háng, thay khớp gối…), dự phòng huyết khối trên bệnh nhân ngoại khoa có các yếu tố nguy cơ hình thành huyết khối ( bệnh nhân bị hạn chế khả năng vận động…). [2]

Enoxaparin Natri không đi qua hàng rào nhau thai nên được sử dụng trong điều trị và dự phòng huyết khối tĩnh mạch ở phụ nữ có thai có các yếu tố nguy cơ đi kèm (bệnh lý tăng đông, tiền sử huyết khối tĩnh mạch…)

Chống chỉ định

• Chống chỉ định nếu bệnh nhân dị ứng với chế phẩm (với heparin hoặc các dẫn xuất của heparin).
• Enoxaparin chống chỉ định ở những bệnh nhân đang bị chảy máu nặng hoặc có nguy cơ chảy máu không kiểm soát.
• Bệnh nhân có tiền sử giảm tiểu cầu nghiêm trọng do heparin.
• Bệnh nhân có các rối loạn đông máu.
• Bệnh nhân suy thận nặng (trừ khi có thẩm phân)
• Bệnh nhân được gây tê tủy sống/ngoài màng cứng.

Liều lượng và cách dùng Enoxaparin Natri

1. Liều lượng

Liều lượng của Enoxaparin được bác sĩ xác định phụ thuộc tùy vào chỉ định và tình trạng của từng bệnh nhân.

Phòng ngừa huyết khối tĩnh mạch ở bệnh nhân trải qua phẫu thuật có nguy cơ hình thành huyết khối

Liều dùng: 2000IU – 4000IU tiêm dưới da mỗi ngày 1 lần

Điều trị và dự phòng huyết khối tĩnh mạch sâu (DVT) và thuyên tắc phổi (PE)

Liều dùng 1mg/kg tiêm dưới da mỗi 12 giờ hoặc 1.5 mg/kg tiêm dưới da mỗi ngày 1 lần.

2. Cách dùng

Enoxaparin được sử dụng bằng cách tiêm dưới da (KHÔNG được tiêm bắp).

Quá liều và quên liều

1. Quá liều và xử lý

Việc sử dụng quá liều Enoxaparin có thể gây ra các biến chứng xuất huyết. Trong trường hợp sử dụng quá liều thuốc hãy nhanh chóng liên hệ với nhân viên y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời. [3]

2. Quên liều và xử lý

Nếu quên một liều thuốc Enoxaparin Natri, hãy sử dụng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần đến giờ sử dụng liều tiếp theo, hãy bỏ qua liều đã quên và tiếp tục lịch dùng thuốc thông thường. Không sử dụng liều gấp đôi liều để bù lại liều thuốc đã quên

Tác dụng phụ của Natri Enoxaparin

Thuốc có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn dưới đây:

• Xuất huyết bên trong hoặc bên ngoài ở những mức độ nghiêm trọng khác nhau. Xuất huyết có thể khởi phát do những tổn thương có khả năng chảy máu, do suy thận hoặc do đồng thời dùng chung với thuốc khác.
• Giảm số lượng tiểu cầu có thể gặp do vậy cần thường xuyên theo dõi số lượng tiểu cầu trong quá trình điều trị.
•  Có thể xảy ra bầm tím, tụ máu dưới da tại vị trí tiêm. Những biểu hiện này có thể tự mất đi mà không cần ngưng điều trị.
• Một số tác dụng phụ khác có thể gặp phải như tăng men gan, tăng kali máu, các phản ứng ngoài da…

Hãy thông báo cho bác sĩ biết mọi bất thường bạn gặp phải trong quá trình sử dụng thuốc để được tư vấn cũng như xử trí kịp thời. [4]

Tương tác thuốc Enoxaparin Sodium

Vì có khả năng làm tăng nguy cơ xuất huyết của enoxaparin, hãy báo cho bác sĩ nếu sử dụng các thuốc sau:

• Aspirin
• Thuốc giảm đau chống viêm không steroid (NSAIDs)
•  Thuốc chống kết tập tiểu cầu
• Thuốc chống đông đường uống

Bảo quản

Bảo quản ở nhiệt độ dưới 30 độ, thuốc phải được giữ nguyên trong bao bì trước khi sử dụng.

Một số lưu ý cần chú ý trong quá trình sử dụng thuốc.

Sử dụng thuốc đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ không tự ý tăng giảm liều hay ngừng thuốc mà không có sự cho phép của bác sĩ

Cần tái khám theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả cũng như phát hiện sớm các biến cố bất lợi của thuốc

Enoxaparin Sodium có thể gây ra tình trạng xuất huyết. Cần liên hệ đến bác sĩ ngay nếu có bất kỳ hiện tượng chảy máu như bầm tím bất thường, phân đen, chảy máu nướu răng, máu trong nước tiểu hoặc phân, các đốm đỏ nhỏ trên da…

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến thuốc Enoxaparin Natri hoặc gặp bất cứ vấn đề gì khi sử dụng thuốc hay liên hệ và đến ngay PlinkCare để được các chuyên gia đầu ngành thăm khám và điều trị:

Bên trên là những thông tin về công dụng và những lưu ý khi sử dụng thuốc Enoxaparin Natri. Hy vọng, những thông tin này hữu ích giúp bạn biết cách sử dụng thuốc hiệu quả trong quá trình điều trị bệnh.