Nấm móng: Hình ảnh, nguyên nhân, dấu hiệu, cách phòng ngừa

Nấm móng là bệnh gì?

Nấm móng là tình trạng nhiễm nấm ở phần bản móng (nail plate – phần móng đã mọc ra ngoài) ở ngón tay hoặc chân, bệnh có xu hướng diễn biến mạn tính và âm thầm. Hai nguyên nhân thường gặp của nấm móng gồm Trichophyton rubrum và Trichophyton mentagrophytes. Các loại nấm như Aspergillus, Cephalosporium, Fusarium và Scopulariopsis cũng có khả năng gây nhiễm nấm ở bản móng. Nhiều tác nhân vi nấm có thể cùng hiện diện trên cùng một móng.

Nhiễm nấm thường xuất hiện do nấm trên da phát triển quá mức vì nhiều nguyên nhân như hệ miễn dịch suy yếu, tiếp xúc với môi trường nóng, ẩm thường xuyên, dùng chung đồ vật với người bị nấm da… Nấm thường phát triển chậm trên da, đôi khi, người bệnh không hề biết mình nhiễm nấm móng cho đến khi xuất hiện triệu chứng rõ ràng. (1)

Dấu hiệu nấm móng

Một số dấu hiệu nấm móng thường gặp gồm: (2)

• Móng biến dạng theo thời gian, có thể dần bong khỏi đầu ngón tay, chân.
• Móng trở nên giòn, dễ gãy hoặc dày hơn.
• Có bột vụn dưới móng.
• Móng nhiễm trùng và có mùi hôi.
• Móng thay đổi màu sắc, có thể trắng đục, vàng, nâu… hoặc có nhiều mảng màu khác nhau trên móng.
• Da quanh móng sưng viêm đỏ, gây đau, ngứa.
• Nấm móng có thể xuất hiện ở cùng lúc nhiều móng.

Nguyên nhân bị nấm móng

Nấm phát triển mạnh trong môi trường nóng ẩm, ít ánh sáng, một số nguyên nhân gây nấm móng phổ biến gồm:

• Thường xuyên tiếp xúc, làm việc trong môi trường ẩm ướt.
• Sử dụng chung đồ vật (ví dụ đồ cắt móng, khăn), không gian (nhà vệ sinh, nhà tắm) với người nhiễm nấm.
• Tiếp xúc trực tiếp với người hay vật nuôi như chó, mèo có mang nấm.
• Thường xuyên mang giày, găng tay gây bí tắc, không thoát mồ hôi.
• Nấm xâm nhập qua vết thương hở ở khu vực móng.

Yếu tố nguy cơ tăng khả năng nhiễm nấm móng

Dưới đây là một số yếu tố nguy cơ tăng khả năng nhiễm nấm móng:

• Người mắc tiểu đường.
• Tăng tiết mồ hôi.
• Lưu thông máu kém do bệnh ảnh hưởng đến mạch máu ngoại biên.
• Đã mắc bệnh về da trước đó.
• Hệ miễn dịch suy yếu, như người đang dùng thuốc ức chế miễn dịch, đang điều trị ung thư hay nhiễm HIV.
• Người cao tuổi thường dễ nhiễm nấm móng hơn do hệ miễn dịch suy yếu.

Biến chứng của bệnh nấm móng có thể gặp

Nấm móng khá phổ biến và thường không gây hại, triệu chứng nhiễm nấm móng thường gây thay đổi hình dạng móng, gây mất thẩm mỹ, giảm chất lượng cuộc sống người mắc. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, nấm móng có thể lây lan sang các vùng da khác trên cơ thể. Đôi khi, nấm móng làm trầm trọng hơn các vấn đề viêm nhiễm, lở loét trên da, đặc biệt ở người bệnh tiểu đường, suy yếu miễn dịch.

Các biểu hiện nấm móng phổ biến

Dưới đây là những biểu hiện nấm móng phổ biến: (3)

1. Tổn thương ở phần bên và phần xa dưới móng.

Đây là dạng lâm sàng phổ biến nhất, tổn thương bắt đầu ở phía xa bờ bên của móng. Tăng sừng hóa dưới móng tiến triển tăng dần theo trục của móng và dần phá hủy móng. Móng trở nên đục, trắng và mủn. Xen kẽ với các những vùng sừng hóa là những vùng tách móng (nơi cư trú của nấm sợi). Màu sắc móng thay đổi thành trắng, vàng, cam…

2. Tổn thương bề mặt móng

Trên bề mặt móng có đốm hoặc khía trắng (SWO: Superficial white onychomycosis) là dạng đặc trưng của nhiễm nấm do Trichophyton mentagrophytes hoặc Trichophyton rubrum. Bệnh thường gặp ở móng chân hơn móng tay, phổ biến ở người suy giảm miễn dịch (ghép tạng, dùng liệu pháp corticoid toàn thân…), tổn thương có xu hướng lan tỏa, gây ảnh hưởng đến nhiều móng cùng lúc.

3. Tổn thương ở gốc móng và viêm quanh móng

Viêm nếp da phía gốc móng, đặc biệt vùng nếp gấp móng. Bản móng có nhiều  đường ngắn, xếp dọc thành dải màu nâu. Nhiễm nấm thời gian dài khiến móng tổn thương ngày càng nặng hơn, gây rối loạn phát triển và teo móng. Nguyên nhân thường do nấm Candida spp, vi khuẩn (thường là gram âm). Khi nhiễm nấm Candida, khu vực xung quanh móng tay thường sưng viêm, móng tay có thể bong ra hoàn toàn. Bệnh thường xuất hiện ở móng tay tổn thương do chấn thương hoặc nhiễm trùng.

Tìm hiểu thêm: Nấm móng tay

4. Loạn dưỡng toàn bộ móng

Loạn dưỡng móng toàn bộ là tình trạng tất cả móng hoặc móng chân có những biểu hiện bất thường. Móng có thể gặp một số tình trạng như bong tróc, nứt nhiều chỗ, đổi màu, biến dạng…

Hình ảnh nấm móng thực tế

Mức độ nào cần gặp bác sĩ?

Khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ nấm móng, bạn nên sớm đến các cơ sở y tế có chuyên khoa da liễu để được điều trị, do nhiễm nấm da nói chung và nấm móng nói riêng rất khó hết nếu không được can thiệp y tế. Nấm phát triển trong thời gian dài có thể gây thay đổi hình dạng, màu sắc thậm chí mất móng hay lây lan đến nhiều vùng da khác trên cơ thể.

Chẩn đoán bệnh nấm móng

1. Khám lâm sàng

Đa số trường hợp, bác sĩ chẩn đoán nấm móng dựa vào bệnh sử, triệu chứng lâm sàng, tiền căn, thói quen sinh hoạt và môi trường sống của người bệnh. Tuy nhiên, để đánh giá chính xác loại nấm móng, thường bác sĩ sẽ cần đến các xét nghiệm cận lâm sàng.

2. Soi tươi

Soi tươi với KOH 20% là phương pháp phổ biến thường áp dụng để tìm nấm trong mẫu bệnh phẩm. Mẫu vật sẽ được nhỏ KOH, sau đó quan sát dưới kính hiển vi để tìm sợi nấm và/hoặc tế bào nấm men.

3. Nuôi cấy vi nấm và định danh.

Mẫu bệnh phẩm sẽ được nuôi trong môi trường Sabouraud có chloramphenicol. Sau một thời gian (thường 24-48 giờ), bác sĩ sẽ kiểm tra mẫu nuôi cấy trên đĩa, thông qua các đặc điểm như hình dạng, tốc độ phát triển, màu sắc để phân biệt loại nấm gây bệnh.

4. Sinh thiết

Thường ít được dùng trong chẩn đoán nấm móng, trừ một vài trường hợp cần phân biệt các bệnh khác nhau để điều trị chính xác nguyên nhân. Mẫu móng hoặc da có thể được lấy để thực hiện xét nghiệm mô bệnh học.

Cách điều trị nấm móng

Nấm móng có thể được điều trị bằng cả hai phương pháp nội khoa và ngoại khoa. (4)

1. Điều trị bằng thuốc

Tùy vào từng tình trạng bệnh, cơ địa của người bệnh mà bác sĩ có thể cân nhắc dùng kháng nấm đường uống hoặc ngoài da.

Một số loại thuốc có thể dùng dưới dạng bôi, sơn lên móng hoặc xịt vào vùng móng bệnh. Tuy nhiên, các loại thuốc bôi tại chỗ thường không thể điều trị hiệu quả tình trạng nấm móng nặng.

Với trường hợp nấm móng nặng và nhiều, cần cân nhắc dùng thuốc kháng nấm đường uống. Điều trị đường uống có thể kéo dài 6-12 tháng hoặc hơn tùy từng trường hợp. Việc điều trị kháng nấm đường uống cần có sự theo dõi và chỉ định của bác sĩ để tránh những tác dụng phụ không mong muốn.

Để mang lại hiệu quả điều trị cao, ngoài việc điều trị với thuốc kháng nấm, người bệnh cần cải thiện môi trường sống và thay đổi thói quen sinh hoạt theo hướng dẫn của bác sĩ.

2. Can thiệp ngoại khoa

Trong trường hợp điều trị bằng thuốc không hiệu quả hoặc nấm móng quá nặng, bác sĩ có thể can thiệp thủ thuật nhằm loại bỏ phần móng nhiễm nấm để móng mới mọc lên. Tuy nhiên, móng mới vẫn có thể tiếp tục nhiễm nấm.

Biện pháp phòng ngừa nấm móng

• Giữ tay, chân luôn khô thoáng.
• Tránh cắt móng quá sâu, gây chấn thương phần da dưới móng, tạo cơ hội cho nấm xâm nhập.
• Không dùng chung dụng cụ cắt móng với người khác.
• Điều trị các bệnh gây suy giảm miễn dịch, kiểu soát tốt đường huyết.
• Không nên mang giày quá lâu, quá chật vì mồ hôi và nhiệt độ ấm có thể tạo ra môi trường cho nấm phát triển.

Một số câu hỏi liên quan

1. Nấm móng có lây không?

Câu trả lời là có. Nếu tiếp xúc với người bị nấm móng thông qua vật dụng như kềm cắt móng hay khăn tắm khi móng bạn đang có vết thương hở, bạn có thể mắc nấm móng.

2. Nấm móng có tự khỏi được không?

Rất khó để tình trạng nhiễm nấm móng tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, tình trạng nhiễm nấm nhẹ, không có triệu chứng có thể không cần điều trị. Nhiễm nấm nặng không điều trị có thể lây lan nấm sang các vùng da khác, khiến móng đổi màu, nứt gãy, gây mất thẩm mỹ, khó khăn trong sinh hoạt.

3. Bị nấm móng khám ở đâu tốt?

PlinkCare TP.HCM và Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 là nơi điều trị nấm móng và các bệnh da liễu uy tín, chất lượng. Cả bệnh viện và phòng khám đều sở hữu nhiều trang thiết bị hiện đại phục vụ tốt nhu cầu khám và điều trị nấm móng. Bên cạnh đó, các bác sĩ Da liễu – Thẩm mỹ Da tại hai cơ sở đều có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm trong điều trị các bệnh da liễu.

Nấm móng thường không gây nguy hiểm, nhưng có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng sống của người mắc. Bệnh thường xuất hiện ở người suy giảm miễn dịch hoặc thường xuyên tiếp xúc với môi trường ẩm ướt, thuận lợi cho nấm phát triển. Nấm móng có thể được điều trị hiệu quả bằng nhiều phương pháp như thuốc uống, bôi tại chỗ hay can thiệp ngoại khoa.