Khí hư là gì? Cách phân loại và nhận biết các dấu hiệu thường gặp

Khí hư là gì?

Khí hư (còn gọi là dịch tiết âm đạo hay huyết trắng) là chất lỏng trong suốt, có màu trắng hoặc trắng đục chảy ra từ âm đạo của người phụ nữ, thường bắt đầu ở bé gái bước vào độ tuổi dậy thì và tiếp diễn ở phụ nữ đến thời kỳ mãn kinh. Chính vì thế, sự xuất hiện của dạng chất lỏng này được xem là cột mốc đánh dấu cho những thay đổi trong cơ quan sinh dục nữ giới.

ThS.BS Kiều Lệ Biên chia sẻ, lượng khí hư sẽ khác nhau ở mỗi người phụ thuộc vào độ tuổi và nồng độ hormone trong cơ thể. Số lượng, mùi và màu sắc khí hư cũng có sự khác biệt ở những thời điểm khác nhau trong suốt thời kỳ kinh nguyệt và những cột mốc của cuộc đời. Cụ thể là: (1)

• Chu kỳ kinh nguyệt: Trước khi rụng trứng, cơ thể nữ giới sẽ sản xuất nhiều khí hư hơn so với sau khi rụng trứng để khi trứng rụng, tinh trùng dễ dàng và thuận lợi hơn khi di chuyển đến gặp trứng. Vì vậy, chị em sẽ luôn thấy khí hư hiện diện vào những ngày này.
• Hoạt động tình dục: Dịch âm đạo sẽ xuất hiện nhiều hơn khi chị em quan hệ tình dục hoặc sử dụng biện pháp tránh thai có Estrogen.

Có thể bạn quan tâm: Khi quan hệ xong phụ nữ tiết ra chất gì?

• Ra khí hư khi mang thai: Cơ thể mẹ bầu cũng sẽ tiết nhiều khí hư hơn so với trước khi mang thai.
• Mãn kinh: Phụ nữ bước sang tuổi mãn kinh vẫn có khí hư, nhưng sẽ ra ít hơn so với phụ nữ độ tuổi sinh sản do tình trạng sụt giảm nội tiết tố.
• Nhiễm trùng: Tình trạng nhiễm trùng ở âm đạo, tử cung hoặc cổ tử cung có thể khiến khí hư tiết ra nhiều hơn. Lúc này, hình thái, màu sắc và mùi cũng trở nên bất thường.

Vai trò của khí hư

Ngoài việc đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển bình thường của cơ quan sinh dục nữ giới, khí hư còn giữ nhiều vai trò quan trọng khác gồm: (2)

• Làm sạch âm đạo: Âm đạo tiết dịch mỗi ngày sẽ tống xuất được những tế bào cũ còn tồn đọng bên trong, nhờ đó giúp đường sinh sản được sạch sẽ và khỏe mạnh.
• Bôi trơn âm đạo: Khí hư giúp môi trường âm đạo và âm hộ luôn được giữ ẩm, cung cấp chất bôi trơn tự nhiên giúp cho việc quan hệ tình dục trở nên dễ dàng hơn.
• Dự đoán kỳ kinh nguyệt: Nhận biết và quan sát lượng dịch được tiết ra cũng là cách giúp chị em xác định bản thân đang ở giai đoạn nào của chu kỳ kinh nguyệt.
• Ngăn ngừa và chống nhiễm trùng: Bình thường hệ khuẩn âm đạo ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản chứa vi khuẩn có lợi và vi khuẩn có hại ở trạng thái cộng sinh, sản xuất acid lactic để hạn chế sự phát triển của những sinh vật gây hại khác. Nếu hệ khuẩn trong âm đạo mất cân bằng sẽ dễ dẫn đến tình trạng nhiễm trùng. Khí hư có tính axit nhẹ sẽ tạo nên môi trường axit tự nhiên, nhờ đó bảo vệ âm đạo và đường tiết niệu khỏi nguy cơ nhiễm trùng.
• Cảnh báo bệnh phụ khoa: Khí hư tiết nhiều, có mùi và màu sắc khác thường là một dấu hiệu báo hiệu sự mất cân bằng của hệ khuẩn trong âm đạo, cho thấy âm đạo đang có vấn đề.

Các loại khí hư thường gặp

Dựa vào tính chất, màu sắc và lượng dịch âm đạo tiết ra mỗi ngày mà khí hư được chia thành 2 loại là khí hư bình thường (khí hư sinh lý) và khí hư bất thường (khí hư bệnh lý). (3)

1. Khí hư sinh lý

Bác sĩ Kiều Lệ Biên cho biết, khí hư sinh lý là chất lỏng trong suốt có màu trắng hoặc trắng đục (huyết trắng), khi tiếp xúc với không khí sẽ ngả vàng và không hề gây ngứa ngáy hay khó chịu cho người phụ nữ.

Khí hư bình thường sẽ thay đổi số lượng, tính chất và màu sắc theo những giai đoạn khác của kỳ kinh nguyệt. Ở đầu kỳ kinh nguyệt, dịch thường khô hoặc rất ít. Từ giai đoạn giữa đến cuối kỳ nang noãn, khí hư có thể có màu trắng hoặc kem. Trước và xung quanh những ngày rụng trứng, có màu trong suốt như màu lòng trắng trứng, ướt, dính, dai và có thể kéo dài. Sau khi rụng trứng, khí hư sẽ lại khô và ít dần.

Bác sĩ Kiều Lệ Biên cũng nhấn mạnh loại khí hư này thường không có mùi hoặc có mùi nhẹ nhưng không gây khó chịu. Trong thời gian hành kinh, khí hư có thể lẫn với máu hoặc nước tiểu nên thay đổi mùi, tuy nhiên điều này là hoàn toàn bình thường. Chị em cần nhận biết rõ mùi đặc trưng của cơ thể mình để nhận biết và phân biệt đâu là tình trạng tiết dịch do sinh lý với bệnh lý.

2. Khí hư bệnh lý

Nhiều chị em thắc mắc khí hư như thế nào là bất thường? Bác sĩ Kiều Lệ Biên chia sẻ, khí hư bất thường chính là khí hư bệnh lý, sẽ có sự bất thường về tính chất, màu sắc, mùi và số lượng so với bình thường. Đặc biệt, nếu nhận thấy dịch tiết ra gây ngứa ngáy hoặc rát ở âm đạo, đây chính là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng hoặc bệnh lý phụ khoa mà chị em cần thăm khám ngay để điều trị kịp thời và hiệu quả.

Những biểu hiện khác của khí hư bệnh lý mà chị em có thể sớm nhận biết là:

• Khí hư thay đổi tính chất, có thể có bọt hoặc đặc hơn, vón cục.
• Khí hư thay đổi màu sắc như vàng, xanh, xám hoặc biểu hiện như có mủ.
• Khí hư có mùi hôi khó chịu như mùi men, mùi tanh nồng của cá ươn.
• Khí hư gây ngứa, rát, đau nhức hoặc sưng đỏ âm đạo.
• Khí hư có màu nâu hoặc lẫn máu nhưng không phải máu kinh nguyệt.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Khí hư bất thường có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng hoặc viêm nhiễm như nhiễm nấm, nhiễm khuẩn âm đạo, viêm âm đạo do Trichomonas hoặc bệnh nhiễm trùng lây qua đường tình dục (Chlamydia, lậu cầu). Một số bệnh lý có biểu hiện bất thường phổ biến là: (4)

• Khí hư màu trắng đục, xám, rất hôi và nhất là sau quan hệ tình dục: có thể là dấu hiệu của nhiễm khuẩn âm đạo.
• Khí hư đặc, đục lợn cợn thành mảng giống như sữa đông, vôi vữa. Một vài trường hợp đi kèm triệu chứng ngứa âm hộ âm đạo hoặc rát ở âm đạo, giao hợp đau: có thể là dấu hiệu của viêm âm đạo do nấm Candida vùng kín.
• Khí hư màu xanh lá loãng hoặc màu vàng, có bọt, có mùi tanh: có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng roi Trichomonas.
• Ở phụ nữ mãn kinh, thường viêm nhiễm không đặc hiệu, khí hư ít, có mủ, có thể lẫn máu. Có thể kèm đau rát vùng kín, đau hạ vị và các triệu chứng về đường tiểu như tiểu lắt nhắt, tiểu buốt,… thường liên quan đến tình trạng viêm âm đạo do thiếu nội tiết
• Nhiễm Chlamydia ở phụ nữ có đến 70% không gây triệu chứng, các trường hợp khác có biểu hiện viêm cổ tử cung, tiết dịch âm đạo bất thường, quan hệ ra máu, tiểu khó. Tương tự, phụ nữ nhiễm lậu cầu thường không có triệu chứng, khoảng 50% các trường hợp còn lại có tiết dịch âm đạo bất thường như mủ, viêm cổ tử cung, đau khi quan hệ, đau bụng dưới, tiểu buốt. Các trường hợp nhiễm Chlamydia hoặc lậu cầu có biến chứng sẽ biểu hiện rầm rộ hơn như viêm vùng chậu…

“Ngay khi phát hiện những dấu hiệu của khí hư bất thường, chị em hãy đến ngay cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ thăm khám, kiểm tra để phát hiện sớm vấn đề gặp phải và có hướng can thiệp điều trị kịp thời và hiệu quả, tránh để bệnh diễn tiến nặng ảnh hưởng đến chất lượng sống và thiên chức làm mẹ của người phụ nữ trong tương lai”, bác sĩ Kiều Lệ Biên nhắn nhủ.

Những câu hỏi thường gặp

1. Khí hư ra mỗi ngày có sao không?

Việc cơ thể tiết dịch âm đạo mỗi ngày là điều hoàn toàn bình thường bởi đó là cách giữ âm đạo luôn được sạch sẽ và khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu khí hư ra quá nhiều sẽ khiến vùng kín luôn trong trạng thái ẩm ướt, tăng nguy cơ viêm nhiễm như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung hoặc đến các cơ quan lân cận như viêm tắc vòi trứng, tăng nguy cơ vô sinh hiếm muộn ở người phụ nữ… Do đó, chị em cần thăm khám ngay để được chuyên gia Phụ khoa hướng dẫn giải pháp thích hợp và hiệu quả.

2. Có nên thụt rửa âm đạo để làm sạch khí hư?

Bác sĩ Kiều Lệ Biên khuyến cáo chị em không nên thụt rửa âm đạo bởi điều này có thể làm đảo lộn sự cân bằng của hệ khuẩn bên trong âm đạo, không những không đem lại hiệu quả mà còn gây ra nhiều vấn đề đối với sức khỏe và khả năng sinh sản của người phụ nữ.

“Nồng độ axit ở môi trường âm đạo có khả năng tự kiểm soát vi khuẩn một cách tự nhiên, vì thế chị em chỉ cần vệ sinh bằng nước ấm và dung dịch vệ sinh dịu nhẹ đã giúp âm đạo luôn sạch sẽ. Nếu nhận thấy âm đạo có mùi hôi khó chịu, tiết dịch nhiều, thay đổi màu bất thường, đó có thể là dấu hiệu của tình trạng viêm nhiễm âm đạo. Khi đó, thay vì tự điều trị bằng cách thụt rửa âm đạo, chị em hãy đến ngay cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ thăm khám và điều trị sẽ hiệu quả cũng như an toàn hơn”, bác sĩ Kiều Lệ Biên nhắn nhủ thêm.

3. Giữ vệ sinh vùng kín luôn sạch sẽ bằng cách nào?

Để tránh cơ thể tiết khí hư bất thường làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và viêm nhiễm phụ khoa, chị em cần lưu ý những vấn đề sau:

• Chỉ vệ sinh vùng kín bên ngoài bằng nước sạch và dung dịch vệ sinh phụ nữ dịu nhẹ, tuyệt đối không thụt rửa sâu bên trong âm đạo, không ngâm vùng kín trong dung dịch thuốc hoặc thảo dược.
• Không sử dụng các sản phẩm vùng kín có mùi thơm như sản phẩm thụt rửa hoặc băng vệ sinh có mùi thơm.
• Không mặc quần lót quá chật, bó sát vào cơ thể, lựa chọn quần lót có chất liệu thoáng mát.
• Giặt sạch quần lót và nên giặt riêng bằng nước giặt chuyên dụng.
• Sau khi đi vệ sinh, nên vệ sinh sạch sẽ vùng kín từ trước ra sau để tránh vi khuẩn từ trực tràng xâm nhập vào âm hộ, âm đạo.
• Quan hệ tình dục an toàn, lành mạnh và chung thủy một bạn tình để tránh các bệnh lây qua đường tình dục.
• Thăm khám sức khỏe phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng/lần để bảo vệ sức khỏe.
• Thăm khám ngay khi xuất hiện khí hư bất thường để được chẩn đoán, can thiệp điều trị kịp thời và hiệu quả.

Trung tâm Sản Phụ khoa Hệ thống PlinkCare quy tụ đội ngũ chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi chuyên môn, giàu kinh nghiệm, sở hữu hệ thống máy móc hiện đại, phác đồ thăm khám và điều trị cá thể hóa… giúp điều trị hiệu quả những tổn thương và viêm nhiễm phụ khoa, bảo vệ sức khỏe và trọn vẹn thiên chức làm mẹ cho người phụ nữ.

Để đặt lịch khám và tư vấn bởi các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi tại Hệ thống PlinkCare, chị em vui lòng liên hệ đến:

Hy vọng những thông tin trên đây đã giúp chị em hiểu rõ khí hư là gì, cũng như phân biệt giữa tình trạng bình thường với bệnh lý để bảo vệ sức khỏe và khả năng sinh sản tốt nhất. Nếu có bất kỳ thắc mắc hoặc băn khoăn nào, chị em có thể liên hệ đến hotline Hệ thống PlinkCare để được các chuyên gia Sản Phụ khoa giỏi hỗ trợ!