Việt Nam
English
Kính áp tròng là gì? Ưu nhược điểm của kính và hướng dẫn sử dụng
Kính áp tròng là gì?
Kính áp tròng (Contact lens) là loại kính mỏng, trong suốt và có độ cong phù hợp với hình dạng của giác mạc. Kính áp tròng dùng để cải thiện thị lực do tật khúc xạ gây ra như cận thị, viễn thị, lão thị. Kính thường được làm từ nhiều chất liệu tổng hợp khác nhau và có khả năng đảm bảo cho các chức năng sinh lý bình thường của mắt.
Kính áp tròng có tác dụng gì khác? Ngoài việc điều chỉnh tầm nhìn, kính áp tròng còn có tác dụng thẩm mỹ, giúp người sử dụng có cảm giác thoải mái hơn trong các hoạt động hàng ngày [1].
Phân loại kính áp tròng
Tùy thuộc vào chất liệu, thời gian sử dụng và chức năng của kính mà người ta chia kính áp tròng (lens) ra thành nhiều loại khác nhau [2]:
1. Phân loại theo tính chất kính
1.1. Kính áp tròng mềm
Kính áp tròng mềm khá phổ biến vì tính mềm dẻo tạo sự thoải mái và dễ làm quen cho mắt. Tuy nhiên tầm nhìn của kính mềm sẽ không rõ như kính cứng.
1.2. Kính áp tròng cứng
Kính áp tròng cứng có thể điều chỉnh tầm nhìn rõ hơn và ít bị rách kính hơn, tuy nhiên cũng mất nhiều thời gian để làm quen, khó vệ sinh và chăm sóc hơn so với kính mềm. Kính cứng thường là loại có khả năng thấm khí cao, cho phép trao đổi oxy qua kính đến giác mạc. Loại kính này thường được sử dụng điều chỉnh loạn thị hoặc bệnh lý giác mạc chóp.
2. Phân loại theo thời gian sử dụng
2.1. Kính áp tròng dùng hàng ngày
Là loại lens đeo hàng ngày và tháo ra khi đi ngủ. Người dùng cần vệ sinh và khử trùng kính áp tròng đeo hàng ngày vào mỗi tối. Đeo kính áp tròng hàng ngày trong khi đi ngủ có thể làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng mắt nặng, có thể dẫn đến trợt loét giác mạc, sẹo giác mạc, đau mắt đỏ, thậm chí dẫn tới mù lòa.
2.2. Kính áp tròng dùng hàng tháng
Là loại kính chỉ sử dụng trong vòng 1 tháng kể từ ngày mở hộp. Sau khi sử dụng kính cần tháo ra và vệ sinh kính hàng ngày bằng dung dịch chuyên dụng. Lưu ý không đeo kính qua đêm vì chúng làm tăng nguy cơ bị nhiễm trùng mắt.
2.3. Kính áp tròng dùng 1 lần
Kính áp tròng dùng 1 lần là loại chỉ có thể đeo lên mắt 1 lần duy nhất, khi tháo ra cần phải thay mới. Loại kính này phù hợp cho người không có nhu cầu sử dụng thường xuyên như chỉ dùng trong các dịp chụp ảnh, sự kiện, lễ cưới, đi tiệc,… hoặc người muốn thay đổi các loại kính áp tròng mới mỗi ngày.
3. Phân loại theo chức năng
3.1. Kính áp tròng điều chỉnh cận thị, viễn thị, loạn thị
Kính áp tròng điều chỉnh tật khúc xạ gồm 2 loại: cứng và mềm. Có thể là loại dùng hàng ngày hoặc hàng tháng.
>> Tham khảo thêm: Cận 5 độ có đeo kính áp tròng được không?
3.2. Kính áp tròng điều chỉnh lão thị
Loại kính này được thiết kế giúp hỗ trợ cho người từ 40 tuổi trở lên, khi gặp khó khăn trong việc nhìn gần. Có thể là kính hai tiêu cự hoặc đa tiêu cự. Một số trường hợp điều chỉnh thị giác một mắt (monovision) với một mắt dùng kính nhìn gần và mắt còn lại dùng kính nhìn xa.
4. Một vài loại kính áp tròng khác
4.1. Kính áp tròng ghép
Kính áp tròng ghép là sự kết hợp giữa kính cứng và kính mềm, có phần giữa cứng và phần ngoài mềm. Phần giữa cứng giúp điều chỉnh các tật khúc xạ để giúp mắt nhìn rõ hơn, còn phần phía ngoài mềm giúp giữ cố định kính và giúp mắt thoải mái hơn.
4.2. Kính áp tròng ban đêm
Kính áp tròng ban đêm (hay còn gọi là kính Ortho-K) là loại kính có khả năng triệt tiêu tạm thời độ khúc xạ và kiểm soát tiến triển cận thị. Đeo kính Ortho-K ban đêm vào lúc ngủ sẽ giúp định hình lại độ cong của giác mạc, từ đó giúp mắt nhìn rõ vào ngày hôm sau mà không cần phụ thuộc vào kính áp tròng hay kính gọng.
4.3. Kính áp tròng củng mạc
Là loại kính áp tròng che phủ đến củng mạc (phần trắng của mắt) thay vì chỉ đến giác mạc. Kích thước lớn của kính giúp điều chỉnh các vấn đề về thị lực do hình dạng bất thường của giác mạc gây nên (như sẹo giác mạc, giác mạc chóp hoặc phẫu thuật).
4.4. Kính áp tròng thời trang
Kính áp tròng thời trang có tác dụng làm mắt trông to hơn hoặc đổi màu mắt, giúp tăng tính thẩm mỹ cho đôi mắt do đó loại kính này khá được giới trẻ ưa chuộng, phù hợp để đi tiệc mừng, đám cưới, chụp ảnh,… Một vài loại kính thời trang cũng có tác dụng điều chỉnh độ khúc xạ của mắt.
Để giữ an toàn cho mắt, trước khi quyết định đeo hoặc mua kính áp tròng bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa, vì nếu sử dụng loại kính không phù hợp có thể gây hại cho mắt.
Ai không nên đeo kính áp tròng?
Kính áp tròng sẽ không phù hợp với các đối tượng:
- Mắc bệnh khô mắt [3].
- Người có bệnh nhiễm trùng mắt tái phát.
- Bị dị ứng nặng.
- Thường xuyên làm việc hoặc ở trong môi trường có nhiều khói bụi.
- Không vệ sinh và bảo quản kính thường xuyên.
Bác sĩ sẽ là người tư vấn bạn có nên sử dụng kính áp tròng không sau quá trình thăm khám. Khi đeo lens cần thường xuyên kiểm tra mắt định kỳ theo lịch hẹn bác sĩ. Nếu mắt có biểu hiện bất thường cần đi khám và điều trị kịp thời.
Những ưu và nhược điểm của kính áp tròng
Bên cạnh những đặc điểm ưu việt, song song với đó vẫn còn tồn tại một vài nhược điểm của kính áp tròng người dùng cần lưu ý trước khi sử dụng.
1. Ưu điểm
- Kính gọng dễ hạn chế tầm nhìn khi đi mưa hoặc bị chói khi đi ngoài nắng, trong khi đó kính áp tròng không gây mờ khi đi trong mưa, không gây chói khi đi ngoài nắng .
- Mọi loại kính áp tròng thường được thiết kế gọn nhẹ, dễ sử dụng, phù hợp với mọi hoàn cảnh, ngay cả khi hoạt động mạnh.
- Bên cạnh việc điều chỉnh tật khúc xạ, kính còn mang tính thẩm mỹ cao, giúp tăng sự tự tin trong giao tiếp hàng ngày.
- Đa số các loại kính hiện nay đều có 1 lớp chống tác hại tia UV, ngăn ngừa các tác động từ tia cực tím để bảo vệ mắt.
2. Nhược điểm
- Đối với người chưa có kinh nghiệm hoặc lần đầu sử dụng kính áp tròng thì sẽ thấy kính hơi khó đeo.
- Nếu dùng kính không đúng cách sẽ dễ làm nhiễm trùng, trầy xước hoặc viêm loét giác mạc. Ngoài ra, người đeo kính áp tròng thường xuyên cũng có nguy cơ bị bệnh lý ở biểu mô giác mạc.
- Mắt sẽ dễ bị kích thích nếu thời gian dùng kính quá dài vì giác mạc liên tục cọ xát trực tiếp với kính, gây khô mắt hoặc nhiễm trùng giác mạc.
- Cần vệ sinh kính hàng ngày đều đặn bởi kính dễ gây viêm nhiễm mắt nếu không được vệ sinh sạch sẽ.
Hướng dẫn sử dụng kính áp tròng
Luôn rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi đeo hay tháo kính. Dưới đây là các bước sử dụng kính áp tròng:
1. Cách đeo kính
Nhìn thẳng vào gương, đặt kính trên đầu ngón trỏ tay thuận, dùng tay còn lại kéo nhẹ mi dưới xuống, ngón trỏ hoặc ngón giữa kéo mi trên lên. Sau đó tiếp tục nhìn thẳng vào gương, nhẹ nhàng đặt kính vào, nhắm mắt lại và chớp nhẹ vài lần. Nếu có cảm giác cộm mắt thì nhìn vào gương, dùng tay đẩy kính ra tròng trắng và đưa vào lại tròng đen. Nếu vẫn còn xuất hiện cảm giác cộm thì tháo hẳn kính ra khỏi mắt, rửa kính lại bằng dung dịch và đặt lại vào mắt.
2. Cách tháo kính
Để tháo kính, nhìn vào gương và liếc lên trên, sau đó kéo mi mắt dưới xuống bằng ngón giữa. Dùng ngón trỏ và ngón cái bóp nhẹ kính để lấy kính ra ngoài.
3. Cách chăm sóc kính
Đối với các loại kính sử dụng nhiều lần, sau khi tháo kính, bạn cần bảo quản kính trong khay kính chứa nước ngâm. Chú ý luôn thay nước ngâm mới sau mỗi lần sử dụng kính. Bạn có thể vệ sinh kính bằng cách bỏ kính vào lòng bàn tay, và nhỏ 2-3 giọt nước ngâm kính, sau đó dùng tay bóp nhẹ vài lần. Ngâm kính ngập trong dung dịch bảo quản.
Những lưu ý khi sử dụng kính áp tròng
Để đảm bảo an toàn cho mắt, bạn nên tuân thủ các lưu ý khi sử dụng kính áp tròng sau đây:
- Trước khi mua kính cần được bác sĩ khám mắt và tư vấn về tình trạng sức khỏe, cũng như độ khúc xạ của mắt.
- Không lạm dụng kính áp tròng, chỉ nên đeo kính tối đa 8 tiếng/ngày.
- Sử dụng và bảo quản kính đúng theo đúng chỉ dẫn từ bác sĩ.
- Không đeo kính áp tròng khi đi ngủ, trừ kính ban đêm theo chỉ định của bác sĩ.
- Tuyệt đối không dùng chung kính vì điều này sẽ dễ gây nhiễm khuẩn, tổn thương mắt.
- Có thể dùng thêm nước mắt nhân tạo loại phù hợp để tránh khô mắt.
Câu hỏi thường gặp
1. Có nên đeo kính áp tròng thay kính gọng không?
Việc thay kính gọng bằng kính áp tròng phụ thuộc vào nhu cầu và lối sống của người dùng. Kính áp tròng mang lại tầm nhìn tự nhiên, thẩm mỹ và thuận tiện khi vận động, đặc biệt phù hợp cho người năng động hoặc chơi thể thao. Tuy nhiên, đòi hỏi người dùng cần vệ sinh kỹ lưỡng và có thể gây khó chịu hoặc nhiễm trùng nếu không sử dụng đúng cách. Trong khi đó kính gọng lại an toàn, dễ sử dụng và ít tốn kém hơn.
2. Đeo kính áp tròng bị đỏ mắt là do đâu?
Đeo lens bị đỏ mắt có thể do nhiều nguyên nhân, chẳng hạn như kính hút ẩm, gây khô và kích ứng mắt từ đó gây đỏ mắt. Ngoài ra vệ sinh không đúng cách hoặc đeo kính áp tròng quá lâu sẽ cản trở quá trình trao đổi oxy của mắt, tạo điều kiện cho nhiễm trùng.
Một số người bị dị ứng với dung dịch ngâm kính, trong khi những người khác đeo kính không đúng cách làm trầy xước giác mạc. Khi gặp phải tình trạng mắt đỏ lên khi đeo lens, bạn nên tháo kính ra ngay và tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
3. Vì sao đeo kính áp tròng bị cộm mắt?
Có thể do kính không đủ độ ẩm, hoặc có bụi bẩn bám vào kính gây cộm mắt. Kích thước kính quá to hoặc quá nhỏ hoặc đeo sai cách sẽ làm cho kính cọ xát vào giác mạc, gây khó chịu cho người dùng. Nên thường xuyên vệ sinh kính đều đặn, chọn loại kính phù hợp và dùng thuốc nhỏ mắt để dưỡng ẩm cho mắt khi cần thiết.
4. Đeo kính áp tròng thường xuyên có sao không?
Đeo kính áp tròng thường xuyên sẽ an toàn nếu người dùng tuân thủ đúng các hướng dẫn sử dụng từ bác sĩ, đồng thời bảo quản đúng cách và vệ sinh kính sạch sẽ. Tuy nhiên nếu không cẩn thận, vi khuẩn và bụi bẩn bám vào kính có thể dẫn đến một số vấn đề về mắt. Vì vậy ngay khi mắt xuất hiện triệu chứng bất thường bạn nên đến ngay chuyên khoa Mắt để được bác sĩ tư vấn.
Trung tâm Mắt Công nghệ cao, PlinkCare TP.HCM và PKĐK Tâm Anh Quận 7 luôn nằm trong những địa chỉ hàng đầu về nhãn khoa trong khu vực phía Nam và cả nước. Trung tâm sở hữu trang thiết bị điều trị hiện đại cùng đội ngũ bác sĩ chuyên khoa mắt giàu kinh nghiệm, giỏi chuyên môn và luôn cập nhật các phương pháp điều trị tân tiến nhất trên thế giới.
Quy trình hiện đại nhanh chóng, dịch vụ chu đáo, tận tình, tiết kiệm thời gian thăm khám. Sau khi chẩn đoán tình trạng hiện tại của mắt, bác sĩ sẽ lên phác đồ cá thể hóa, giúp người bệnh hoàn toàn yên tâm khi điều trị tại đây.
Kính áp tròng hiện nay rất được ưa chuộng vì mang lại nhiều tính năng ưu việt mà kính gọng khó có thể đáp ứng. Trước khi quyết định sử dụng kính áp tròng, bạn nên đến bác sĩ để nhận được lời khuyên phù hợp nhất cho tình trạng hiện tại của mắt.