Stent DJ (sonde JJ) là gì? Khi nào cần đặt? Chỉ định và chống chỉ định

Stent DJ (sonde jj) là gì?

Stent DJ (sonde jj) là một ống rỗng được làm từ nhựa dẻo hoặc silicon. Ống được thiết kế đặc biệt cong ở 2 đầu để đặt vào niệu quản. Thiết bị này được thiết kế với nhiều kích cỡ và hình dạng khác nhau tùy theo mục đích sử dụng và tình trạng đường niệu của mỗi người bệnh. ()

Công dụng của stent DJ ra sao? 

Khi được đặt vào niệu quản, stent DJ giúp dòng nước tiểu có thể chảy từ thận xuống tới bàng quang ngay cả khi ống dẫn tiểu bị tắc nghẽn vì bất kỳ nguyên nhân nào. Nhờ đó, thận có thể tiếp tục hoạt động, không bị tổn thương do tắc nghẽn. Người bệnh có thể tránh được các cơn đau quặn thận khi dòng nước tiểu không được lưu thông tốt. (2)

Ngoài ra, stent còn giúp bảo vệ niệu quản, hỗ trợ niệu quản nhanh lành vết thương ngay cả khi đã bị tổn thương. Các trường hợp không đặt stent khi niệu quản tổn thương vì một nguyên nhân bất kỳ, lúc vết thương lành, niệu quản có nguy cơ bị chít hẹp. Khi đó, việc đặt stent là để dự phòng hẹp niệu quản, giúp niệu quản hồi phục chức năng hoạt động bình thường về sau.

Một số trường hợp đặt sonde JJ với mục đích làm rộng niệu quản hẹp sau một thời gian. Điều này rất quan trọng khi bác sĩ cần đưa dụng cụ qua lòng niệu quản hẹp hoặc khi lấy sỏi cho người bệnh. Đặt stent DJ giúp những tiếp cận vào niệu quản sau này dễ thành công hơn.

Khi nào cần phải đặt sonde JJ?

Các trường hợp cần đặt stent DJ (sonde JJ) gồm: (1)

• Sonde JJ được đặt vào niệu quản khi có tắc nghẽn hay nguy cơ gây tắc nghẽn lưu thông nước tiểu từ thận xuống đến bàng quang qua niệu quản.
• Sỏi ở niệu quản.
• Sau phẫu thuật đường niệu trên: Sau phẫu thuật, sonde JJ thường được đặt để giảm thiểu tình trạng phù nề tại niệu quản, dự phòng nguy cơ tắc nghẽn gây đau. Người bệnh cũng thường được đặt sonde sau khi tán sỏi thận hoặc sỏi niệu quản, giúp các mảnh sỏi được loại bỏ ra ngoài cơ thể dễ dàng hơn.
• Chít hẹp niệu quản do sẹo: Sẹo ở niệu quản có thể gây hẹp, tắc nghẽn lòng niệu quản.
• U bướu ở ổ bụng hoặc đường niệu: Đặt sonde JJ giúp dẫn lưu thận trong lúc điều trị nội khoa, giúp giảm bớt triệu chứng sưng phù đã gây tắc nghẽn trước đó.
• Niệu quản bị tổn thương: Nếu xuất hiện vết rách rất nhỏ tại niệu quản, sonde JJ có thể giúp lành vết thương, dù rằng một số trường hợp vẫn cần tới mổ hở để sửa chữa.

Lưu ý quan trọng là khi nào đặt sonde JJ, đặt loại sonde nào đều cần được bác sĩ điều trị, phẫu thuật viên quyết định trên mỗi trường hợp cụ thể. Điều này nhằm đảm bảo an toàn cho người bệnh và nâng cao hiệu quả điều trị.

Đặt Sonde JJ có nguy hiểm không? Biến chứng

Không thể dự đoán được những tác dụng phụ của phương pháp đặt sonde JJ xảy ra ở mỗi người bệnh. Một số trường hợp không có biểu hiện gì. Trong khi, số khác có thể đối mặt với các rủi ro dưới đây. Những tác dụng phụ có thể chỉ tồn tại trong vài ngày hay vài tuần đầu sau khi đặt sonde JJ. Một số người bệnh khác cho biết các tác dụng phụ lại kéo dài trong suốt thời gian sonde hiện diện trong cơ thể.

• Sonde JJ có thể khiến người bệnh bị tiểu máu tại nhiều thời điểm khác nhau. Vận động thể lực sẽ làm sonde di chuyển cọ xát vào thành niệu quản, dẫn tới tình trạng tiểu ra máu.
• Đau tức tại vùng hông lưng, bàng quang, bẹn, dương vật ở nam giới hay niệu đạo ở nữ giới. Đôi khi, nam giới bị đau lan xuống tới hai tinh hoàn. Cơn đau tăng khi bị gia tăng áp lực trong bàng quang như sau những hoạt động thể lực hay khi đi tiểu.
• Sonde có thể tăng kích thích ở bàng quang. Tình trạng này khiến người bệnh phải đi tiểu thường xuyên hơn, có thể cần thức dậy vào ban đêm để đi tiểu. Những triệu chứng này sẽ cải thiện sau khi người bệnh dùng thuốc. Sonde JJ hiếm khi gây són tiểu ở nữ giới.

Chỉ định và chống chỉ định khi đặt Sonde JJ

• Chỉ định: Tắc nghẽn niệu quản hoặc có nguy cơ tắc nghẽn lưu thông nước tiểu qua niệu quản; sỏi niệu quản; sau phẫu thuật đường niệu trên; chít hẹp niệu quản do sẹo; u bướu ở ổ bụng hoặc đường niệu; niệu quản bị tổn thương.
• Chống chỉ định: Các trường hợp nhiễm khuẩn đường niệu như viêm bàng quang, viêm niệu đạo… vì có thể gây viêm bể thận ngược dòng.

Ưu và nhược điểm khi đặt Sonde JJ

1. Ưu điểm

Những ưu điểm của đặt sonde JJ như mang tới cảm giác dễ chịu cho người bệnh; quy trình thực  hiện nhanh; không xâm lấn, không chảy máu nếu có thì rất ít.

2. Nhược điểm

Chi phí đặt sonde JJ cao. Trong thời gian đầu, người bệnh đặt stent niệu quản cần giữ gìn, theo dõi thường xuyên để phòng ngừa những tác dụng phụ không mong muốn.

Thời gian lưu sonde trong cơ thể là bao lâu?

Thời gian lưu sonde trong cơ thể sẽ hoàn toàn tùy thuộc vào:

• Mục đích đặt sonde: Người bệnh có thể được hẹn tái khám để rút sonde sau 2 tuần, 4 tuần, 3 tháng, 6 tháng. Một số trường hợp đặc biệt có thể kéo dài 15 – 18 tháng trong ung thư, nếu lâu hơn sẽ cần thay sonde.
• Chất liệu sonde: Các loại sonde có thành phần nhựa dẻo sẽ được đặt ngắn hạn 2 – 4 tuần, khi có phủ silicon có thể lên đến 3 tháng. Các loại sonde có thành phần silicon có thể lưu trong cơ thể lâu hơn.

Lưu ý quan trọng: Người bệnh cần tái khám theo đúng lịch hẹn từ bác sĩ để được khám và tiến hành rút sonde JJ ra khỏi cơ thể.

Những lưu ý cần biết trước khi lựa chọn đặt Sonde JJ

Khi đặt sonde JJ, người bệnh có thể đối mặt với một số rủi ro như tiểu máu; đau tức hông, bàng quang, vùng bẹn khi tiểu hoặc hoạt động thể lực; kích ứng bàng quang.

Để hạn chế những biến chứng, giảm thiểu tác dụng phụ cho người bệnh, bác sĩ có lời khuyên về chế độ sinh hoạt trong lúc sonde JJ lưu trong cơ thể như:

• Uống đủ nước: Người bệnh nên uống hơn 2 lít nước mỗi ngày. Thói quen tốt này sẽ tạo sự thuận lợi cho quá trình lưu thông nước tiểu.
• Tránh vận động gắng sức, làm việc nặng; thay vào đó là vận động nhẹ nhàng, dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý.
• Thông báo ngay cho bác sĩ khi xuất hiện các vấn đề bất thường.
• Đảm bảo tuân thủ những chỉ định về dùng thuốc từ bác sĩ (nếu có).
• Luôn tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ, rút ống thông theo đúng thời gian hẹn để tránh các rủi ro không đáng có.

Các câu hỏi liên quan về Sonde JJ

1. Rút ống JJ có đau không?

Khi hết thời gian đặt Sonde JJ trong cơ thể, người bệnh nên đến bệnh viện để tiến hành rút ống. Bạn tuyệt đối không để sonde quá lâu trong cơ thể. Tình trạng này có thể tăng nguy cơ nhiễm trùng, tạo sỏi, gây tắc niệu quản, thậm chí là gây suy thận.

Thông thường, bác sĩ sẽ tiến hành nội soi bàng quang để lấy sonde JJ ra khỏi cơ thể người bệnh. Kỹ thuật này đơn giản, thực hiện nhanh chóng, giúp giảm thiểu cảm giác đau đớn cho người bệnh.

Sau khi rút sonde JJ, người bệnh cần nằm theo dõi sau rút ống vài giờ. Nếu không có gì bất thường, người bệnh có thể xuất viện ngay. Thời gian đầu sau rút ống cơ thể sẽ xuất hiện một số triệu chứng khó chịu, thường sẽ biến mất sau khoảng 2 – 3 ngày.

2. Đặt Sonde JJ có quan hệ được không? 

Bác sĩ thường khuyên người bệnh không nên quan hệ tình dục trong tuần đầu tiên sau khi đặt stent để giảm nguy cơ nhiễm trùng tiểu.

Thông thường, người bệnh có thể thực hiện hầu hết các hoạt động, công việc và thậm chí cả hoạt động tình dục khi đặt stent, miễn là không cảm thấy khó chịu. Tuy nhiên, trước khi đặt stent niệu quản, bạn cũng cần trao đổi với kỹ với bác sĩ để tìm ra giải pháp phù hợp cho vấn đề này.

Đặt sonde JJ là thủ thuật cần được thực hiện bởi đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm. Vì thế, để hạn chế các tác dụng phụ không mong muốn, người bệnh chỉ nên đặt sonde JJ tại những cơ sở y tế uy tín với đội ngũ bác sĩ Tiết niệu giỏi, cùng các trang thiết bị y tế hiện đại.

Trung tâm Tiết niệu Thận học, Khoa Nam học – Tiết niệu của Hệ thống PlinkCare quy tụ đội ngũ các chuyên gia đầu ngành, Nội khoa và Ngoại khoa, giỏi chuyên môn, tận tâm.

Nhà giáo nhân dân GS.TS.BS Trần Quán Anh, Thầy thuốc ưu tú PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên là những cây đại thụ trong ngành Tiết niệu Thận học Việt Nam. Cùng với các tên tuổi Thầy thuốc ưu tú TS.BS Nguyễn Thế Trường Thầy thuốc ưu tú BS.CKII Tạ Phương Dung, TS.BS Nguyễn Hoàng Đức, TS.BS Từ Thành Trí Dũng, ThS.BS.CKI Nguyễn Đức Nhuận, BS.CKII Nguyễn Lê Tuyên, ThS.BS Nguyễn Tân Cương, BS.CKII Đinh Cẩm Tú, BS.CKII Ngô Đồng Dũng, BS.CKII Võ Thị Kim Thanh ThS.BS Tạ Ngọc Thạch, BS.CKI Phan Trường Nam…

Các chuyên gia, bác sĩ của Trung tâm luôn tự tin làm chủ những kỹ thuật mới nhất, phát hiện sớm và điều trị hiệu quả các bệnh lý về thận, đường tiết niệu, giúp người bệnh rút ngắn thời gian nằm viện, hạn chế nguy cơ tái phát, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Với hệ thống máy móc, trang thiết bị hiện đại hàng đầu trong nước và khu vực; Phòng mổ đạt tiêu chuẩn quốc tế; Cùng với khu nội trú và dịch vụ cao cấp 5 sao… Trung tâm Tiết niệu Thận học nổi bật với các dịch vụ thăm khám, tầm soát và điều trị tất cả các bệnh lý đường tiết niệu.

Từ các thường gặp cho đến các cuộc đại phẫu thuật kỹ thuật cao. Có thể kể đến phẫu thuật nội soi sỏi thận, ghép thận, cắt bướu bảo tồn nhu mô thận; cắt thận tận gốc; cắt tuyến tiền liệt tận gốc; cắt toàn bộ bàng quang tạo hình bàng quang bằng ruột non; cắt tuyến thượng thận; tạo hình các dị tật đường tiết niệu… Chẩn đoán – điều trị nội khoa và ngoại khoa tất cả các bệnh lý.