Răng nhiễm màu: Nguyên nhân, triệu chứng và cách khắc phục

Răng nhiễm màu là gì?

Răng nhiễm màu là tình trạng răng ố, sẫm màu do nhiều nguyên nhân như hóa chất, lão hóa, bệnh răng miệng, thực phẩm… Răng có thể thay đổi màu sắc như vàng, xám, tím, đen,… tùy theo nguyên nhân gây nhiễm màu.

Phân loại nhiễm màu răng

Có hai loại nhiễm màu răng gồm:

• Nhiễm màu răng ngoại sinh: Men răng (lớp ngoài của răng) đổi màu do tiếp xúc với các tác nhân gây nhiễm màu như hóa chất, thực phẩm.
• Nhiễm màu răng nội sinh: Răng thay đổi màu sắc từ bên trong răng, gây ảnh hưởng đến màu của ngà răng (lớp dưới men răng), có thể do chấn thương, bệnh răng miệng hay tác dụng phụ của một số loại thuốc. (1)

Ngoài ra, răng có thể nhiễm màu do các tác nhân nội tiết, di truyền hay thuốc trong quá trình hình thành, phát triển xương như nhiễm màu bilirubin, porphyrin hay tetracyclin.

1. Nhiễm màu bilirubin

Bilirubin là sắc tố màu vàng được tạo ra trong quá trình phân hủy hồng cầu ở mật, di chuyển đến gan và được đào thải qua phân và nước tiểu. Răng nhiễm màu do bilirubin là tình trạng hiếm gặp. Đối tượng phổ biến nhất là trẻ sơ sinh có nồng độ bilirubin trong máu quá cao, gây đổi màu răng, vàng da và mắt. Răng sữa của trẻ sẽ có màu vàng đậm hoặc xanh lá, không thể cải thiện đến khi được thay thế bởi răng vĩnh viễn.

2. Nhiễm màu porphyrin

Bệnh rối loạn chuyển hóa porphyrin (hay porphyria) là rối loạn di truyền hiếm gặp, khiến có thể không có khả năng tạo ra phân tử heme (gồm porphyrin và sắt). Phân tử heme là thành phần chính trong huyết sắc tố hemoglobin của hồng cầu. Người mắc porphyria có porphyrin di chuyển trong máu vào men răng, khiến răng có màu nâu đỏ, đặc biệt rõ khi chiếu tia cực tím.

3. Nhiễm màu thuốc kháng sinh

Nếu phụ nữ mang thai uống kháng sinh tetracyclin sẽ tạo thành các tinh thể màu bên trong các tổ chức xương, răng (đặc biệt lớp ngà răng) của thai nhi. Dù đã điều trị tẩy trắng, phân tử màu trong xương có thể di chuyển theo máu đến răng, khiến tình trạng răng nhiễm màu tái phát. Ngoài ra, trẻ em đang trong giai đoạn phát triển xương và răng (thường dưới 8 tuổi) cũng có thể nhiễm màu do kháng sinh. Tùy theo mức độ nhiễm màu, răng có thể màu vàng, nâu, xám, đỏ, tím.

Nguyên nhân gây nhiễm màu răng

Ngoài các nguyên nhân từ bên trong cơ thể đã nêu, những nguyên nhân gây nhiễm màu răng phổ biến gồm:

• Thực phẩm: Các món ăn, thức uống đậm màu như các loại sốt, trái cây, cà phê, trà, nước ngọt,… có thể khiến răng ố vàng. (2)
• Hút thuốc: Hóa chất trong khói thuốc có thể khiến răng ố vàng, suy yếu sức khỏe răng miệng, tạo điều kiện cho vi khuẩn và bệnh răng miệng phát triển.
• Vệ sinh răng miệng: Không đánh răng hay loại bỏ mảng bám thức ăn đúng cách có thể khiến răng ố vàng, tạo cao răng, tăng nguy cơ mắc bệnh răng miệng do vi khuẩn.
• Bệnh răng miệng: Một số bệnh răng miệng như sâu răng, viêm tủy, có thể ảnh hưởng đến lớp men răng và ngà răng, gây xỉn màu.
• Thuốc: Ngoài kháng sinh như tetracyclin hay doxycycline, một số thuốc kháng histamin, điều trị cao huyết áp, tâm thần hay nước súc miệng chứa chlorhexidine, cetylpyridinium cũng có thể gây nhiễm màu răng.
• Vật liệu nha khoa: Một số vật liệu nha khoa như chất trám răng amalgam chứa bạc sunfua có thể khiến răng có màu xám, đen.
• Lão hóa: Men răng dần mòn đi sẽ làm lộ phần ngà răng (thường ngả vàng) khiến ta có cảm giác răng nhiễm màu.
• Chấn thương: Răng chấn thương có thể đổi màu do chết tủy, thiếu máu nuôi răng.
• Di truyền: Một số người mắc các hội chứng di truyền như loạn sản men răng, khiến răng ngả màu vàng, nâu.
• Nhiễm fluor (florua): Cơ thể tích tụ quá nhiều fluor có thể gây nhiễm màu răng dưới dạng đốm trắng. Nguyên nhân có thể do kem đánh răng, nước súc miệng, nguồn nước sinh hoạt, thói quen ăn uống hay các loại thuốc chứa fluor.

Dấu hiệu nhận biết răng bị nhiễm màu

Răng nhiễm màu xảy ra khi răng đổi màu, trông sẫm màu hơn, vàng hoặc ố vàng. Nó có thể ảnh hưởng đến một phần hoặc toàn bộ răng và có thể chỉ ra các vấn đề về răng hoặc sức khỏe tiềm ẩn. Tùy vào nguyên nhân mà màu sắc răng có thể thay đổi thành:

Ngoài các biểu hiện thay đổi màu sắc, răng nhiễm màu có thể được nhận biết thêm qua các dấu hiệu như răng có màu sắc không đồng đều hoặc bề mặt răng mất đi độ bóng, trông xỉn màu và không còn sáng bóng như trước.

Răng bị nhiễm màu có ảnh hưởng gì không?

Răng nhiễm màu có thể không gây ảnh hưởng đến chức năng, nhai nhưng có thể ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ, khiến người bệnh kém tự tin trong cuộc sống.Nhiễm màu có thể cảnh báo một số bệnh như răng chết tủy (nâu, tím, đen) hoặc suy giảm chức năng gan. Người mắc răng nhiễm màu nên đi khám sớm để tìm ra nguyên nhân, giúp quá trình điều trị dễ dàng hơn.

Cách chữa răng nhiễm màu như thế nào?

Bác sĩ thường chọn phương pháp điều trị dựa trên nguyên nhân và mức độ nhiễm màu của răng. Ba phương pháp phổ biến điều trị nhiễm màu răng gồm tẩy trắng răng, dán sứ veneer và bọc răng sức.

• Nhấn mạnh không nên thực hiện các biện pháp cải thiện màu răng tại nhà như đánh răng bằng baking soda hoặc dùng sản phẩm tẩy trắng răng tại nhà, vì có thể làm hỏng men răng, màu sắc răng loang lổ không đều màu.
• Ưu và nhược điểm, trường hợp nào nên áp dụng.

1. Tẩy trắng răng

Tẩy trắng răng dùng dùng các loại thuốc chuyên dụng (như hydrogen peroxide hay carbamide peroxide) để thoa lên răng. Thuốc dưới sự hỗ trợ của ánh sáng (laser, plasma) sẽ thâm nhập vào men răng, phá vỡ các phân tử màu, cải thiện độ trắng của răng. Đây là phương pháp an toàn dưới sự thực hiện của bác sĩ.

Ngoài ra, khách hàng có thể thực hiện tẩy trắng răng tại nhà dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Bác sĩ sẽ cấp cho khách hàng một bộ tẩy trắng gồm máng ngậm và thuốc (nồng độ peroxide thấp) và hướng dẫn cách dùng. Mỗi ngày, khách hàng cần ngậm máng có bôi thuốc trong một khoảng thời gian nhất định, lặp lại với tần suất mà bác sĩ yêu cầu.

Tẩy trắng răng có ưu điểm nhanh (thường mất dưới 1 giờ), chi phí dễ tiếp cận, không xâm lấn răng. Tuy nhiên, tẩy trắng răng có thể không hiệu quả với trường hợp răng nhiễm màu nặng, răng có thể ố lại sau khi tẩy. Ngoài ra, phương pháp chống chỉ định với người có men răng yếu, mắc bệnh răng miệng hay dưới 18 tuổi.

Tùy vào thói quen ăn uống, chăm sóc răng của người được tẩy trắng mà thời gian răng ố trở lại có thể khác nhau. Mỗi lần tẩy trắng răng nên cách nhau ít nhất 12 tháng.

2. Dán sứ veneer

Trong trường hợp răng nhiễm màu nặng, không thể cải thiện bằng phương pháp tẩy trắng răng, người bệnh có thể chọn dán sứ veneer.

Dán sứ veneer là phương pháp dùng các miếng sứ thẩm mỹ để dán lên mặt ngoài răng, giúp che đi khuyết điểm của răng như xỉn màu, nết, biến dạng,… Bác sĩ sẽ đo răng để sản xuất các miếng dán vừa vặn, bề mặt răng sẽ được mài mòn nhẹ, sau đó dán sứ. Miếng veneer đã dán thường không thể rớt hay tự tháo tại nhà.

Phương pháp dán sứ ít xâm lấn, cải thiện hiệu quả tính thẩm mỹ răng, dễ dàng chăm sóc. Tuy nhiên, người dán veneer nên hạn chế ăn các thực phẩm quá cứng, dai để tránh làm hư miếng dán và khám nha khoa định kỳ.

3. Bọc răng sứ

Nếu răng hư tổn nặng như bể răng, sâu nặng, chết tủy, gãy,…. Nha sĩ có thể cung cấp mão răng để khôi phục hình dáng, chức năng của răng. Mão răng có thể được tạo bởi nhiều chất liệu như thép, nhựa, titan, sứ, hoặc hợp kim khác. Người bọc răng sứ cần được mài mòn men để chụp mão răng, nên răng sẽ mất chức năng, hình dáng tự nhiên. Ngoài ra, chi phí bọc răng sứ khá cao nếu so với tẩy trắng hay dán veneer.

Phòng ngừa răng nhiễm màu

Có nhiều cách để phòng ngừa tình trạng răng nhiễm màu, trong đó hai cách đơn giản nhất là vệ sinh răng miệng đúng cách và hạn chế ăn uống thực phẩm đậm màu.

Vệ sinh răng miệng không chỉ bao gồm đánh răng mà còn súc miệng, làm sạch kẽ răng sau khi ăn. Dưới đây là một số cách vệ sinh răng miệng đúng:

• Đánh răng với kem đánh răng có chứa fluoride (florua) ít nhất 2 lần mỗi ngày.
• Đánh răng theo chiều dọc và hình vòng tròn ở mặt ngoài giúp hạn chế tổn thương nướu và làm sạch răng hiệu quả hơn.
• Đánh tất cả các mặt của răng.
• Dùng nước súc miệng hoặc nước muối để súc miệng, loại bỏ vi khuẩn trong khoang miệng hiệu quả hơn.
• Dùng dụng cụ làm sạch lưỡi, hạn chế vi khuẩn tích tụ trên lưỡi.
• Dùng chỉ nha khoa, tăm nước để làm sạch kẽ răng sau khi ăn, hạn chế dùng tăm xỉa răng vì có thể gây tổn thương nướu.

Ngoài vệ sinh răng miệng tốt, bạn cũng nên tránh dùng các thực phẩm gây nhiễm màu hoặc có thể gây giảm sức khỏe răng miệng như:

• Cà phê, trà, nước ngọt, rượu.
• Các loại trái cây, nước ép có màu đậm.
• Củ cải đường.
• Nước tương, tương ớt, tương cà.
• Bánh kẹo, thực phẩm chứa nhiều đường hay nhiều acid.

Ngoài ra, bạn nên thực hiện thêm một số điều như:

• Không hút thuốc.
• Uống bằng ống hút giúp thức uống đậm màu hạn chế tiếp xúc với răng hơn.
• Khám răng định kỳ mỗi 6-12 tháng.
• Nếu nghi ngờ mình mắc bệnh răng miệng, nên sớm đi khám tại các cơ sở y tế.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ khi dùng các loại thuốc có thể gây nhiễm màu răng.

Khám và làm trắng răng nhiễm màu tại PlinkCare

PlinkCare TP.HCM là cơ sở uy tín tại TP.HCM khám và điều trị các vấn đề răng miệng. Bệnh viện cũng nhiều năm liền đứng trong top 10 bệnh viện chất lượng nhất do Sở Y tế TP.HCM chấm điểm. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng cơ sở chất hiện đại, người bệnh sẽ có trải nghiệm khám và điều trị bệnh chất lượng, hài lòng tại bệnh viện.

Răng nhiễm màu là tình trạng răng ngã màu, xỉn màu, thay đổi màu do nhiều nguyên nhân như bệnh, chấn thương, hóa chất,… Nhiễm màu răng có thể khắc phục bằng nhiều phương pháp như tẩy trắng, dán veneer, bọc sứ tùy vào nguyên nhân và tình trạng nhiễm màu.