Việt Nam
English
Phẫu thuật LASIK: Tác dụng, chỉ định, quy trình tiến hành mổ/bắn laser
Phẫu thuật LASIK là gì?
LASIK (Laser-Assisted in Situ Keratomileusis) là phẫu thuật điều trị tật khúc xạ mắt, bằng cách sử dụng tia laser excimer để loại bỏ chính xác một phần mô giác mạc, nhằm tạo hình lại giác mạc để các tia sáng khi đi vào mắt sẽ tập trung rõ ràng vào võng mạc.
Trong mổ LASIK, phẫu thuật viên sử dụng dao vi phẫu hoặc laser femtosecond để tạo vạt giác mạc, giữ lại một phần bản lề, sau đó vạt giác mạc được lật lên và laser excimer (là laser tia cực tím sâu (DUV) có tỷ lệ hấp thụ cực kỳ cao) sẽ bắn lên nhu mô giác mạc để làm mỏng giác mạc, triệt tiêu độ tật khúc xạ. Cuối cùng, vạt giác mạc sẽ được đặt lại vị trí cũ mà không cần khâu.
Mổ mắt LASIK chỉ mất khoảng 10 – 15 phút [1] cho cả hai mắt, giúp người bệnh khôi phục thị lực nhanh chóng, có thể nhìn rõ mà không cần đeo kính.
Phẫu thuật LASIK có tác dụng gì?
Giác mạc là một cấu trúc trong suốt, có hình vòm nằm ở phía trước của mắt, là một bề mặt khúc xạ của mắt, có tác dụng truyền và khúc xạ ánh sáng trước khi chiếu vào võng mạc. Tuy nhiên, khi mắt có tật khúc xạ (là mắt mà ảnh sáng sau khi vào mắt không hội tụ trên võng mạc) được phẫu thuật LASIK sẽ giúp thay đổi hình dạng giác mạc, làm thay đổi bán kính cong của giác mạc, giúp ánh sáng chiếu vào mắt sẽ hội tụ trên võng mạc, giúp người bệnh nhìn rõ hơn, tình trạng thị lực cũng được khôi phục ở mức tốt nhất.
Phẫu thuật LASIK được chỉ định điều trị các tật khúc xạ mắt như: Cận thị, viễn thị, loạn thị, và lão thị (giảm khả năng điều tiết mắt liên quan đến tuổi tác). Với trường hợp lão thị, LASIK có thể điều chỉnh hết độ tật khúc xạ cho mắt chủ đạo giúp nhìn xa rõ và chỉnh cho mắt không chủ đạo còn độ cận nhẹ (khoảng -1.50 đến -2.50D tùy vào tuổi) để giúp nhìn gần rõ mà không cần đeo kính (monovision).
Công nghệ phẫu thuật LASIK có những ưu nhược điểm gì?
Đa số những bệnh nhân bị mắc các tật khúc xạ sau khi được điều trị bằng công nghệ phẫu thuật LASIK đều đạt được thị lực ở mức tối ưu. Có tới 96% bệnh nhân hài lòng về kết quả, họ có tầm nhìn rõ ràng, sắc nét. Sở dĩ như vậy là do LASIK sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội.
1. Ưu điểm
- Phẫu thuật nhanh chóng, thao tác chỉ mất khoảng 10 – 15 phút cho cả 2 mắt
- An toàn, độ chính xác cao. LASIK được thực hiện trên máy Mel 90 với tốc độ bắn 1,3 giây [2] cho mỗi độ cận, giúp tiết kiệm tối đa mô, mang lại độ chính xác và an toàn cao
- Mổ mắt LASIK thực hiện với thao tác nhẹ nhàng, không đau, không gây cảm giác khó chịu cho người bệnh
- Sau phẫu thuật người bệnh có thể ra về ngay mà không cần lưu trú tại bệnh viện
- Quá trình hồi phục nhanh, thị lực được khôi phục trong ngày giúp người bệnh sớm trở lại sinh hoạt bình thường
- Chi phí phẫu thuật LASIK thấp hơn so với các phương pháp khác
2. Khuyết điểm
Sau phẫu thuật LASIK, người bệnh có thể bị nhạy cảm với ánh sáng, đôi khi nhìn sẽ có cảm giác bị chói. Tuy nhiên, đây là phản ứng tự nhiên của mắt, tình trạng này sẽ giảm dần và không còn xuất hiện sau vài ngày phẫu thuật.
Do vạt giác mạc có độ dày từ 120 đến 160 micromet nếu dùng dao vi phẫu hoặc độ dày 100 đến 130 micromet nếu dùng laser femtosecond nên trong trường hợp độ cận loạn cao, giác mạc không đủ dày có thể không phẫu thuật hết độ. Như vậy LASIK không phải là phương pháp phù hợp với tất cả mọi người, do đó người bệnh cần được thăm khám trước phẫu thuật để bác sĩ xác định tình trạng tật khúc xạ, tình trạng giác mạc và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Đối tượng chỉ định mổ mắt LASIK?
Để thực hiện phẫu thuật LASIK, người bệnh cần phải đáp ứng một số yêu cầu nhất định:
1. Chỉ định
- Người trên 18 tuổi đủ điều kiện sức khỏe
- Độ cận ổn định không tăng giảm số bất thường
- Đôi mắt khỏe mạnh tổng thể, không bị các bệnh lý liên quan đến mắt
- Người có giác mạc đủ dày và khỏe mạnh
- Người mắc các tật khúc xạ có thể điều trị bằng LASIK như cận thị, loạn thị, viễn thị, hoặc lão thị
2. Chống chỉ định
- Người dưới 18 tuổi
- Người có tật khúc xạ không ổn định
- Trường hợp bị khô mắt nghiêm trọng
- Trường hợp giác mạc quá mỏng hoặc bị sẹo, bệnh giác mạc
- Người mắc bệnh tiểu đường, viêm khớp dạng thấp, đục thủy tinh thể
- Người mắc bệnh tăng nhãn áp, bệnh lupus, bệnh nhiễm trùng herpes ở mắt hoặc bệnh keratoconus (giác mạc hình nón)
- Người có tiền sử bị nhiễm trùng mắt
- Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú
Các phương pháp phẫu thuật LASIK phổ biến
Hiện nay phẫu thuật LASIK được chia thành 2 phương pháp chính, cụ thể là LASIK và Femto LASIK.
1. LASIK
Phương pháp LASIK đời đầu được áp dụng lần đầu tiên vào năm 1990, sở hữu những tính năng cơ bản. Để tạo hình lại giác mạc, bác sĩ sẽ sử dụng dao vi phẫu tự động kết hợp với tia laser excimer đốt phần nhu mô. Về cơ bản đây là phương pháp khá an toàn, tuy nhiên sau phẫu thuật vẫn có thể xảy ra rủi ro liên quan đến vạt nhưng chỉ chiếm tỉ lệ rất thấp.
2. Femto LASIK
So với phương pháp LASIK thì phương pháp Femto LASIK hiện đại và có những cải tiến vượt bậc hơn. Thay vì sử dụng dao vi phẫu để tạo vạt, Femto LASIK sử dụng một loại tia laser là Femtosecond giúp tạo vạt chỉ trong 18 giây với máy Visumax 500 và chỉ có 6 giây với máy Visumax 800 nhưng độ chính xác rất cao. Đối những bệnh nhân có độ cận cao thì việc tạo vạt chuẩn đến từng micron sẽ giúp họ có được kết quả như ý, thị lực không những được khôi phục mà còn hạn chế tối đa biến chứng sau này.
Bên cạnh đó, phẫu thuật tạo vạt bằng tia Femtosecond laser nếu được thực hiện trên máy Visumax thế hệ mới giúp làm giảm áp lực nội nhãn trong lúc phẫu thuật một cách tối đa, điều này giúp người bệnh loại bỏ nguy cơ thiếu máu nhãn cầu.
Phẫu thuật mắt LASIK có nguy hiểm không?
Phẫu thuật mắt LASIK được đánh giá là phương pháp an toàn, không gây nguy hiểm cho mắt và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Sở dĩ như vậy là do, mổ mắt bằng phương pháp LASIK chỉ tác động bên ngoài mắt, các tia laser excimer và tia femtosecond chỉ tác động khu trú tại chỗ trên giác mạc, không can thiệp sâu vào cấu trúc bên trong mắt nên mức độ an toàn cao, ít để lại biến chứng sau này.
Sau phẫu thuật, thị lực của người bệnh được hồi phục nhanh chóng. Thậm chí có những trường hợp thị lực đạt 10/10 ngay sau điều trị 1 ngày. Do đó có thể thấy phẫu thuật mắt LASIK khá an toàn, không nguy hiểm và tỷ lệ mổ thành công rất cao.
Quy trình phẫu thuật LASIK
Quy trình phẫu thuật mắt LASIK được thực hiện với 4 bước như sau:
1. Thăm khám và tư vấn trước phẫu thuật
Trước phẫu thuật LASIK người bệnh được bác sĩ nhãn khoa thăm khám và kiểm tra kỹ lưỡng tình trạng mắt. Bác sĩ sẽ thực hiện đo thị lực, kiểm tra tầm nhìn, xác định tình trạng tật khúc xạ, đánh giá mức độ nặng nhẹ…
Bác sĩ nhãn khoa cũng kiểm tra các vấn đề về mắt khác như: Kiểm tra độ dày giác mạc, kiểm tra tình trạng khô mắt, hoặc tình trạng mắt có bị viêm hay mắc các bệnh lý khác hay không… Sau đó, chụp bản đồ giác mạc của người bệnh loại trừ các bất thường của giác mạc và kiểm tra độ dày của giác mạc
2. Tiến hành phẫu thuật
Đầu tiên, bác sĩ nhãn khoa sẽ thực hiện gây tê vùng mắt bằng thuốc nhỏ mắt. Sau đó, để giúp người bệnh không bị chớp mắt và di chuyển mắt, bác sĩ sẽ đặt một dụng cụ vành mi để giữ mí mắt.
Sau đó, tùy thuộc vào chỉ định phẫu thuật LASIK hay FEMTO LASIK, bác sĩ sử dụng laser femto hoặc dao vi phẫu tạo ra một vạt mỏng như tờ giấy trên bề mặt giác mạc. Tiếp theo, vạt giác mạc sẽ được lật lên, laser excimer sẽ đốt một phần nhu mô giác mạc tương ứng với tật khúc xạ, sau đó vạt giác mạc được đặt trở lại vào đúng vị trí ban đầu, chúng sẽ tự hàn gắn mà không cần khâu. Quá trình phẫu thuật diễn ra nhanh chóng với các thao tác nhẹ nhàng, không gây đau đớn hay cảm giác khó chịu cho người bệnh.
3. Chăm sóc và theo dõi sau phẫu thuật
Người bệnh được đưa về phòng chăm sóc hậu phẫu để chăm sóc và theo dõi tình trạng mắt. Ngay sau mổ mắt, bạn có thể bị chảy nước mắt hoặc cảm thấy hơi cộm mắt. Đây là hiện tượng bình thường ai cũng có thể gặp và tình trạng này sẽ cải thiện sau vài giờ. Bác sĩ cũng sử dụng thuốc nhỏ mắt đặc biệt để tra thuốc cho bệnh nhân dự phòng nhiễm trùng, giúp làm giảm khô mắt và giúp mắt nhanh lành hơn.
4. Đánh giá kết quả sau phẫu thuật
Sau phẫu thuật LASIK, người bệnh có thể về nhà ngay, tuy nhiên cần nhớ lịch tái khám để đánh giá kết quả. Bác sĩ nhãn khoa thực hiện kiểm tra tình trạng mắt, đo thị lực,… để loại bỏ các bất thường sau phẫu thuật. Từ đó, đưa ra những đánh giá có độ chính xác cao sau phẫu thuật.
Chăm sóc và phục hồi sau bắn mắt LASIK
Chế độ chăm sóc sau mổ mắt lasik rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp tới hiệu quả sau này. Do đó, mọi người cần lưu ý:
1. Tái khám
Một ngày sau bắn mắt LASIK, người bệnh trở lại bệnh viện để được bác sĩ kiểm tra tình trạng mắt, đánh giá kết quả tổng thể ca bệnh [3]. Nếu không có gì bất thường, bác sĩ sẽ hẹn lịch tái khám định kỳ sau 1 tuần, 1 – 3 tháng, 3 – 6 tháng để đánh giá sự hồi phục thị lực của mắt một cách tổng quát nhất.
2. Điều trị hỗ trợ sau phẫu thuật
- Ngay sau phẫu thuật nên nhỏ thuốc mắt theo chỉ định
- Đeo kính bảo hộ ít nhất 3 ngày đầu sau phẫu thuật để tránh khói bụi
- Không dụi tay, tác động mạnh vào vùng mắt
- Để mắt nghỉ ngơi, thư giãn, hạn chế xem điện thoại, tivi thời gian dài
- Dùng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ
- Trong 2 tuần đầu sau phẫu thuật không nên trang điểm mắt, hoặc sử dụng phấn kẻ mắt
- Trong 1 tháng đầu sau phẫu thuật không nên chơi các môn thể thao như đá bóng, bơi lội, bóng bàn, …
- Tăng cường ăn các thực phẩm tốt cho sức khỏe của mắt như cà rốt, bông cải, thực phẩm chứa vitamin A, vitamin E…
- Hạn chế ăn thực phẩm cay nóng, uống nước có ga
3. Biến chứng rủi ro có thể gặp sau phẫu thuật LASIK
Tất cả các phẫu thuật mắt bằng laser hầu như đều có rủi ro nhưng chiếm tỉ lệ khá nhỏ chỉ từ 1 – 2% [4]. Với phương pháp mổ mắt LASIK cũng vậy, sau phẫu thuật người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ nhất định như:
- Khô mắt: Do quá trình phẫu thuật làm giảm sản xuất nước mắt tạm thời. Lúc này để giảm khô mắt, người bệnh nên sử dụng thuốc nhỏ mắt theo chỉ định của bác sĩ.
- Chói, quầng sáng và nhìn đôi: Đây là hiện tượng thường gặp sau phẫu thuật mắt, người bệnh sẽ bị nhạy cảm với ánh sáng, hoặc khó khăn khi nhìn vào ban đêm. Hiện tượng này sẽ thuyên giảm dần sau khoảng 1 – 2 tuần.
- Cộm mắt, chảy nước mắt: Đây là phản ứng tự nhiên của mắt sau phẫu thuật. Phản ứng của thuốc tê sau phẫu thuật dường như chưa hết khiến bạn cảm thấy hơi khó chịu vùng mắt, dẫn đến chảy nước mắt.
- Nhiễm trùng giác mạc: Tình trạng này rất hiếm gặp liên quan đến các vấn đề về nắp hoặc quá trình chăm sóc sau phẫu thuật của người bệnh chưa đúng cách.
- Giãn giác mạc: Tình trạng giác mạc mỏng và yếu, các mô giác mạc không thể duy trì được hình dạng của nó gây hiện tượng giác mạc bị phồng lên và làm giảm thị lực
- Mất thị lực: Tầm nhìn của người bệnh bị mờ, không rõ nét như trước. Tuy nhiên, đây là một biến chứng hiếm gặp.
Hầu hết các tác dụng phụ xảy ra trong vòng ba tháng đầu. Đến sáu tháng sau khi phẫu thuật, các tác dụng phụ của bạn hầu như sẽ biến mất.
Các thắc mắc thường gặp khi mổ mắt LASIK
1. Phẫu thuật LASIK có đau không?
Mổ mắt bằng phương pháp LASIK ứng dụng công nghệ hiện đại nên không gây đau đớn hay bất cứ cảm giác khó chịu nào cho người bệnh trong suốt quá trình phẫu thuật. Bạn sẽ không cảm thấy đau vì trước phẫu thuật đã được bác sĩ gây tê bằng thuốc tê nhỏ mắt. Bên cạnh đó, quá trình thực hiện bằng tia laser với tốc độ bắn khá nhanh, phẫu thuật chỉ diễn ra trong khoảng 10 -15 phút cho cả hai mắt, tạo cho người bệnh cảm giác nhẹ nhàng, tâm lý thoải mái và không quá lo lắng.
2. Phẫu thuật LASIK có hiệu quả không?
LASIK là một phương pháp phẫu thuật khúc xạ rất hiệu quả. Đây có thể coi là một giải pháp giúp thay đổi hình dạng giác mạc của người bệnh và giúp họ cải thiện thị lực ở mức tốt nhất. Sau phẫu thuật, người bệnh không cần đeo kính, giảm sự phụ thuộc vào kính. Tuy nhiên, khi chúng ta già đi (ngoài 40 tuổi), tầm nhìn cũng sẽ thay đổi sau những năm LASIK, lúc này thị lực có thể bị mờ dần do quá trình lão hóa.
3. Phẫu thuật LASIK có an toàn không?
Các thử nghiệm lâm sàng và nhiều nghiên cứu đã chứng minh LASIK là phẫu thuật an toàn. Số liệu từ năm 1993 – 2005 cho thấy hơn 9.000 người tham gia thử nghiệm lâm sàng ở Mỹ đều đạt kết quả tốt. LASIK cũng là phẫu thuật mổ mắt hiện đại giúp giảm nguy cơ biến chứng (hiện đã ở mức dưới 1%).
Tuy nhiên, LASIK không dành cho tất cả mọi người, do đó để biết bản thân có phù hợp với phương pháp này không, bạn cần nói chuyện với bác sĩ nhãn khoa để kiểm tra tình trạng mắt, đo các chỉ số sinh trắc của mắt… và đưa ra lời khuyên và cách điều trị phù hợp.
4. Phẫu thuật LASIK có bị cận lại không?
Sau phẫu thuật LASIK, người bệnh có thể bị tái cận nhưng tỉ lệ này rất nhỏ. Nguyên nhân chính có thể do mổ mắt khi độ cận chưa ổn định, và chăm sóc sau phẫu thuật chưa đúng cách. Với các phương pháp phẫu thuật mắt bằng laser thì vẫn có thể xảy ra vấn đề tái cận nhưng ở mức nhất định, tỷ lệ thấp, thật sự đây không phải là vấn đề đáng lo lắng.
5. Thời gian phục hồi sau điều trị là bao lâu?
Phẫu thuật LASIK chỉ tác động khu trú tại vị trí cần thiết không can thiệp sâu vào bên trong mắt, ít gây tổn thương nên quá trình hồi phục diễn ra rất nhanh chóng. Sau mổ mắt, người bệnh nghỉ ngơi vài tiếng sau đó có thể về nhà mà không cần nghỉ lưu dưỡng tại bệnh viện. Một số trường hợp còn khôi phục tầm nhìn sớm và trở lại sinh hoạt hàng ngày với những việc cơ bản. Thậm chí, họ đã có thể tự lái xe sau khoảng vài ngày phẫu thuật. Việc chăm sóc mắt sau LASIK vẫn là việc làm cần ưu tiên để đôi mắt có được thị lực tốt nhất.
Thăm khám và điều trị các bệnh nhãn khoa tại Trung tâm Mắt Công nghệ cao Tâm Anh, vui lòng liên hệ:
Phẫu thuật LASIK là phương pháp an toàn, hiệu quả trong việc điều trị các tật khúc xạ của mắt. Nếu bạn đang gặp các vấn đề liên quan đến thị lực và muốn điều trị đạt kết quả mang tính lâu dài thì LASIK sẽ là lựa chọn không thể bỏ qua. Tuy nhiên, bạn cần thăm khám trước phẫu thuật để được bác sĩ nhãn khoa tư vấn, kiểm tra tình trạng mắt và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất.